‘De eerste repetitie voor het leven is al het leven zelf’

Deze week: Silvie Moors (46), die veertien jaar haar literaire organisatie De dagen bestierde. In 2020 zette ze daar een punt achter, maar de activiteiten gingen onder dak bij Bond zonder Naam, waar ze nu adjunct-directeur is. Herbronnen doet ze nog altijd bij ’s werelds beste schrijvers.

“Ik ben gezegend met zalige vrienden, onder wie schrijver Bart Van Loo. Na onze vormende jaren samen op kot in Antwerpen bleven we close. Ik vergeet nooit hoe hij op een gegeven moment bekende: ‘Ik vind het eigenlijk niet zo leuk, Silvie, dat ik mijn kwetsbaarheden deel, maar jij die van jou niet.’ Wow. Onbewust had ik altijd geloofd dat mijn rol die van het zonnetje in huis was. Ik was ook opgevoed met het idee dat mijn leven enkel gelukkig kon zijn. Dat kwam vooral van mijn mama, die op haar vijfde bij haar Congolese moeder is weggehaald en haar vader – een koloniaal – nooit heeft gekend. Ze zei altijd tegen mijn oudere zussen en mij hoeveel geluk wij hadden met twee ouders en alle kansen die we kregen.

In het katholieke, kleine Vlaanderen kwam het met een ongeschreven handleiding: studeren, werkzekerheid én de man van je leven vinden. Maar na mijn studie Germaanse talen wilde ik niet, zoals mijn ouders hoopten, in het onderwijs. Ik nam het ‘risico’ een eigen vzw te beginnen. Dat ik altijd heb durven springen, is mede dankzij Milan Kundera’s roman De ondraaglijke lichtheid van het bestaan. Ik leende die op mijn twintigste van mijn eerste serieuze lief, en hield een prachtige zin bij: ‘Wij maken alles zomaar voor het eerst en onvoorbereid mee, net als een acteur die voor de vuist een stuk speelt. Maar wat kan het leven waard zijn, als de eerste repetitie voor het leven al het leven zelf is?’

Dat is zó troostend. Mijn pad is bochtiger dan wat mijn omgeving me aanraadde, maar zij leven mijn leven niet. En zoals Kundera schrijft: ik maak het pas voor het eerst mee. Dat zeg ik ook tegen mijn zonen van achttien en dertien als ik iets niet perfect doe. De dag nadien kijken ze geboeid mee naar Alleen Elvis blijft bestaan en denk ik: er zat toch ook iets goeds in mijn opvoeding.” (glimlacht)

“Dat soort mildheid is nodig om je los te pellen van maatschappelijke verwachtingen, ook over relaties. Ik trouwde zelf vol overtuiging met de vader van mijn oudste, maar dat liep stuk. Ik vond dat heel verdrietig en als beslissingen tot brokstukken bij anderen leiden, vind ik mild zijn toch niet evident. Maar dankzij de veerkracht die ik van mijn moeder erfde, pikte ik vrij snel de draad weer op. Ik kreeg nog een zoon in mijn nieuwe relatie, maar toen ook die stopte, moest ik wel in de spiegel kijken. Dankzij inzichten van bijvoorbeeld The School of Life kwam ik zo rond mijn veertigste voor het eerst tot introspectie. Blijkbaar had ik een deel maturiteit om aan mezelf en mijn relaties te werken gemist.

Kundera had nochtans al lang grote levenskwesties blootgelegd, maar ik moest 25 jaar wijzer worden om zijn raad ten diepste te begrijpen. Ik draag die nu uit en doe dus wat Bart vroeger miste: ik deel mijn gestruikel. Met de glimlach overigens, want ik ben niet bang dat ik het wellicht zonder groot pensioen zal moeten stellen, of dat ik nu geen vaste partner heb. Ik vind het net interessant om te onderzoeken wat het best bij mij past: single zijn, samenwonen, met meer mensen een intieme band hebben? Ook op werkvlak ga ik graag in op onverwachte kansen, wat al leidde tot samenleesmomenten met mensen in de psychiatrie of de gevangenis – heel ontroerend. Natuurlijk ga ik nog klungelen, maar Kundera stelt me gerust: dat kan ook niet anders.”