Even buiten de Amerikaanse stad Seattle ligt de campus van Microsoft. “Hier groeit een nieuwe levensstijl”, zegt men. Het computerbedrijf van cybergod Bill Gates. Fragmenten uit het leven van zijn engelen.

ANNA LUYTEN

FOTO’S : JIM BATES

Haar lichaamswarmte hangt nog in de slaapzak. Ze heeft alleen dat verkreukeld stukje blauwe stof achtergelaten, nonchalant neergegooid op de grond. Ze heeft zich niet eens de moeite getroost de vorm van haar lijf eruit te strijken. De rits is nog halfdicht. Een teddybeer op de vensterbank. Gesloten Venetiaanse blinden.

Kantoor 1066. Building 5. Microsoft.

Naast het geïmprovizeerde bed staat haar bureau. Aantekeningen liggen verspreid rond een berg op elkaar gestapelde blikjes cola. Vijfenzestig Pepsi Cola’s. Pepsi Cola light. En daartussen, ronkt een computer.

Iemand heeft hier een nacht doorgewerkt om dichter bij de toekomst te komen.

WINDOWS 95. EVERYDAY YOU’RE HELPING TO CHANGE THE WORLD. Het staat in het groot op de glazen toegangsdeur van Building 5 geschilderd. Niemand kan eromheen. Waarschijnlijk is zij even door die deur naar buiten gelopen om een luchtje te scheppen. Erased.

“Is ze er niet ? ” vraagt de jongen die in het kantoor naast het hare werkt. Hij zit op een Jurassic-park-kussen.

“Vreemd, daarstraks heeft ze me nog een goeiemorgen gemaild. “

Dat is het voordeel van E-mail, je hoeft elkaar niet meer te zien. Niet eens meer met elkaar te spreken.

“We hebben een soort missie, ” zegt de ene.

“Microsoft is geen job. Het is een levenswijze, ” zegt de andere. “Een religie, ” zegt Karen Fries, een top-aanwerver van Microsoft.

In Redmond, een dorpje, zo’n halfuur rijden buiten Seattle ligt wat de wereld de campus van Bill Gates noemt. Het dorp, is een dorp van niets, tussen dennebomen en hoge, besneeuwde bergen. Boven de campus van Microsoft hangt een roofvogel in de lucht te bidden. Beneden de heuvel staan de groepshuizen waarin vele werknemers van Microsoft samenwonen. Hier en daar een industrieterrein. De Microsoft Way leidt naar het hoofdkwartier van Microsoft, de grootste software-firma ter wereld. Dit is het moederschip van een bedrijf dat achtenveertig afdelingen heeft, over de hele aarde verspreid. Goed voor 16.300 werknemers.

Microsoft bestaat volgende week twintig jaar. William H. Gates en Paul Allen, startten het in 1975 op. Het was niet meer dan een klein, hoogst ambitieus bedrijfje van vrienden. Paul Allen leidt nu de Trail Blazers, een basketbalteam. Gates, iedereen noemt hem Bill, is nog steeds de chef. Bill Gates is niet zo maar een bedrijfsleider. Bill Gates is de machtigste man in de computerwereld. Bill Gates is zelfs de rijkste man van Amerika. Microsoft is niet zo maar een bedrijf. Microsoft, zo beweert het Amerikaanse weekblad Newsweek, is het bedrijf van de 21ste eeuw. Een futuristisch walhalla. De Japanse kerselaars staan er al in bloei. Tussen de grasperken en rond de sportvelden staan vijfentwintig ‘buildings’, lage kantoorblokken in grijze beton met ramen uit mosgroen spiegelglas. Ieder van de achtduizend wizz-kids, de fine fleur van de computertechnologie, die op de ‘campus’ werkt, heeft hier zijn eigen plek. Kleine heremietenholen zijn het waar de jonge computer-nerds werken aan de nieuwste informatiesnelwegen. Buiten legt de tuinman echte landschappen aan.

De chauffeur van een van de acht Microsoft-shuttles, busjes die de werknemers van het ene gebouw naar het andere brengen, draait de volumeknop van zijn radio wijd open. Een fragment uit Wagners Tristan en Isolde. Twee zwarte limousines rijden voorbij. “Hè, ” zegt iemand. “Limousines ? “

“Microsoft heeft een heel aparte bedrijfskultuur, ” zegt Renee Dunn, internationaal persverantwoordelijke op Microsoft. Campus is maar een naam voor deze werkplek die door sommigen de meest hippe ter wereld wordt genoemd. Geen stijve boorden en maatpakken zoals de konkurrent IBM. “Jeans. Bill Gates wilde dat op zijn bedrijf de sfeer van een universitaire campus zou hangen. ” Een denktank. De cafetaria’s op de campus zijn tot na middernacht open. Iedere kantoorgebouwverdieping heeft er een keuken, een speelruimte, soms zelfs met een biljarttafel. Op iedere gang staat een drankautomaat waar alle drank gratis is. Ook het sociale leven voltrekt zich op de campus. Afgesneden van het thuisfront, zoeken ze kollega’s op. “En via E-mail zie je dan soms echt leuke dingen gebeuren. Ze roepen elkaar op om te gaan voetballen of te frisbeeën. ” Via E-mail, de automatische brievenbussen, worden er op deze campus zo’n 200 miljoen boodschappen per maand weggestuurd. Leuk. Douglas Coupland, de auteur van het cultboek Generation X, schreef vorig jaar voor het Amerikaanse tijdschrift Wired een verhaal over deze nieuwe generatie werknemers. Microserfs, Micro(soft)-lijfeigenen, luidde de titel.

De mensen die er werken noemen zichzelf Microsofties. Daar zijn ze fier op. Renee Dunn : “In de zomer zie je de werknemers hier barbecuen op de grasvelden. Of musiceren. “

Er is het Microsoft Orchestra, het Microsoft Koor. Het populairst is de jazzgroep. Die groep heet Microtones. Op de campus hippe jongens en meisjes grunge, neohippie, jeans, joggingpak die zelfs in het bos vergaderen. Hier worden overal beslissingen genomen. Ed (23) komt op zijn mountainbike een kantoorgebouw uit. Fietshelm dicht aangesnoerd rond zijn wat muizig, indoor-gezicht. “Fietsen op de rotsen werkt probleemoplossend, ” zegt hij. Welke problemen ? “Technische problemen. ” Tussen de dennebomen jogt een jongen een Microsoft T-shirt vol zweet.

“Wat doen die limousines voor de deur ? ” Het is nog vroeg. Voor building 8, het gebouw waar het kantoor van BillGates gevestigd is, staan weer die twee grote, zwarte statiewagens. “Niemand weet het. ” Gates heeft een frambooskleurige wagen. De trap loopt langs een brede toog waarop in foto’s en met grafieken Gates’ twintigjarige klimtocht naar wat hij nu is, wordt uitgestald. 1975 : Bill, een verlegen hippie kijkt lachend in de lens. Tot 1995 : ‘Negen op de tien wereldburgers die een personal computer heeft, gebruikt de software van Microsoft. ‘ U hoort daar waarschijnlijk ook bij.

Microsoft is gegroeid door het uitwerken van software, computerprogramma’s waardoor de computer bewerkingen kan uitvoeren. Twintig jaar geleden was de wereld op dat gebied niet meer dan een braakliggend stuk grond. Giganten als IBM hadden alles in handen, dachten nog niet echt over software na. Ze hielden zich louter bezig met de hardware, maar om hun machines te doen draaien, moesten ze een beroep doen op kreatieve geesten. Bill Gates en Paul Allen kwamen. Gates, afkomstig uit de buurt van Seattle, was negentien. Hij studeerde enkele maanden op de Boston Harvard universiteit en begon toen met Allen zijn eerste bedrijfje. “Een computer op ieders bureau en in ieders huis”, dat was hun wat puberachtige geformuleerde visie toen. Nu nog klinkt het op Microsoft als een schietgebed : “One vision drives everything we do : a computer on every desk and in every home. ” De twee schoolvrienden en computerwonders schreven Basic, een nieuwe informaticataal waarmee ze de computers aan het spreken konden brengen. Gates, zoon van een advokaat en bankiersdochter, heeft een neus voor zaken. Het verhaal doet de ronde dat hij al als kind een kontrakt opmaakte als zijn oudere zus zijn baseball-handschoen eens wilde lenen.

Begin jaren tachtig zat IBM met de handen in het haar en was op zoek naar een computerprogramma dat gebruiksvriendelijk voor de personal computers was. Gates en Allen schreven in een mum van tijd wat IBM wilde : MS Dos (Microsoft Disk Operating System), een programma dat ze van een ander bedrijf hadden overgekocht, maar geniaal verbeterden. Later kregen ze ruzie met IBM, maar hadden alle copyrights, dus een onuitputtelijke geldbron. Ze werkten Windows uit, een razend populair programma waarin opdrachten met een muis op het scherm moeten aangeklikt worden. IBM is nu passé voor Microsoft. Nu biedt Microsoft een brede waaier aan software-produkten. “Zowel voor zakelijk gebruik als thuis. Nu werkt men er ook aan software voor interaktieve televisie, stemherkenning…. ” En het wordt steeds beroemder. Enkele maanden geleden haalde Bill Gates een mediastunt uit. In het veilinghuis Christies keek men op 11 november vreemd op toen iemand een manuskript kocht van Leonardo da Vinci voor de som van 30,8 miljoen dollar. Een codex waarin Da Vinci op tweeënzeventig pagina’s het blauw van de hemel en de natuur van het maanlicht analyzeert. De volgende dag bleek de koper de cyberbaron Bill Gates te zijn. Twee dagen later, op de Comdex grootste computerbeurs ter wereld, hield Gates de openingstoespraak. Hij was entoesiast over een gedynamizeerde toekomst en sprak over digitale informatie die ons dagelijks leven gaat beheersen. Gates wil een wereldwijde publiciteitscampagne lanceren om zijn software-produkten aan het grote publiek aan te prijzen. Kostprijs van de campagne : iets meer dan 100 miljoen dollar. En Microsoft kondigde vorig jaar al de komst van Windows 95 aan, de nieuwste versie van Windows. Dat met een jaar vertraging in augustus zal beschikbaar zijn. Het wordt Gates door de konkurrentie wel meer kwalijk genomen : dat hij zijn produkten te vroeg aanprijst zodat alle mensen moeten zitten wachten.

“Ik ga me dan eindelijk een man zoeken”

“Ik wil naar Disneyland”

“Ik wil mijn matten oprollen”

“Ik wil eens met iemand praten”

Ze hebben hun grootste wensen op een groot stuk behangpapier in de gang van Building 5 geschreven, de computeringenieurs en softwareontwikkelaars die nu aan die Windows 95 werken. Bovenaan staat de vraag : WAT WIL JE DOEN ALS HET PRODUKT DE DEUR UIT IS. De shipping date heet dat op Microsoft. Letterlijk vertaald de ‘verschepingsdatum’, de dag dat alles zo kant en klaar is dat het naar de konsumenten kan. Het Engelse shipping date klinkt even vervaarlijk als het is. Het woord deadline wordt op Microsoft niet gebruikt.

“Het is een hel, ” zegt de jongen die met zijn kollega een probleem tracht op te lossen. Hier hoort men geen gezucht, alleen het dof getik op het toetsenbord. Tot diep in de nacht. In de kantoren op de gang waar men aan de Windows 95 werkt, staan opvallend veel sofa’s. “De kids blijven hier soms slapen, ” zegt Renee Dunn. Niets menselijks is deze Microsofties vreemd. Sommigen hebben een kooitje met een cavia naast hun computer staan.

“Hoe het voelt ? Werken op Microsoft voelt als changing the world, ” zegt Michael Bloomfield (25). “Je maakt iets dat de wereld rondgaat. ” “Microsoft is een echte, unieke leefstijl. En ooooh, als je in die faze komt, dicht bij de shiphell, dan werk je een gat in de nacht. Dan is het het produkt dat telt. En jaaaa, alles doe je hier samen : lunchen, avondeten, naar de film. ” En dan even later wat hortend en stotend : “… naar de kerk. Je deelt alles met elkaar. Ze werven hier de juiste mensen aan, iedereen heeft dezelfde spirit. Dat is een sleutel tot sukses. “

Hoe hij dan aangeworven werd ? “Een hele dag hebben ze me ondervraagd. Teken een geldautomaat, vroegen ze me dan. Ik tekende een geldautomaat. Teken een huis, vroegen ze dan. Een verschrikkelijk moeilijke vraag. Ik tekende een huis dat tegen een berg aanleunde. ” Hij kreeg de job.

Building 16. Wie naar het grote bedrijfsrestaurant in Building 16 wil, moet over die ene grote tegel stappen. EVERYTIME A PRODUCT SHIPS IT TAKES US ONE STEP CLOSER TO THE VISION : A COMPUTER ON EVERY DESK AND IN EVERY HOME. Stilaan raakt iedereen daarvan doordrongen. Hier en daar weer die slogan : “Wij maken de toekomst. ” Vandaag is het Mexican-Fish-met-salade-naar-keuze-dag.

Een familie zit aan een tafel. De familie Jennings. “We komen hier vaak eten, ” zegt Susan Jennings (33). Haar man, Mark Jennings (41) is program-manager op de dienst elektronische mail exchange. “Omdat we toch een zeker familieleven willen hebben, ” zegt Susan. “Soms komen we papa uit zijn kantoor halen om eens een wandeling rond de campus te maken. Zo heeft hij ook wat lichaamsbeweging. “

Zachary is vier en moet naar het toilet. Anna is tien maanden oud en zit in een van de kinderstoelen die in het restaurant van Microsoft beschikbaar zijn voor dit soort familie-interventies. Anna klopt met een lepel de Microsoft-aardappelpuree in haar gezicht. “Ik ben er fier op, ” zegt Susan, “dat ik tegen andere vrouwen kan zeggen : mijn man werkt op Microsoft. Ze noemen ons een Microsoft-familie. We zijn trots. Dank zij dit bedrijf zijn we in staat een materieel erg veilig leven te leiden. “

“Oh, er is hier heel wat werkdruk, maar in de loop der jaren is er op het bedrijf toch meer aandacht gekomen voor het familieleven van de mensen, ” zegt papa. “Het prachtige aan Microsoft is dat het werk dat je doet je leven gaat inpalmen. Ik kan niet anders. Ik gebruik de produkten die ik ontwikkel ook in mijn dagelijks leven. In de Microsoft-winkel kopen we Microsoft-computerspelletjes voor onze kinderen, encyclopedieën, dingen voor het huishouden… “

Oude mensen zijn op Microsoft zeldzaam. Oud is op Microsoft dicht of erger nog, voorbij de veertig. Aaron Reynolds (developer) is ook oud, hij is negenendertig. Toen Microsoft nog klein was, zo’n vijftien jaar geleden, werkte hij er al. Nu broedt hij mee op de Windows 95. Zijn zoveelste Windows-versie. En al jaren draagt hij fier de titel van de man met het meest wanordelijke kantoor. “Ik kan op mijn borst kloppen en zeggen : ik heb iets geschreven dat het meest gelezen en het meest gekopieerde ter wereld is. MS Dos. Als ik terugkijk op al die jaren, dan denk ik oooh, MS Dos twee punt nul. Daar heb ik toch wel een domme beslissing genomen. Je werkt steeds aan nieuwe versies, aangepaste versies, betere versies… Ik werk niet meer zo hard als vroeger, toen ik zestien uur op kantoor zat. Ik zie die kids dat nu ook doen. Ik kan dat nog vier dagen volhouden, maar langer niet. Het bedrijf heeft daar gelukkig geen problemen mee. “

Ook Bill Gates wordt nu een dagje ouder. Vorig jaar trouwde hij. Met Melinda French, dienst Marketing, Microsoft. Vroeger werkte hij van tien uur ’s ochtends tot drie uur ’s nachts. Nu stopt hij rond middernacht. Iedereen werkt er hard en gedreven. Gates wil steeds jongere mensen. Werknemers worden gezocht via scouts die afdelingen computerwetenschappen op universiteiten afdweilen. De gemiddelde leeftijd op de campus is 32,5 jaar. Sterk verouderd. “Ik heb jong IQ nodig, ” durft Gates wel eens te zeggen. Een cyber-Dracula op zoek naar vrij maagdelijke grijze hersencellen.

Weer stoppen de twee limousines voor Building 8. De chauffeurs openen het portier. Zes joelende kinderen stappen uit. “Kids ! ! ! ! ” roept de receptioniste verwonderd. De kinderen zetten hun Microsoft-petjes recht en drinken cola uit Microsoft-bekers. Naar verluidt zijn het “de zes meest vindingrijke kinderen van Amerika”. Ze verwierven die titel na heel wat selektieprocedures. “Ze zullen wat ideeën uitwisselen met Bill. ” Bill heeft met de kinderen een lunchmeeting achter gesloten deuren. “Wat moet de meest coole computer kunnen ? ” is het agendapunt. Ben Harris (10), een spichtige jongen uit Pennsylvania : “Ik ga mijnheer Gates vertellen dat de meest coole computer een computer is die de aardbol kan aftasten, die op zoek gaat naar iedereen die je maar wil. “

Jessica Jones (11) uit Alabama : “Een coole computer moet uitgestorven diersoorten terugbrengen. ” “Die kinderen hebben fascinerende ideeën over de richting die technologie volgens hen moet uitgaan, ” zegt Patty Stonesifer, de vice-voorzitter van de gebruikersafdeling van Microsoft. “Echt verfrissend gedachtengoed. ” Jenny Pauls (9 jaar en uit Dallas) idee was : “Ik wil een computer die kan terugspoelen in mijn geheugen waardoor ik de prettige en gelukkige dagen uit mijn leven opnieuw kan afdraaien. “

Geluk kan van slechte kwaliteit zijn. Ze doet op kantoor haar tai-ji oefeningen. Laura (25). Single. Haar rechterhand drukt de pols van haar linkerarm naar voor. Traag. “Het teken voor water, ” zegt ze. Ze zet haar ene voet op de andere. “Soms ben ik bang. Bang dat ik hier vastgekoekt geraak terwijl ik denk dat ik aan de toekomst werk. Vorig jaar, net in de shipping period, kreeg ik telefoon van mijn vader dat mijn moeder overleden was. Ik kon niet eens meer reageren. Het geeft een kick de volumeknop van je verstand helemaal open te draaien. Wat allemaal kan ! Je denkt speedy, maar uiteindelijk… Ik vraag me soms af hoe karig mijn leven erdoor wordt. ” Naast de Amerikaanse best-seller Habbits of High Effective People ligt een cd van Nirvana. Het andere Seattle.

“De wereld veranderen. Ja, daarvoor kom je wel naar Microsoft, maar toch ook voor de financiële mogelijkheden die het biedt. Op lange termijn wordt al die energie die je erin stopt toch ook met geld beloond, ” zegt Todd Raglend (30). Als een computer in ieder kantoor en in ieder huis plaatsen geen geld zou opbrengen, zouden ze het waarschijnlijk ook niet doen.

Werknemers op Microsoft zijn niet dom. Ze laten hun geld niet doodbloeden. Volgens Gates telt het bedrijf nu tweeduizend miljonairs, dankzij de aandelenopties die de werknemers in het bedrijf kunnen nemen. Dollar-miljonairs. Men spreekt zelfs van een nieuw soort rijken : de Nerd-rijken. Achter de spiegelramen switchen ze in hun computer dan even over naar het Winquote programma dat een kontinu overzicht biedt op de schommelingen in de effektenmarkt.

“Daar gaat het niet om, ” zeggen developers Eric Reel (28) en Jeff Dailey (28). “Wij willen hier ook een leven. “

Welcome to crossflags, zegt de Corvette flipperkast op de gang van building 11. 14.206.780 punten. “Jackpot ! ! ! ” Op zijn witte sokken staat Benjamin Schreiber (26) in de gang van het kantoorgebouw. Hij schudt de bal in de machine alle richtingen uit. “Even ontspannen. Koffietje. Spelletje. Onze Bill Gates zorgt voor alles. En het is allemaal gratis. ” Hij was piepjong toen hij ‘ontdekt’ werd als ‘weer een brein’. Hij kreeg een E-mailbericht dat hij maar eens bij Mister Gates moest komen voor een gesprek. Toen hij drieëntwintig was, werd hij echt aangeworven. Een engel van de God Bill Gates. “Bill Gates is onze baas. Zo beschouw ik hem ook : als mijn baas. Niet meer en niet minder. Al dat opgefokt gedoe rond zijn persoon… Ik heb er een hekel aan. Ik heb sowieso een hekel aan helden. “

Tuurlijk is hij een computerfreak en werkt hij lange dagen. “Maar een nerd ben ik niet, ” zegt hij. “Ik heb ook hobby’s. Science-fiction. ” Nog een spelletje. Hij wrijft zijn klamme handen droog aan zijn zwarte Metallica-T-shirt. Zet zijn bril recht. Stoot de bal recht op de bonusknop. Rode lichtjes beginnen te flikkeren. Dan zegt hij het : “Soms, heel soms, ontdek ik dat ik ook een leven buiten mijn werk heb. ” En pas dan geeft hij het toe : dat hij een grote droom heeft. “In het jaar tweeduizend wil ik de wereld rondfietsen. “

JKLIN. MICROSOFT. COM. is verliefd. Soms is dat een bevrijding. Op zijn kantoor staat zijn SHIP IT Award. Een blijvend moreel gebod.

Volgende week geeft hij zijn afscheidsfeestje. Hij was eenentwintig toen hij werd aangeworven, een briljante student op de Yale Universiteit toen hij door de Microsoft-scouts werd ontdekt. “Die dag vergeet ik nooit. Het was een verrassing. Naar Seattle. Ik kon me niet eens een voorstelling maken van de stad. Toen ik uit het vliegtuig stapte, was het alsof je in een grote droom kwam met veel aspiraties. ” Microsoft maakte het leven anders.

“Hier op Microsoft krijg je dan ook die vreemde tijdsbeleving. Soms realizeer je je plots : er zijn al zes maanden voorbij. Je telt de dagen niet. Je telt in funktie van je Ship-datum. Je verliest zelfs alle gevoel voor seizoenen. “

“Microsoft is ook een myte. Door hier te zijn, zie ik het verwrongen bestaan ervan. Nu ben ik meer een eigen persoonlijkheid. Het bedrijf heeft me niet totaal ingepalmd. Maar anderzijds is het ook verdomd moeilijk om daaraan te weerstaan. Ik was afgesneden van het milieu waarin ik opgroeide. Dan zoek je sociaal kontakt met kollega’s : samen naar de gym, naar het basket… Ze zeggen : de nerds zijn alleen geïnteresseerd in computers. Een nerd is ook een mens. Ik geef toe, ik spreek dolgraag over computers en bits en bytes. Dolgraag. Maar ik ken op een feestje ook wel dat moment dat je over iets anders begint te praten. “

Nu is hij zevenentwintig. Volgende week verlaat hij het bedrijf voor een meisje uit Europa. “Ik realizeer me dat ik in die relatie veel meer tijd en energie wil investeren. Daar wil ik nu aan werken. ” Ook dat is een toekomst. “Als ik die families, die moeders en vaders met hun kleine kinderen hier in het restaurant zie zitten, dan denk ik : Neen, neen. Arme kinderen, moeten jullie nu ook nog de Microsoft-spullen èten ? ” Een nieuwe generatie Microsofties is op komst.

“Gates is onze baas. Niet meer en niet minder… “

Reynolds : “Ik werk niet meer zo hard als vroeger toen ik 16 uur op kantoor zat. “

Bloom- field : “Werken op Microsoft voelt als changing the world. “

“Koffietje. Spelletje. Onze Bill Gates zorgt voor alles. “

Eten in het bedrijfsrestaurant : “Omdat we toch een zeker familieleven willen hebben. “

Het Microsoft Orchestra. Microsofties doen alles samen.