Ieder mens herkent instinctief de geur die het best bij hem past, weet Jean Patout. Voor zijn eigen merk In Fine gaat de meesterparfumeur dan ook terug naar de basics van het vak : de geuren op zich, zonder misleidende reclamecampagne of fonkelende flacon.

De Franse ‘neus’ Jean Patout is een buitenbeentje in de parfumwereld. Nadat hij bij Lancôme de nodige bagage had verworven startte hij in 1985 zijn eigen bedrijf in Velleron, een idyllisch Provençaals dorpje. “Daar kon ik mij verdiepen in mijn twee passies”, vertelt hij. “Geuren enerzijds en het bestuderen van menselijk gedrag anderzijds. Ik had al snel door dat de voorkeur voor een bepaalde geur gelinkt is aan iemands persoonlijkheid. Aan de hand van zelfgemaakte statistieken kon ik na verloop van tijd in kaart brengen welk persoonlijkheidstype zich aangesproken voelt tot welke ingrediënten.” Uiteindelijk creëerde Jean Patout 49 parfums waar hij telkens specifieke karaktertrekken aan verbond.

Wie denkt dat klanten bij Patout op de sofa belanden voor een psychoanalyse en aansluitend parfumadvies slaat de bal mis. “Wanneer ik een gesprek met iemand voer, heb ik natuurlijk wel een vermoeden welk parfum bij die persoon zal passen. Maar uiteindelijk kan ik nooit iemand écht doorzien. Bij de zoektocht naar het ideale parfum moet de klant zijn eigen geurzin als gids nemen. De neus is immers altijd oprecht en onbevooroordeeld. Onze klanten ontdekken ‘al ruikend’ hun favoriete geuren. Deze keuze gebeurt spontaan, zonder erbij na te denken. De neus verstaat een geur nu eenmaal instinctief. Miljoenen jaren lang was hij niet voor niets één van onze belangrijkste organen. Hij leidde de mens naar eetbaar voedsel en geschikte seksuele partners en was dus noodzakelijk voor ons voortbestaan.”

Een stukje anatomie verklaart de aparte plaats die de geurzin onder de zintuigen inneemt. Geuren werken in op het limbisch systeem. Dat is evolutionair gezien het oudste, primitiefste deel van onze hersenen. Het is betrokken bij onbewust gedrag en staat rechtstreeks in contact met de buitenwereld. Voorbijzwevende geurmoleculen vangen we dus op zonder dat er denkwerk aan te pas komt. Dit verklaart meteen waarom ieder mens geuren begrijpt vanaf de eerste dag van zijn leven. Een pasgeboren baby herkent zijn moeder aan haar geur, lang voordat hij haar kan benoemen.

“Precies omdat de geurzin zo puur is, zouden marketinggebonden factoren de keuze van een parfum niet mogen beinvloeden”, meent Patout. “Als je een fan bent van Nicole Kidman kun je geneigd zijn het parfum te kopen waarvan zij het uithangbord is. Maar misschien past dat helemaal niet bij jou. In onze winkels is er geen sprake van ronkende namen en evenmin van overbodige visuele prikkels. Alle flesjes zijn sober vormgegeven en zien er hetzelfde uit. De verschillende geuren dragen simpelweg een nummer. Zo kiest de klant een parfum louter op basis van de geur en laat hij zich niet misleiden door zijn gedachten of zijn ogen. Wie bij ons een parfum kiest en na tien jaar terugkomt, voelt zich trouwens instinctief opnieuw aangetrokken tot die geur.”

En wat met de ervaringen die we tijdens ons leven opdoen, hebben die dan geen invloed op onze keuze ? “Trauma’s kunnen de initiële voorkeur wijzigen. Een kind dat in de tuin pijnlijk van zijn fiets tuimelt en tijdens die val een bepaalde bloem ruikt, zal misschien blijvend negatieve connotaties verbinden aan die geur. Maar in de regel blijf je je leven lang van dezelfde geur houden.”

Wie van naderbij wil kennismaken met het concept van Jean Patout kan terecht bij parfumerie In Fine op de Grote Markt in Antwerpen. Info : www.parfumeur.eu

Door Anne Roggen I Foto Charlie De Keersmaecker