In de verre toekomst ziet Lawrence Steele een unisex-mode die enkel via kleur signalen geeft. Voorlopig werkt hij aan een elegant beeld dat op industriële basis kan worden geproduceerd. Steele zoekt de sleutel voor het begrip moderniteit.

Lene Kemps

In het portaal voor het bureau van Lawrence siert een mooie mozaïek het plafond. Onder een goudgele zon staat de spreuk sempre salire. ? Forever rising?, vertaalt Lawrence. ?Op ambitieuze dagen zie ik het als een metafoor voor succes : altijd hoger en beter. In een filosofische bui interpreteer ik het als een aanzet tot relativeren : de zon komt ook nog op als ik geen kleding maak.?

Toen Lawrence Steele in maart ’94 in Milaan zijn catwalkdebuut maakte, gebeurde dat met de nodige opschudding. Wanneer een ex-ontwerper van Moschino en Prada zijn eigen collectie lanceert, is dat iets om naar uit te kijken. Vijf collecties later is Steele hét nieuwe label, omschreven door inkopers met woorden als : clean modernity en sophisticated simplicity, verkocht in 200 winkels wereldwijd die tot het Harvey Nichols-Barneys-circuit behoren. In België ligt het bij Jeurissen in Hasselt. ?Het is echt iets heel bijzonders?, zegt meneer Jeurissen. ?Elegante modellen, mooie moderne stoffen en een hedendaagse uitstraling. En nog commercieel ook. De collectie was amper binnen en we hadden er al meteen drie stuks van verkocht.? Steele blijft bescheiden. ?Ik geloof niet in het opdringen van een sterke en rigoureuse stijl. Ik wil veeleer een houding overbrengen. Je moet een vrouw een aantal stuks voorstellen en haar zelf een keuze laten maken.?

Steele heeft al twee keer de hype rond een beginnend merk meegemaakt en mag het nu voor de derde keer onder zijn eigen naam beleven. ?Bij Moschino ben ik vijf jaar gebleven, bij Prada vier?, zegt hij. ?Telkens was ik nauw betrokken bij de collectie. Ik heb het allemaal al een keer ervaren : de roes van het succes en de enorme druk die erop volgt. Derde keer, goede keer. Ik kan het nu allemaal vrij goed inschatten en dat helpt me om mijn hoofd erbij te houden.?

Maken belangstelling en erkenning het leven van een beginnend ontwerper makkelijker ?

Lawrence Steele : Ik krijg meer aanvragen voor interviews. De kleren worden vaker in modereportages gebruikt. Maar uiteindelijk is er in onze dagelijkse realiteit niets veranderd. We werken nog steeds in hetzelfde kantoor met dezelfde vijf mensen.

Prada is ondertussen enorm groot. Ziet u het zitten om ?the next big thing? te worden ?

Ik zou graag net zo veel succes hebben, maar dan uitsluitend als gevolg van het product dat ik maak. De lijn is moeilijk te trekken. Wanneer zijn positieve reacties gegrondvest op echte kennis van de collectie en wanneer gewoon op lucht ? Wanneer ben je hype en wanneer word je werkelijk gewaardeerd ?

Het is vreemd voor mij om over die zaken te spreken. Ik ben zo gefixeerd op de kleding zelf dat ik geen tijd heb om stil te staan bij de eventuele reacties van de buitenwereld.

In de wintercollectie zitten een heleboel silhouetten die worden geaccentueerd met een riem onder borst, in de taille of op de heupen. En soms allemaal tegelijk. Waar komt zo’n idee vandaan ?

Pas toen ik de show op video zag, heb ik opgemerkt dat dit een collectie vol horizontale strepen was. Het begon met een transparant T-shirt dat te doorzichtig was. Ik loste dat op door een reep stof over de borsten aan te brengen. Bij het passen van een jasje bevielen de proporties me niet, maar toen ik een riem onder de borst knoopte, viel het perfect. Zo waren er een aantal toevalligheden, die ik zag als oplossingen voor een specifiek probleem en die nadien een geheel bleken te vormen. Een verrassing.

Nog verbazender is dat je die elementen ook in andere collecties terugvindt. Sommige dingen hangen gewoon in de lucht.

Zoals het gebruik van kant.

Bij mij startte het met gelakte stoffen, die wilde ik beslist gebruiken. Ik zocht naar een materiaal om met ciré te combineren en kwam als vanzelf bij kant terecht. De combinatie van ciré en kant vond ik iets ontzettend Frans hebben en als gevolg daarvan zitten er dan weer een aantal zeer ?Parijse? stukken in de collectie : een imper, een caban… Het een vloeit uit het ander voort.

Het is bon ton onder ontwerpers om te zeggen dat ze geen collectie meer maken, maar een garderobe leveren : de filosofie van de mannenkleerkast. U zegt in het persdossier net hetzelfde.

Ik vind het een vrij logische opvatting. Ik heb nooit begrepen hoe je zoveel verschillende vrouwen dezelfde stijl kan opdringen. Mijn collectie bestaat uit een serie kledingstukken en elke vrouw maakt haar eigen keuze. Je zorgt er als ontwerper natuurlijk voor dat alles min of meer bij elkaar past, maar je verplicht haar niet zich in een welomlijnde total look in te passen. Vrouwen willen zichzelf zijn.

Iedereen heeft geprobeerd om vrouwen een soort mannengarderobe aan te bieden.

Sommigen zijn er toch behoorlijk in geslaagd, Armani om maar een naam te noemen. Hij heeft vrouwen exact hetzelfde concept geboden als mannen. Het is jammer dat hij uiteindelijk ook bij één duidelijk vrouwentype is aanbeland. De Armani-vrouw is onmiddellijk herkenbaar wat betekent dat er toch weer een stijl wordt gedicteerd.

Is dat niet onvermijdelijk ? Een bepaald soort vrouwen kiest voor een bepaalde look.

Nee, dat denk ik niet. Ik herken de jurk die jij draagt, maar door de manier waarop je ze combineert, krijgt ze een uitstraling die je van dat merk niet verwacht. Zo past elke vrouw een kledingstuk in haar garderobe in. Wat doe je als je een aankoop overweegt ? In je hoofd ga je na op welke manieren je dit kledingstuk kan combineren met wat je al hebt.

Wat de catwalk toont, is niet noodzakelijkerwijze wat een vrouw wil of nodig heeft. Het is onvermijdelijk dat de visie van de ontwerper wordt aangepast. De versplintering van het beeld gebeurt al bij de aankopers die in functie van hun klanten kiezen. Vrouwen brengen dan nog een keer veranderingen aan.

Kleren leiden hun eigen leven, van dat feit wil ik me bewust blijven. Ik hou er rekening mee bij het ontwerpen. Elk stuk moet een eigen identiteit hebben en onafhankelijk functioneren.

Hebt u geen ideale vrouw voor ogen ?

Nee. Als ik teken, denk ik altijd aan sterke, zelfverzekerde vrouwen met een persoonlijke stijl, nooit aan Lawrence Steele-uithangborden, echt waar.

Hoe is de confrontatie tussen u en vrouwen die uw kleding dragen ?

Boeiend. Verrassend. Teleurstellend. Het is goed je bewust te zijn van het gamma mogelijkheden, het zorgt voor een lichtere hand wanneer je ontwerpt.

Het woord is nog niet gevallen, maar het hangt in de lucht : modern.

Het is een essentieel begrip voor me. Het is een abstract idee, een aura, een indruk. Ik weet wanneer het er is en wanneer het er niet is. Het is een combinatie van dingen. Maar vraag me niet om een voorbeeld te geven of om het te beschrijven.

Is androgynie modern ?

Androgynie betekent dat grenzen worden overschreden, dat tradities afbrokkelen. Nu hebben we twee begrippen om mee te spelen : mannelijk en vrouwelijk. Binnenkort komt daar het begrip androgynie bij, en als we dat kunnen overstijgen worden we pas echt modern.

Ik denk dat we uiteindelijk tot een soort unisex-mode zullen komen. Niet in het magische jaar 2000, maar over honderd jaar. Dan werken we met een aantal vastgelegde vormen en communiceren we via kleur. Het verschil tussen de ene tint rood en de andere zal dan een boodschap overbrengen. De emotie die uitgelokt wordt door een bepaalde kleur zal dan primeren.

Mode als een heel verfijnde taal.

De basis ligt al klaar. Mode gaat in wezen al lang niet meer over proporties en materialen, het is een spel met gevoelens geworden. Dat is al een aanduiding dat de taal verfijnd wordt.

Wie vindt u modern ?

Balenciaga was modern. Yves Saint Laurent ook. Vandaag : Rei Kawakubo van Comme des Garçons. Ze heeft een unieke analytische visie en werkt aan een taal die sterk en coherent is. Ze is visionair in de echte zin van het woord.

Welke taal schrijft Kawakubo ?

De taal van de toekomst. Als mijn moeder een meisje in Comme des Garçons ziet, heeft ze onmiddellijk een heel specifieke reactie. Misschien heeft mijn moeder geen woorden om te omschrijven wat ze voelt, maar Kawakubo heeft de kracht om op te roepen wat ze wil. Dat is communicatie.

Saint Laurent spreekt over zekerheid, elegantie en traditie. Kawakubo heeft het over chaos en het ritme van het leven : snel, gewelddadig en rustig en zoveel dingen tegelijkertijd.

Vrouwen hebben zich min of meer van het verschijnsel mode afgekeerd. Is dat dan omdat de boodschap hen niet bevalt ?

Ik denk inderdaad dat ze misschien andere boodschappen willen ontvangen. Ze willen rust, een stressvrij leven, dromen, ontsnappen. Mode biedt hen weinig van dat alles. Jezelf verkleden en iemand anders worden, dat mag vandaag bijna niet meer. De transformatiemogelijkheid die kleding biedt, wordt grotendeels onbenut gelaten en dat is jammer.

Een populair spreekwoord zegt : Versace draag je om mannen te behagen, Chanel koop je om andere vrouwen te imponeren, Prada koop je voor jezelf. Waar situeert Lawrence Steele zich ?

Vrouwen kleden zich voor mannen, wat ze ook beweren. Interactie is iets heel primairs, we blijven dieren. We willen dat de ander naar ons kijkt en dat hij of zij ons mooi vindt.

Nu is het wel zo dat vrouwen vandaag een beter idee hebben over hoe ze eruit willen zien. Ze beslissen zelf op welke manier ze aantrekkelijk gevonden willen worden. In het verleden waren er misschien twee stereotypes waar vrouwen zich konden inpassen, nu kan er veel meer. Vrouwen zijn bezig om allerlei grenzen af te tasten en dat is goed. Maar uiteindelijk willen ze nog steeds hetzelfde : mooi zijn.

Niet voor u dus : de cultus van de slechte smaak.

Aan dat debat heb ik nooit deelgenomen. Ik stel me andere vragen zoals ?wat is elegantie ?? of ?wat betekent het begrip jong ?? Ik wil de klassieke begrippen op een moderne manier interpreteren, in kleding die industrieel geproduceerd kan worden. Ik wil de verfijning en de glamour van vroeger, maar aangepast aan vandaag. Ik hou van quick clothes, waar je dan toch aan de binnenkant kan zien dat er aan gewerkt is. Zonder in een coutureverhaal te vervallen.

Er zijn een aantal gegevens waar je niet rond kan : de mechanismen van de industrie, de eisen van de winkels, de economische situatie van de klanten. Al die dingen moet je respecteren en binnen die grenzen moet je iets moois zien te maken. Het is een puzzel. Daarom lig ik niet wakker van een specifiek vrouwelijk ideaal, want dat is hoe dan ook slechts een heel klein element in die puzzel, snap je ?

Alle logische redeneringen ten spijt : uiteindelijk blijft er dat irrationele element dat een vrouw tot kopen aanzet : de coup de foudre.

Als een vrouw iets koopt, is het omdat haar hart sneller gaat kloppen. Liefde op het eerste gezicht is de enige juiste reden. Alle bedenkingen prijs/kwaliteitsverhouding, tijdloos, goed afgewerkt komen achteraf.

Hoe koopt u zelf ?

Ik hou erg veel van Hermès, hun jasjes hebben prachtige schouders. Peperduur, maar ik zie het als een investering. Zie je wel : eerst zeg ik dat het mooi is en dan begin ik de aankoop te rechtvaardigen. Ik koop ook wel eens zaken die ik nooit draag, gewoon omdat ze me zo fascineren. I love fashion. Meer dan dat : ik hou van informatie. Ik lees alle tijdschriften. Niet alleen mode, ook Time en Newsweek. Ik consumeer informatie en mode is daar een onderdeel van. Ik ben geobsedeerd door dat ding dat tijdgeest heet. We leven in boeiende tijden. Je knippert met je ogen en de wereld ziet er anders uit. Ik vind dat fantastisch.