Na de verwoede kruistocht tegen huidveroudering richt de cosmeticasector nu ook zijn pijlen op het haar. Logisch, want wat baat een glad gezicht als het niet omkranst wordt met een volle, glanzende haardos ?

Met de huidige waaier aan kleurproducten is de verdoezeling van grijzende lokken een koud kunstje. Haarveroudering impliceert echter niet alleen pigmentverlies, maar ook een afname van glans. “Glans ontstaat doordat de haarschubben, die als dakpannen het haar bedekken, allemaal netjes op elkaar aansluiten,” aldus dokter Veronique Meuleman, dermatoloog gespecialiseerd in haarproblemen en oprichter van de Haarkliniek in het Universitair Ziekenhuis Leuven. “Het licht wordt dan optimaal weerkaatst. Met de jaren wordt de schublaag compacter. Daardoor krijgt het haar een doffere schijn en gaat het ruw aanvoelen. Op de koop toe verliest de binnenkant van de haarschacht geleidelijk vocht en keratine. Daardoor wordt het haar vatbaarder voor chemische beschadiging door kleuringen.”

IN DE TEGENAANVAL

Om deze verschijnselen te bestrijden zijn er steeds meer anti aging haarverzorgingsproducten op de markt. Helpen die wel écht ? “Ja”, meent dokter Meuleman. “In tegenstelling tot de huid is het haar geen levend weefsel en heeft het dus geen zelfherstellend vermogen. Er moet dan ook veel zorg worden besteed aan bescherming van buitenaf. Dat kan onder meer door shampoos te gebruiken die de haarschubben sluiten en afdekken. Het vocht en de keratine worden op die manier ook beter vastgehouden. Voorwaarde is wél dat je die producten blijft gebruiken. Zodra je ermee stopt, gaat het effect verloren.” Zijn er factoren die het verouderingsproces versnellen ? Dokter Meuleman : “Vast staat dat roken de veroudering van het lichaam bespoedigt. Het haar deelt dus ook in de klappen. Externe invloeden, zoals kleuren, permanenten en een veelvuldige blootstelling aan hittebronnen zoals haardrogers, zijn niet verantwoordelijk voor een versnelde veroudering, maar wél voor haartrauma’s. Daardoor kan het haar er verouderd uitzien lang voordat interne biologische factoren het slijtageproces activeren. En dan zijn er nog omgevingsfactoren zoals zwem- en zeewater en luchtvervuiling. Uv-licht speelt daarentegen een te verwaarlozen rol. Het is dan ook weinig zinvol om haarproducten met een zonnefilter te gebruiken.”

Een ander signaal dat wijst op veroudering is haarverlies. Mannen worden er soms al op jonge leeftijd mee geconfronteerd, bij vrouwen is het meestal pas merkbaar rond de overgangsjaren. “De typische vorm van haarverlies die optreedt vanaf een zekere leeftijd wordt veroorzaakt door androgenetische alopecia ( kaalheid)”, zegt dokter Meuleman. “Het betreft een overgevoeligheid van de haarwortels voor de werking van mannelijke hormonen, ook androgenen genoemd. Als gevolg daarvan wordt de groeicyclus van de haren versneld zodat het haar vlugger uitgeput raakt. Dit soort haaruitval is bij mannen doorgaans te herkennen aan de bekende startbanen op het voorhoofd en de kalende kruin. Omdat ook vrouwen een hoeveelheid mannelijke hormonen hebben, kunnen zij evengoed met het probleem geconfronteerd worden. Bij hen is de haaruitval wel gelijkmatiger verdeeld, waardoor het minder opvalt.”

Dat een doorschemerende schedelhuid velen zorgen baart, blijkt uit het grote aanbod van producten tegen haarverlies. Dokter Meuleman : “Er bestaan slechts enkele middelen die de haaruitval daadwerkelijk afremmen en nieuwe haargroei stimuleren. Een product waarvan het nut wetenschappelijk werd aangetoond is haarlotion op basis van Minoxidil. Dit is eigenlijk een bloeddrukverlagend medicijn waarvan men toevallig ontdekt heeft dat het (verdund in een lotion) gebruikt kan worden om bepaalde vormen van haarverlies te behandelen. Het product moet dagelijks op de hoofdhuid aangebracht worden, zoniet gaat het effect volledig teniet. Hetzelfde geldt trouwens voor producten op basis van Aminexil. Deze substantie werkt in op de structuur van de haarwortels, zodat voortijdige haaruitval wordt afgeremd. Aminexil is in tegenstelling tot Minoxidil geen geregistreerd geneesmiddel en is dus vrij verkrijgbaar.”

“Vrouwen met hormonaal haarverlies kunnen ook geholpen worden met hormonale preparaten die de aanmaak van androgenen blokkeren. Maar wie een langetermijnoplossing wil, moet de stap doen naar haartransplantatie. Momenteel experimenteren wetenschappers ook met het klonen van haar, maar vermoedelijk zal die techniek pas over een tiental jaar verfijnd zijn.”

Door Anne Roggen