De klas van 82

Natuurlijk kan ik rekenen. Maar toen in het voorjaar van 2007 de uitnodiging in de bus viel, moest ik naar adem happen. Ik weet nog exact waar ik stond toen ik de enveloppe openmaakte. Geen idee meer hoe het geformuleerd was, maar het kwam hierop neer : ik had 25 jaar geleden mijn humaniora afgemaakt en mijn oude school nodigde mij uit om dat met de klasgenoten op een zondag in mei te vieren.

De tijd is meedogenloos kan ik wel eens denken als ik iemand na jaren terugzie, of erger, als ik ’s morgens aangestaard wordt door een onherkenbaar spiegelbeeld. Waarna ik snel overga tot de orde van de dag, want een nuchtere natuur behoedt mij voor een strijd die niet te winnen valt. Toch bleef die uitnodiging onaangenaam nazinderen. Vijfentwintig jaar. Je knippert een paar keer met de ogen en hop, je bent van middelbare leeftijd.

Natuurlijk ben ik gegaan, een beetje zenuwachtig en vooral nieuwsgierig. Op het immense schooldomein was wat bijgebouwd, maar verder weinig veranderd. In telegramstijl praatten we bij : al dan niet kinderen, getrouwd of gescheiden, job. Overigens bleek iedereen bijna krek dezelfde te zijn als in 1982. Het grote lawaai was dat nog altijd, de bedachtzame eveneens. Onze volwassen versies waren wonderwel oprecht in elkaar geïnteresseerd en het werd een boeiende dag. Het ene leven was bewogener dan het andere, maar grote drama’s waren er niet of werden niet in de groep gegooid. We probeerden ook de puzzel te vervolledigen over hoe het de afwezigen was vergaan.

We maakten een wandeling door de tuin, morrelden aan de deur van het internaat, maar die bleek gesloten, en piepten door de ramen van de grote refter. Zeer helder kwamen beelden terug van de norse non die ’s ochtends de aanschuivende rij op weg naar het ontbijt monsterde en zwijgzaam – een klein gebaar volstond – iedereen terugstuurde die niet de uniformkleuren droeg. Ik zag in gedachten een volle refter met de drukte van tientallen door elkaar pratende tienermeisjes. Het kon daar op slag muisstil worden wanneer zuster Monica – later Vlaams parlementslid (CD&V) Van Kerrebroeck – binnenschreed.

Op de plek waar onze laatstejaarsfoto gemaakt werd, deden we dat 25 jaar later nog eens over. Die twee foto’s naast elkaar vormen een mooi document.

U begrijpt dat ik aan de tv gekluisterd zat voor de tweedelige reportage De klas van 80 van Paul Jambers voor het VRT-programma Koppen. In 1980 had Jambers een reportage gedraaid waarin hij een klas achttienjarigen portretteerde. Hij ging terug in 1990 en nu hij niet langer verbonden is aan VTM, kon hij hen twintig jaar later opnieuw opzoeken. Een eenvoudig en geniaal idee. De 48-jarigen van nu bekeken beelden – vaak in het gezelschap van hun kinderen – waarin ze het als 18- en als 28-jarige hadden over hun dromen en toekomstplannen. Bij sommigen was alles volgens plan verlopen, bij anderen helemaal niet. De klassieke en serene reportage was ‘het leven zoals het echt is’. Zonder toeters en bellen en zonder gezochte dramatiek, zeer aangrijpend. Tegen de beelden waarop je deze mensen hoort praten en ziet veranderen, kunnen foto’s niet op. Ik kijk nu al uit naar het vervolg.

–

trui.moerkerke@knack.be

Trui Moerkerke

“Het grote lawaai was dat nog altijd, de bedachtzame eveneens.”