MET HAAR PAS VERSCHENEN BOEK OVER STIL ZIJN IN EEN WERELD WAAR IEDEREEN SCHREEUWT, HAALDE DE AMERIKAANSE SUSAN CAIN DE INTERNATIONALE PERS. VOLGENS CAIN PRIJST ONZE SAMENLEVING AL TE VAAK DE SPRAAKVAARDIGE EXTRAVERT.

Wie op kantoor vaak met de hoofdtelefoon op zit te werken, of zich na een meeting al eens verstopt op toilet om alleen te zijn, weet waar Susan Cain het over heeft. Charismatische, daadkrachtige mensen kunnen verdomd vermoeiend zijn. Om hun batterij op te laden, zuigen ze alle prikkels en aandacht naar zich toe. Allemaal gezellig en entertainend, en in het beste geval inspirerend, was het niet dat de meer beschouwende medemens in dezelfde ruimte ondertussen overprikkeld geraakt. Te veel stimuli, weg energie, liever naar huis.

De helft van ons is introvert en voelt zich het best in zijn nopjes met minder prikkels. Bent u zelf geen introvert, dan wel uw partner, beste vriendin, collega of zoon.

Met Quiet – The power of introverts, bij ons vertaald als Stil – De kracht van introverte mensen, wil Cain de balans in de samenleving weer in evenwicht brengen. Cain werkte jarenlang als advocate in Wall Street om zichzelf te bewijzen dat ze ook assertief en luid kon zijn. Te veel scholen en bedrijven zijn volgens haar ontworpen voor extraverten, met werkeilanden waar de muren tussen ieder bureau gesloopt werden en groepsdenken de nieuwe heilige graal is. Te veel is het extraverte ideaal de norm geworden en introversie een tweederangs karaktertrek.

“Wat ben jij toch serieus”, krijgen introverten vaak te horen, terwijl ze in hun hoofd net de spannendste dingen aan het bedenken zijn. De onwetendheid ergert ons (ik beken !) mateloos. Innerlijk gedrag is toch ook gedrag.

HIGH FIVE

Eerst even een misverstand uit de wereld helpen. Dit is geen gevecht tussen twee kampen en dat de beste moge winnen. Ieder van ons is zowel introvert als extravert. Wie Cains boek snel doorbladert, zou de indruk kunnen krijgen dat extraverten enkel snel handelende, luidruchtige types zijn, en de diepzinnigheid van introverten alle lof verdient. De boodschap is echter niet of-of. Quiet is een pleidooi voor de introvert in ieder van ons, zo vertelde ze ons vorige week in Londen waar ze halt hield met haar boektournee.

Zeven jaar duurde Cains zoektocht naar de vraag hoe we konden evolueren van een karaktercultuur – waar men zo eenzaam kon zijn als een wolk – naar een persoonlijkheidscultuur – waar men zichzelf luidkeels moet verkopen – zonder te beseffen dat we onderweg iets waardevols verloren zijn.

Cain, zelf van het rustige type, reisde de wereld rond om psychologen, getrouwde koppels, priesters en hersendokters te interviewen. Ze ging naar goeroeconferenties, liet haar brein bestuderen en kreeg angstzweet van dĆ© ultieme extraverte begroeting : de high five. “Er bestaat gewoon geen gracieuze manier om een high five te ontwijken.”

Na zeven jaar schrijven, lezen en denken – “wat een zegen”- brak het moment aan dat Cain met haar boek op tournee moest. Met de hulp van een coach leerde ze extravert gedrag aan om de vele sprekerspodia te beklimmen waarop ze werd uitgenodigd. “De nacht voor mijn lezing op het TED-congres in CaliforniĆ«, voor een publiek van YouTube-uitvinders en Google- jongens, had ik voor het eerst in mijn leven suĆÆcidale gedachten.” Ze beet door en na amper een maand staat de teller van haar online te bekijken, immens populaire speech op 1.630.818 views. Volgens de TED-organisatie kreeg geen enkele video al zoveel clicks in de eerste weken.

Dat de peptalk in haar boek soms typisch Amerikaans is, is vergeeflijk. In een land waar kinderen van jongs af aan deelnemen aan debatwedstrijden, aangemoedigd door cheerleaders, en de rest van hun leven moeten speechen op feestjes, is de angst voor spreken in het openbaar groter dan de angst voor de dood.

“Susan, ik hou van jou. Na vijftig jaar begrijp ik mezelf eindelijk.” De voorbije weken kreeg Cain een lawine aan dankbetuigingen en interesse uit de bedrijfswereld. De tweedeling introvert-extravert zou na het debat over de man-vrouwverschillen wel eens the next big thing kunnen worden.

MYTHES ROND INTROVERSIE

De Zwitserse psycholoog Carl Jung introduceerde de begrippen introvert en extravert in zijn boek Psychologische typen uit 1921. Hoewel hij er niet bijzonder veel aandacht aan besteedde, achtte Jung het belangrijk voor onze persoonlijkheid of onze psyche naar binnen dan wel naar buiten gericht was. Jung stelde dat niemand honderd procent extra- of introvert is, zo iemand zou in een gekkenhuis wonen.

We vallen allemaal ergens links of rechts op het spectrum introvert-extravert, sommigen vallen mooi in het midden (ambivert). Jungs theorieĆ«n liggen aan de basis van de populaire persoonlijkheidstest van Myers-Briggs die bedrijven en scholen vandaag wereldwijd gebruiken. Toch is niets van onze karaktertrekken absoluut. Elke vorm van gedrag heeft vele oorzaken, deels aangeboren temperament, deels cultureel bepaalde persoonlijkheid. Komt daarbij nog dat ons gedrag kan fluctueren tijdens de dag. Om negen uur ’s ochtends hebben we meer behoefte aan een cafeĆÆne-shot dan aan gezelschap, terwijl het om tien uur ’s avonds omgekeerd kan zijn.

“Introvert zijn wordt vaak geassocieerd met verlegen zijn, asociaal, niet graag praten, altijd alleen willen zijn, geen plezier kunnen maken”, zegt Cain. “Dat zijn mythes, niet elke introvert is timide. Ik ben bijvoorbeeld dol op een-op-eenconversaties. Onderzoek rond introversie hangt eerder samen met sensitiviteit, hoogreactiviteit en empathie, niet met bang zijn om veroordeeld te worden. Sensitieve mensen beleven pas plezier aan koetjes en kalfjes als ze eerst in de diepte zijn gegaan.”

Het verschil tussen introverten en extraverten is, kortom, dat ze een verschillend niveau van prikkeling nodig hebben om zich opgewonden te voelen. Dat gaat van koffiedrinken tot een vergadering bijwonen of de drukte van een stad. Elk van ons heeft een optimaal activatieniveau. Introverten halen doorgaans energie uit studie, alleen zijn en ontspanning. Extraverten laden op door (veel) andere mensen om zich heen te hebben.

“Het komt erop aan jezelf te leren organiseren volgens wat ik trefpunten noem”, zegt Cain. “Je kan bijvoorbeeld aan het genieten zijn van een boek in een hangmat. Op een bepaald ogenblik ben je dat beu en wil je met een vriend afspreken voor koffie en taart in de stad. Die neemt je vervolgens mee naar een lawaaierig buurtfeest waar je hem kwijtspeelt op de dansvloer. Onderweg naar de uitgang kom je iemand tegen aan de toog waar je de rest van de avond rustig mee blijft praten. We vallen voortdurend in en uit ons activatieniveau. Eens je je er bewust van bent hoe trefpunten werken, kan het je leven bepalen : je job opzeggen, een huis kiezen.”

IT TAKES TWO

Newton, Einstein, Mozes, J.K. Rowling, Harry Potter, Picasso, Darwin, Marie Curie, Rosa Parks, Al Gore, Obama. Allemaal introvert, toch wereldbekend. Introverte leiders duiken vaak op in de kunstzinnige en theoretische wereld. Ze treden zelf niet graag op de voorgrond, maar worden wel gedreven door een flow waarin ze helemaal opgaan. Veel flowervaringen zijn solistische bezigheden en leiden tot nieuwe schildertechnieken, nieuwe filosofieĆ«n, wetenschappelijke doorbraken. Cains favoriete introvert is Leonard Cohen, “omwille van zijn vrolijke melancholie. We zien melancholie vaak als iets negatiefs, terwijl een muziekakkoord in mineur zo mooi is.”

Extraverte leiders worden eerder aangetrokken tot de openbare sfeer, zoals politiek, al blijken zowel president Obama als oud-vicepresident en milieuactivist Al Gore van het rustige type.

Introverten kunnen extravert gedrag vertonen – we kunnen allemaal ons temperament een beetje opentrekken – vooral als hun passie nu eenmaal draait rond iets dat de wereld moet horen. “Al Gore was in de jaren zeventig al ongerust om de klimaatsopwarming en kon niet begrijpen dat de rest van de wereld geen oren had naar die boodschap”, zegt Cain. “Pas met de hulp van Hollywood werd zijn verontrusting vertaald naar An Inconvenient Truth, een alarmerende film voor het grote publiek.”

Introverten die zich extravert gedragen, moeten oppassen voor reputatieverwarring. “Je krijgt de naam een snelle beslisser te zijn”, getuigt een bevlogen professor in Quiet. “Aan de extraverte kant bestaat mijn week eruit mijn studenten in vuur en vlam te zetten, hun geest te verruimen. Aan de introverte kant neem ik alle beslissingen bloedserieus. Als ik echt extravert zou zijn, zou ik al mijn e-mails sneller schrijven, met minder nuance. Als mijn job lichamelijk en mentaal uitputtend wordt, trek ik me thuis terug als een kluizenaar.”

Introverten en extraverten vormen vaak duo’s, zowel in professionele als persoonlijke relaties. “Het is het ultieme yin en yang”, zegt Cain, die zelf getrouwd is met een extraverte man. Steve Wozniak bedacht de eerste persoonlijke computer maar had de vleugels van Steve Jobs nodig. Zonder John Lennon geen Paul McCartney. Franklin Roosevelt combineerde zijn savoir-faire met het sociale geweten van zijn vrouw Eleonore. Of een voorbeeld dichter bij huis : Woestijnvis is zowel de onzichtbare Erik WattĆ© als de meer impulsieve Wouter Vandenhaute.

Andere introverten laten niemand toe op het moment dat ze creĆ«ren. Zo verdroeg Kafka zijn verloofde niet in zijn buurt als hij schreef. “Je kan nooit alleen genoeg zijn. De nacht is nooit nacht genoeg.”

ZONDER EENZAAMHEID GEEN EUREKA

Een verontrustende passage in het boek is het hoofdstuk waarin Cain stelt dat de haantjes van Wall Street met hun minachting voor angst, onzekerheid en twijfel de financiĆ«le crisis mee veroorzaakt hebben. Introverten en extraverten zijn even slim, maar extraverten zijn bijzonder beloningsgevoelig (macht, geld, seks). “Mensen die te voorzichtig waren, werden afgestraft en kregen geen promotie. Voorzichtige types werden geĆÆntimideerd en verloren hun greep op het kapitaal. Misschien moeten we ons afvragen wat er gebeurd zou zijn als er meer introverte mensen aan het roer hadden gestaan, met minder dopamine in hun lijf.”

Niet dat introverten heilig zijn. Ze doen ook domme dingen, begaan overtredingen, maar hun geweten speelt hen meer parten. “Introverte mensen lijken zo in elkaar te zitten dat hun waakzaamheid de kop opsteekt als ze opgewonden geraken. Ze vertragen, denken na over wat er precies gebeurt.” Dat verklaart volgens onderzoekers ook deels waarom extraverte mensen meer seksuele partners hebben, meer overspel plegen en vaker scheiden.

Cain wil allerminst gezegd hebben dat elke extravert streeft naar beloning en elke introvert op de rem gaat staan als het warm wordt. Maar wel dat we anders moeten leren denken over de rol die mensen spelen in hun leven en organisatie.

Haar boek schreef ze niet op een stille zolderkamer, wel in een espressobar in Greenwich Village, New York. Het anonieme gezoem, iedereen die achter zijn MacBook met een soylatte in een flow zit, en zelf kunnen kiezen wanneer je arriveert en vertrekt : Cain had de luxe om te kunnen presteren volgens haar optimale activatieniveau.

Ze wil dat scholen en bedrijven meer variabele ruimtes krijgen. “De ruimte per werknemer is de voorbije jaren enorm gekrompen. Vergaderzalen worden gesloopt om het social mediateam ook een plekje te geven. Werkgevers denken al te vaak dat het sharen en de gebundelde denkkracht die op het internet wonderlijke dingen hebben voortgebracht, Linux en Wikipedia, in de offlinewereld vertaald kunnen worden door alle muren open te breken en iedereen voortdurend te laten brainstormen.”

Over de conclusie van haar boek is ze duidelijk. “Mensen volgen vaak het idee van degene die het luidst praat in de groep, maar geen enkel onderzoek toont aan dat die persoon ook het beste idee heeft. Groepsdenken werkt op het internet zo goed omdat het anoniem gebeurt, ieder achter zijn eigen computer maakt dat het geheel groter wordt dan de delen. Probeer die aanpak niet te vertalen naar de echte wereld, die vaak politiek beladen is. De kracht van steden is dat ze dichtbevolkt zijn en een grote concentratie aan creativiteit hebben, maar dat werpt alleen zijn vruchten af omdat mensen zich ook kunnen terugtrekken in anonimiteit. Privacy en solistisch denken zijn noodzakelijk om te leren. Noch E = mcĀ², noch het gedicht Paradise Lost werd terloops door een bende feestbeesten geschreven.”

ORCHIDEEƋN EN TRAGE FRUITVLIEGJES

Dat we kinderen nooit mogen zeggen dat ze niet zo stil en verlegen mogen zijn, wil Cain tot slot nog kwijt. “Het kind begint in zijn etiket te geloven en twijfelt aan zichzelf als het niet zo luidkeels is als zijn vriendjes.”

Mooi is de passage waarin Cain vertelt over de orchideeĆ«nhypothese. “De meeste kinderen zijn als paardenbloemen, ze groeien overal. Hoogreactieve kinderen zijn meer als orchideeĆ«n : ofwel verleppen ze, ofwel groeien ze uit tot een schitterende bloem. OrchideeĆ«n groeien alleen als de omstandigheden juist zijn, zowel goede als slechte ervaringen raken hen sneller. OrchideeĆ«nkindjes van wie het karakter nog in volle bloei is, zijn kwetsbaarder.”

Een klaslokaal is dan wel de meest budgetvriendelijke vorm om leerlingen te organiseren, maar daarom nog niet de beste onderwijsvorm voor elk kind. “Het verbaast ons vaak als leergierige, stille kinderen zich ontpoppen tot sociale, gelukkige volwassen. Het zou evengoed kunnen dat niet het kind maar zijn omgeving is veranderd. Een schoolomgeving kan heel onnatuurlijk zijn voor sommige kinderen. De structuur van de dag, de inrichting van de ruimtes en de karakters van andere klasgenoten kunnen ervoor zorgen dat de energie van een kind wegsijpelt.”

“Wist je dat er zelfs in het dierenrijk introverte types bestaan ? Dat heeft me misschien nog het meest verbaasd in mijn zoektocht. Er zijn fruitvliegjes die rustig zitten, biologen noemen hen zitters. Andere fruitvliegen vliegen uit en zijn rovers. Allebei hebben ze hun voor- en nadelen. Stille dieren gaan minder ver op zoek naar eten en houden meer energie over. Vrolijke dieren worden sneller opgepeuzeld door andere dieren hoger in de voedselketen, maar overleven beter als voedsel schaars is. Het zijn ook de sensitieve dieren die een kudde doen stoppen om te luisteren naar gevaar, waardoor de groep langer overleeft. Bij mensen is dat niet anders. Als de hele mensheid uit heldhaftige oorlogskrijgers zou bestaan, zou niemand de strijd aangaan met stillere maar soms meer dodelijke bedreigingen als klimaatverandering en virusziekten. Er zijn twee dingen die we de komende jaren het meest nodig hebben : innovatie en creativiteit, en gezonder leren nadenken over risico’s nemen. Dat zijn twee domeinen waar introverten hard nodig zijn.”

Info : www.ted.com, www.thepowerofintroverts.com. ‘Stil – De kracht van introverte mensen in een wereld vol geklets’ is uitgegeven bij de Arbeiderspers, 22,5 euro.

DOOR ELKE LAHOUSSE

“WAT BEN JIJ TOCH SERIEUS”, KRIJGEN INTROVERTEN VAAK TE HOREN, TERWIJL ZE IN HUN HOOFD NET DE SPANNENDSTE DINGEN AAN HET BEDENKEN ZIJN

CAINS FAVORIETE INTROVERT IS LEONARD COHEN, “OMWILLE VAN ZIJN VROLIJKE MELANCHOLIE. WE ZIEN MELANCHOLIE VAAK ALS IETS NEGATIEFS, TERWIJL EEN MUZIEKAKKOORD IN MINEUR ZO MOOI IS”

“DE MEESTE KINDEREN ZIJN ALS PAARDENBLOEMEN, ZE GROEIEN OVERAL. HOOGREACTIEVE KINDEREN ZIJN MEER ALS ORCHIDEEƋN : OFWEL VERLEPPEN ZE, OFWEL GROEIEN ZE UIT TOT EEN SCHITTERENDE BLOEM”

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content