De kwaadheid van Jamiroquay
?Ik probeer niet te preken, ik wil de mensen niet zeggen hoe ze moeten leven, ik wil gewoon dat ze eens nadenken over wat er gebeurt in de wereld.? Jamiroquay over zijn nieuwste cd : ?Travelling without moving?.
Jacky Huys
J ason Kay is kwaad. JK is nog altijd kwaad. JK, alias Jamiroquay, bracht drie jaar geleden z’n debuut uit ( Emergency on Planet Earth) en toen was hij al kwaad. Hij werd een overnight success, hij verkocht miljoenen exemplaren en hij bleef kwaad. De zoon van de Britse jazz-zangeres ergerde zich aan het hele universum.
Hij kon het niet hebben dat het milieu om zeep ging (z’n groepsnaam verwijst naar de filosofie van de Irokezen en een soort buffel-hoed maakt deel uit van zijn image). Hij ging op de vuist met iedereen die durfde beweren dat hij klonk als een blanke Stevie Wonder (hoewel hij dat deed). Hij vond de futiliteit van popmuziek onuitstaanbaar (hoewel hij op 1 in de hitlijsten stond). Hij foeterde op platenfirma’s (hoewel Sony hem als onbekende snotneus een contract voor acht cd’s had gegeven). En hij had bovenal een hartsgrondige hekel aan het journaille. Bref : ‘kwaad’ is het woord waar we op zoek naar zijn.
Wij zitten in een suite in een van gerenommeerdste Brusselse hotels. Zijn derde cd, Travelling without moving, is zo goed als af. Het is mooi weer, het bordje nouvelle cuisine ziet er succulent uit, maar er bestaan nog zekerheden : JK is, u raadt het, wederom kwaad.
?Ik heb mijn beste plaat gemaakt en ik heb mijn nummers korter gehouden : geen acht minuten lange symfonieën meer, maar leuke dingetjes van vier-en-een-halve minuut. Ik denk dat ik gewoon wat ouder geworden ben, zoals iedereen. Maar, mààr : helaas heb ik nog altijd dezelfde problemen met de platenfirma. Waarom zou ik mijn tijd verdoen met deze muziek te maken, als zij onze nummers toch laten remixen tot er niet meer naar geluisterd kan worden ? Jazeker, ik wil commercieel succes, maar alleen op mijn voorwaarden. Dat hoort bij artistieke integriteit?.
Da’s misschien inherent aan een deal voor acht cd’s : ze hebben je bij je ballen.
Het irriteert me mateloos en als ik het kon stoppen, dan deed ik het. Maar als ze je in een positie plaatsen waar je niks kan doen, bijvoorbeeld omdat je in het buitenland zit, dan gaat dat moeilijk. ‘Sorry Jay, maar we hebben de cover in het roze moeten doen. We weten dat jij het graag zwart had gehad, maar het is roze geworden. Tja, je was er ook niet’. Sorry, zeggen ze dan, maar deze dingen zijn belàngrijk voor mij. De mensen weten dat ik geen dommerik ben. Ik ben in deze business gestapt om serieuze muziek te maken, geen retro-muziek. Ik wilde live muziek brengen in een tijd dat live muziek niet op het programma stond van de Britse muziekindustrie. De platenfirma stuurde voor m’n debuut een producer op ons af, wiens vorige opdrachten Erasure en Sinitta waren. Ik heb ‘m geweigerd. Ik heb geëist dat de plaat door ons zou worden geproduceerd, zoals wij dat wilden en niet de platenfirma. Je krijgt de indruk bij platenfirma’s dat het de meeste artiesten niet kan schelen dat er met hun werk wordt geknoeid. Het kan de artiesten niet eens schelen dat zoiets ook iets over henzelf zegt. Ze nemen gewoon het geld en lopen ermee weg. Ik ben begaan met wat mensen over tien jaar over mijn werk zullen zeggen, ik ben begaan met wat ik er zelf over zal vinden. Ik wil over vijf jaar mijn plaat nog kunnen draaien en ze goed blijven vinden. De enige manier die ik zag, was dus hun producer te weigeren. Bon, de plaat werd nummer 1. Daardoor had de platenfirma al maar één been meer om op te staan. Doen we het nog een keer, dan lopen ze met krukken rond. En als ik dan nog eens tegen een van hun krukken schop, zullen ze ons hopelijk met rust laten.
Wat vind je, terugkijkend, van die eerste twee platen ?
Verdomd goede pogingen (lacht). Laten we het even in perspectief plaatsen. De eerste plaat was een immens succes. En iedereen met gezond verstand wil dat moment blijven vasthouden, dus de tweede plaat moest al snel worden opgenomen. We hebben met die eerste plaat zo lang getoerd, dat we nauwelijks tijd hadden voor de pre-production van de tweede. De tweede was minder jazzy dan de eerste. We probeerden krampachtig om de plaat niet te laten klinken zoals de eerste en ze beter te maken. Het is geen rotzooi.
We hadden in die tijd nogal te kampen met persoonlijke problemen. Waar moest ik over schrijven ? Hotelkamers ? Toernees ? Roomservice ? Hoe zullen we de plaat noemen ? Filet de fish, please ? Er staan geen strijkers op, geen achtergrondvocalen, gewoon omdat er geen tijd was. Die plaat is in een waanzinnig tempo opgenomen. Ze was klaar een maand nadat we van de toernee teruggekomen waren.
Mag ik daaruit afleiden dat je de derde in alle rust hebt mogen maken ?
Een grapje, neem ik aan ? Halverwege het maken van deze plaat ga ik op vakantie, tevreden over wat we al gedaan hebben. Twee weken later ben ik terug, klaar om de plaat af te maken, zo van : laten we er eens goed in vliegen. Plots komen manager en platenfirma aankloppen : ‘Eh Jay, we zijn een beetje bezorgd. We vinden dat je nog geen singles hebt op de plaat’. Jezes, ik weet niet wat jij ervan vindt, maar volgens mij zijn het allemaal singles. Ik geef je een voorbeeld : ik werk aan Cosmic Girl. Ik had het refrein nog maar half klaar toen de platenfirma ernaar luisterde. Zij dachten dat het een afgewerkt product was. Ik zei : ‘Nee, nee, nee, er moeten nog achtergrondkoortjes bij en strijkers’. Weet je wat ze daarop zeiden : ‘Maar dat kan geen single zijn, want de beste nummers hebben een refrein dat naar omhoog gaat’. Godver, wie zegt dat ? Waar staat die regel ? Je legt toch geen regels op in de muziek ? Bij muziek gaat het er juist om dat er géén regels zijn. Je maakt muziek omdat je aan niks gebonden bent, omdat je jezelf vrij kan uitdrukken. Kan je je voorstellen hoe wij ons voelden na al ons werk om dan te moeten horen dat er geen singles op staan ? Ze zeggen ons : iedereen speelt gitaar tegenwoordig, iedereen is gek van Oasis. Ach, dat duurt ook maar zo lang… Hoeveel groepen veranderen niet van koers omdat een bepaald genre op dat moment in de mode is ? Om vervolgens in de vergetelheid te vallen ? Ik blijf liever voortdoen zoals we bezig zijn.
Dus is de plaat uiteindelijk 100 % de jouwe ?
Luister, ik weet wat het publiek wil. Ik ben tevreden als ik kan zeggen dat ik een favoriet nummer heb op de plaat, een prettig nummer waar ik niet als een ’troubadour van het sociale bewustzijn’ overkom. Ik geef wel om het milieu en de wereld maar ik zal er mijn leven niet voor geven. Het moet leuk blijven. De plaat gaat over snelle wagens de titel verwijst ernaar , omdat ik van snelle wagens hou. De mensen fronsen dan de wenkbrauwen : snelle wagens, bomen, het milieu ? Ik ben vrij om te doen wat ik wil. En ik wil niet de reputatie hebben dat ik maar over één ding zing. Want dat is niet het enige wat me bezighoudt. Ik ga ook graag uit met de meiden, ik amuseer me ook graag.
Ik dacht, je voorliefde voor de materie kennende, dat de titel verwees naar een LSD-tripje : ?Reizen zonder bewegen?.
Dat zou ook zeer goed kunnen. Ik hou van titels die verschillende betekenissen kunnen hebben. Travelling without moving is wat wij doen op deze aarde. We denken daar nooit over na, maar terwijl ik hier in deze stoel zit, draait de aarde rond met een snelheid van duizend mijl per uur. Ik beweeg niet, maar ik reis wel. Ik hou van de ruimte omdat ik denk dat het op een sociaal niveau banden creëert. We spenderen weliswaar miljarden om iets in de ruimte te krijgen, geld dat hier op aarde zeer goed van pas zou komen, maar ik denk dat de ruimte de enige plaats is die mensen doet inzien dat de planeet een geheel is.
Je beantwoordt niet aan het beeld dat de Britse pers van je opgehangen heeft, vind ik : arrogant, intimiderend.
Ik tolereer alleen niet dat iemand een half uur met me zit te praten en dan een oordeel over me velt. Dan weet je niet waar ik vandaan kom, wie ik ben. En ze schrijven dan dat ze doorhebben dat ik een bedrieger ben. Eigenlijk zou ik helemaal niet bezorgd zijn om het milieu. Dat is niet waar, ik doe echt wat ik kan.
In Amerika zijn twee van je video’s verboden.
Ja, gewoon omdat ze de nagel op de kop slaan. Amerikanen willen niet inzien dat ik gelijk heb, ze willen niet dat een kleine blanke klootzak hen komt vertellen hoe de vork in de steel zit. De officiële reden voor het verbieden van de eerste video was dat er nazi’s in voor komen. Ze begrepen niet goed dat ik wou zeggen dat ik de nazi’s haat en dat extreem-rechts terug aan het opkomen is. Je moet maar eens kijken naar die militias, naar al die kleine radicale groeperingen die de kop opsteken in Amerika. De blanke middenklasse is zich aan het isoleren en als je bij je tante op bezoek wil, krijg je te horen : sorry, geen zwarten toegelaten hier. Ik zie dat allemaal gebeuren en ik gebruik dat in mijn video maar de Amerikanen willen die waarheid niet onder ogen zien. Dus verbieden ze de video. De tweede werd niet toegelaten omdat er in de achtergrond twee kleine marihuana-blaadjes aan het ronddraaien zijn. Je kan ze nauwelijks zien. Mocht ik in de video met een Uzi staan zwaaien, mijn ballen vastpakken en zeggen dat ik elke teef op straat ga neuken, dan zouden ze er geen enkel probleem mee hebben. Wat een onzin ! De Amerikanen denken dat ze ons er wel onder zullen krijgen, maar dat lukt hen niet want uiteindelijk verkopen we nog altijd platen in Zuid-Amerika, Zuid-Afrika, Europa, Japan, Canada, Australië.
Ik slaag er maar niet in om iets aardigs te zeggen over de Amerikanen. Ze zijn ook zo incompetent. Ze willen altijd iets anders doen. Bij de tweede plaat hadden we de volgorde van de nummers klaar en zij gingen het weer veranderen. Ze wilden nummer één en nummer twaalf van plaats verwisselen. Het resultaat is dat de plaat nu met een traag nummer begint en eindigt met een uptempo nummer. Stel je voor !
Verwacht je niet teveel van het effect van muziek ?
Toen ik jonger was, dacht ik dat ik met mijn songs de wereld kon veranderen, maar daar ben ik intussen van afgestapt. Het herinnert me aan Glastonbury waar een meisje stond te trippen. Ze riep : ‘Het kan altijd zo zijn, man’. Dat weet ik, schat, maar we kunnen niet allemaal voortdurend LSD slikken (lacht). Er bestaat geen twijfel over dat muziek individuen kan veranderen, het bewijs ligt thuis. Al die brieven die ze me schrijven : ik heb bijna zelfmoord gepleegd, ik heb bijna een wanhoopsdaad gesteld. Ik probeer niet te preken, ik wil de mensen niet zeggen hoe ze moeten leven, ik wil gewoon dat ze eens nadenken over wat er gebeurt in de wereld. Over de kleine wezens, over de eenzaamheid die we allemaal zullen meemaken als we niemand meer hebben. Er blijven in de wereld maar 29 witte neushoorns over en de mensen zullen mij vragen : wat heb jij uiteindelijk gedaan ? Maar zij zijn niet stommer dan ik, zij weten ook wat er gebeurt, wat hebben zij eraan gedaan ? Ik ben maar een artiest. Ze zeggen misschien dat ik Greenpeace steun vanuit mijn luie stoel, maar ik stéun ze tenminste. En ik vind zelfs niet dat ik ze steun vanuit mijn luie stoel : ik heb meegeholpen om 15.000 pond te verzamelen voor Greenpeace door liefdadigheidsconcerten te geven. Ik heb de mensen in mijn groep die betaald wilden worden, moeten overtuigen om voor niks te spelen, voor het goede doel. Als je ziet dat sommige groepen fortuinen verdienen aan de merchandising, dan is het toch niet veel gevraagd om daar 7 % van te geven aan Greenpeace ? Daar kunnen zij veel mee bereiken. Wat wij doen, is inspirerend voor andere mensen. Je kunt toch fuiven organiseren en een groot deel van het ingangsgeld aan een goed doel schenken zonder verlies te maken ?
Ik hoor overigens steeds meer berichten dat Greenpeace ook al niet helemaal zuiver op de graat zou zijn.
Ik heb dat ook gehoord, maar volgens mij geldt dat voor àlle organisaties. Als je Greenpeace wegneemt, wat blijft er dan over ? In plaats van een miljoen kleine splintergroepen te steunen, kies ik liever voor die ene grote. Als jonge kinderen Jamiroquay leuk vinden en ze zien dat ik ook nog Greenpeace steun, dan groeien ze misschien op met een andere houding. Dan vinden ze het cool om zo’n organisatie te steunen, zich te bekommeren om hun planeet en zich verbaal of artistiek te verzetten tegen alles wat ze fout vinden.
Wat is er met je buffalo-hoed gebeurd ?
Die heb ik nog, maar ik heb hem niet bij me. Het is te warm. Ik heb er genoeg van om steeds flauw te vallen op een podium.
?Travelling without moving? van Jamiroquay is verschenen bij Sony. Vanaf 9 september in de winkel.
Jamiroquay : Waar moest ik over schrijven ? Hotelkamers ? Roomservice ?
Jamiroquay : Ze zeggen misschien dat ik Greenpeace steun vanuit mijn luie stoel, maar ik stéun ze tenminste.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier