Als alles volgens planning verloopt, walst eind september-begin oktober de derde en voorlopig laatste promotiemachine rond de Beatles over het universum heen. Het goeie nieuws is evenwel dat het deze keer de moeite loont de spaarvarkens vilbeluikwaarts te mennen, want het gaat ondermeer om de integrale versie van ?The Beatles Anthology Home Video’s?.

DECENNIA GELEDEN, TOEN LONDEN nog het epicentrum van de wereld was en de Beatle-firma Apple aan Savile Row gevestigd, werd het geld er met bakken tegelijk door ramen en deuren gesmeten en moest je over vredevriendelijke freaks en andere onthechte hippies stappen om aan de voordeur van het hoofdkwartier te geraken. Vandaag is Apple Corps de discrete en keurige Britse elegantie zelve : een onopvallend pandje aan Ovington Square, twee blokken van Harrods in Knightsbridge. In de gang naar de receptie posters van concerten die de Beatles ooit gegeven hebben en binnenin hangen, naast gouden platen, vier psychedelische posters van de fab four. In het bakje van Paul McCartney ligt een brief uit Duitsland waarop ‘private & confidential’ staat.

De secretaresse is oud genoeg om er in de sixties bij geweest te zijn, al lijkt ze zich nog een en ander te herinneren. Ook dat is karakteristiek voor het Beatle-imperium : men valt graag terug op ouwe getrouwen. Hun press officer is de facto met pensioen, en wordt nu vervangen door Geoff Baker, maar staat nog steeds op de dienstlijst. George Martin is al een associé uit de sixties, Chips Chipperfield de producer van de videoserie ziet er ook niet piep meer uit en de grote baas van Apple is Neil Aspinall, die in de gloriedagen van de Beatles hun chauffeur, roadie en tourmanager was. Aspinall is overigens dé spil van het hele reissue-programma (cd’s én video’s). Meer nog : zonder hem was de hele handel er nooit gekomen.

Na de zelfmoord van Brian Epstein heeft Aspinall in wezen de teugels in handen genomen en ervoor gezorgd dat het verlieslatende Apple (?the longest cocktail party in the world?) in een kleine tien jaar tijd winstgevend werd. Aspinall is, naar men zegt, een van de grootste diplomaten van de twintigste eeuw. Hij heeft met bloed, zweet en tranen de ego’s van de drie resterende Beatles en de Beatle-weduwe verzoend. Maar Aspinall is ook een visionair. Vanaf het einde van de Beatles, in 1970, is hij over de hele wereld gaan zoeken naar filmopnames van de band en op een paar uitzonderingen na (het Britse poppogramma Ready Steady Go bijvoorbeeld, waarvan de rechten bij ex-rocker Dave Clark zitten) heeft hij ook alles opgekocht. Het was zijn bedoeling om er een langspeelfilm van te maken, die hij The Long and Winding Road wou noemen. Dàcht hij. Want George Harrison dacht er anders over : da’s een song van Paul McCartney, liet hij weten, weshalve als titel voor een film over de Beatles volkomen ongeschikt. Dat soort diplomaat is Aspinall dus.

In de Beatle-kantoren zijn na ons ook journalisten gearriveerd uit Duitsland, Frankrijk en zelfs de plaatselijke correspondente van het Amerikaanse Stars and Stripes. We krijgen koffie en koekjes en een geplastificeerde badge ; lichtjes overdreven toch, want hij geeft alleen toegang tot de vergaderzaal. We krijgen ook een persmapje waarin een prominente plaats is gereserveerd voor een uitvergroot citaat uit The Observer van april ’96. Ruikt dit naar eigen lof ? ?Terwijl Oasis zich kan koesteren in de glorie van een verkoop van 6 miljoen cd’s in een jaar tijd, heeft het combo van McCartney in vijf maanden 12 miljoen dubbelaars verkocht van Anthology. Dat is dus eigenlijk goed voor 24 miljoen enkele cd’s, meer dan de Beatles ooit in hun gloriedagen verkocht hebben. In 1996 hebben de Beatles verwezenlijkt wat elke groep na hen hopeloos geprobeerd heeft : groter worden dan de Beatles.? Jà dus, het ruikt naar eigen lof.

Dat doet het ook als perschef Baker de honneurs en de introductie waarneemt. Deze video’s zijn, in embryonale versie, in meer landen (94 met name, naar schatting 420 miljoen kijkers) uitgezonden dan eender welke andere documentaire, poneert hij. Dat zegt natuurlijk niets over de kijkdichtheid land per land : die was in België bijvoorbeeld een immense flop op Ka2. Maar goed, laten we positief blijven. Het nadeel van de getoonde versies was dat er erg gecomprimeerd moest worden, wat ten koste ging van ?the flow, the structure and the cohesion?. Dat euvel is goedgemaakt met The Beatles Anthology Home Video Collection, die bestaat uit acht banden met een totaalduur van meer dan tien uur, wat dus ongeveer het dubbele is van wat op televisie te zien was. De banden zullen in een box gekocht kunnen worden of apart en in veel landen voorzien zijn van plaatselijke ondertitels. Het Nederlands staat niet op het lijstje.

?Dit is de versie zoals de Beatles ze in eerste instantie bedoeld hadden?, zegt Baker, ?want omdat de gevoeligheden in alle landen verschillend zijn, moesten de televisieversies opgekuist worden.?

We krijgen aflevering vier te zien, inderdaad vrij fundamenteel aangevuld. In tegenstelling tot de Anthology-cd’s vinden wij deze serie wél essentieel. Hier is namelijk sprake van definitieve portretteringen, van een voor-eens-en-voor-altijd-biografie, van grappige en ontroerende souvenirs met even aangrijpend beeldmateriaal.

De cd’s waren/zijn een marketing-truukje om materiaal dat indertijd niet goed genoeg werd geacht om uitgebracht te worden, alsnog te slijten tot meerdere eer, glorie en de bankrekeningen van Y.O. Lennon (sponsoring van haar onuitstaanbare avant-garde) en G. Harrison (opkrikken van een tanend financieel imperium nadat hij door een zakenpartner opgelicht werd). Tweederangsversies zijn het die nauwelijks meer dan een keer beluisterd kunnen worden. De video’s zijn wél relevant, zelfs en misschien vooral in kleine details als een monkellachje of knipoog naar de camera. De manier bijvoorbeeld waarop Lennon in aflevering vier een klappende en stampende gehandicapte imiteert op het podium zegt meer over het genie en de humor van de Beatles dan duizend cd-anthologieën ooit zouden kunnen doen.

Gordijnen open. Chips Chipperfield en Neil Aspinall betreden de vergaderzaal. Aspinall heeft z’n legendarische muts niet op, maar daar valt niemand over want de man heeft een hekel aan de pers, wil eigenlijk niet met de pers praten en ontzegt journalisten àls hij toch met ze praat het gebruik van tape recorders of pen en papier. Nu mag àlles. Al blijft Aspinall diplomatisch. Eerst zegt hij dat er in de televisieversie niet gecensureerd is, maar hij geeft twee minuten later volmondig toe dat de definitieve versies aanzienlijk meer verhalen over sex (de Hamburg-maanden) en drugs (al de rest) bevatten. Iemand vraagt iets over reüniegeruchten die in Engeland en Duitsland de ronde doen : ?Nee, er is nooit sprake van geweest dat er een reünie zou komen, nee, Julian Lennon als vervanger van zijn vader is nooit een optie geweest, nee, de drie zullen nooit ofte nimmer nog live samenspelen.? Over de goeie oude tijd : ?Hun concert in het New-Yorkse Shea Stadium hebben wij met drie mensen verzorgd : Mal Evans, iemand voor de pers en ik. De Beatles hadden nooit security, ik kan al die verhalen van popsterren van vandaag dus niet begrijpen.? Over zijn eigen souvenirs : ?Het was een verbazende trip doorheen de sixties. Voor mij springt er zelden iets echt uit. Soms zie ik een foto of een videofragment, dat me meer aan het denken zet dan een ander, maar ik heb geen enkel favoriet souvenir.?

En dan rondt Aspinall af : ?De cd Anthology 3 verschijnt begin oktober en zal géén zogenaamd nieuwe Beatle-song bevatten. We hadden behoorlijk wat materiaal over na de montage van de acht video’s. We hebben op dit moment geen reële plannen, maar het zou kunnen dat we bijvoorbeeld nog een video maken met drie concertjes van een half uur. En we beginnen ook stilaan te denken aan video-releases van Let it be en Yellow submarine.” Voor de rest laat hij alles reikwijd open, door nog eens z’n levenslange motto te citeren : ?Never close the door on anything?.

?The Beatles Anthology Home Video? ligt op 23 september in de handel (prijs : ong. 5000 fr.), het derde deel van de dubbel-cd’s ?Anthology? begin oktober.

Grote Apple-baas Neil Aspinall en producer Chips Chipperfield : Nee, de drie zullen nooit ofte nimmer nog live samenspelen.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content