Lene Kemps
Lene Kemps Lene Kemps is de hoofdredactrice van Knack Weekend.

Mijn oom had een groot, goed hart, maar kon tegelijkertijd op die typisch Vlaamse boerenmanier heel nuchter en hard zijn. Een legendarisch verhaal is dat hij bij het uitbreken van de oorlog zijn hond meteen doodmaakte. Ik denk niet dat hij hem heeft opgegeten, daarover wilde niemand zich uitspreken. Maar hij ging ervan uit dat hij hem in moeilijke tijden geen eten meer zou kunnen geven, en dat wilde hij hem besparen. Toen ik als tiener bij hem op bezoek ging, vond ik op zijn vensterbank een keurig rijtje dode mussen. Hij had ze neergeschoten omdat ze het kippenvoer opaten. Argumenteren dat er echt niet veel in zo’n kleine mus kon, haalde niets uit. Knal, er werd weer eentje uit de lucht geschoten. Mijn andere oom had duiven. De vogels die geen goede tijden haalden, gingen recht de pan in. Mijn tante had een varkentje. Het kreeg een naam, werd vertroeteld en gekoesterd. Maar net zo goed geslacht en opgegeten. Mijn familie heeft weinig last van de meat paradox.

Wat is de meat paradox ? Het is het feit dat we zo onnoemelijk veel van dieren houden en dat we ze tegelijkertijd zo ontzettend graag opeten. Dat we onze honden en poezen vertroetelen, maar niets geven om het lijden van een legkip of een koe. De twee zaken samen veroorzaken grote verwarring in ons hoofd.

De Engelse schrijver en denker John Berger publiceerde een essay Why Look at Animals ? waarin hij argumenteert dat we het alledaagse contact met dieren terug moeten aanknopen. Wie dieren heeft, weet dat ze op ons lijken. Dat ze pijn, tederheid en angst kunnen voelen. Wie dieren heeft, weet ook dat ze fundamenteel anders zijn dan wij, en die vindt een manier om ze te waarderen en op te eten, zonder weg te kijken. Want dat is blijkbaar de meest courante reactie op de vleesparadox. We willen geen verband meer zien tussen het dier en het product. Hamburgers komen niet van een koe, maar komen uit de winkel.

Auteur en filosoof Michael Pollan (Een pleidooi voor echt eten, the Omnivore’s Dilemma) heeft veel slaap gelaten over het feit dat hij soms vlees eet en over al de dierenmishandeling en milieu-ellende die hij daarmee in stand houdt. In een artikel in de New York Times zet hij al zijn argumenten pro op een rij : dieren eten elkaar ook op, waarom zouden wij dat dan niet doen. De natuur is veel wreder voor een dier dan wij ooit kunnen zijn. Mensen hebben altijd op dieren gejaagd en het vlees opgegeten. Zo heeft hij er nog tientallen. Maar hij blijft worstelen met zijn voorkeur. Hij ziet een oplossing onder andere in kleinschalige boerderijen waar de dieren goed behandeld worden. Vlees zou veel duurder worden, maar dat heeft hij er best voor over. Hij pleit ervoor om minder vlees te eten, en het met eerbied en respect te bereiden.

Ik ben een tikje jaloers op de morele discipline en helderheid van een vegetariër. In zijn boek Eating Animals stelt Jonathan Safran Foer dat mensen niet zozeer bepaald worden door keuzen die ze maken, maar door wat ze bereid zijn op te geven. Ik ben voorlopig nog niet bereid om vlees op te geven. Mijn boerenverstand blijft ook zeggen dat het niet hoeft, dat dieren er zijn om opgegeten te worden, om eieren of melk te leveren. Met de gruwelen beschreven in het boek van Foer had ik de grootste moeite en heel even schoot de meatparadox ook bij mij in werking. Mensen zijn dieren, dat klopt. Maar uiteindelijk zijn dieren geen mensen.

lene.kemps@knack.be

Lene Kemps

Verwarrend : hoe we onze honden en poezen vertroetelen, maar niets geven om het lijden van een kip of een koe

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content