Wie waren ze, wat deden ze, wat is er van hen geworden ?

De langst lopende serie uit de filmgeschiedenis is ook de formule-film bij uitstek. In steeds wisselende variaties duiken steevast dezelfde ingrediënten op : een megalomaan komplot dat agent 007 moet verijdelen, een ingenieuze super-schurk, geestige gadgets, fabelachtige decors, super-de-luxe oorden, kleurrijke executies van afvalligen en natuurlijk de Bondgirl die tussen de explosies en achtervolgingen door voor verstrooiing zorgt. Bij voorkeur komt het vrouwelijk schoon in twee maten : een goed Bond-meisje en een slecht Bond-meisje en meestal beleeft 007 aan beiden het nodige plezier.

Al drieëndertig jaar lang zijn de Bondfilms dokumenten van onze tijd, waarvan de ogenschijnlijk wat onnozele scenario’s feilloos de maatschappelijke en politieke modulaties in kaart brengen : Koude oorlog, nucleaire terreur, détente, de chaos en onzekerheid na het verdwijnen van de Oost-West-polarizering. Ook in de omgang met de andere kunne, weerspiegelen de Bond-avonturen haarscherp de tijdgeest. In de seksueel permissieve jaren leek 007 over een echte harem te beschikken, na de aids-doem werd de viriele verleider strikt monogaan.

Terwijl in de romans van Ian Fleming de sensualiteit van de pretmeisjes opgedreven werd door een kleine fysieke handicap (zo heeft Honey een gebroken neus en Domino één been dat korter is dan het ander) worden ze in de films gespeeld door onberispelijke schoonheden, vaak geplukt uit het wereldje van mannequins, de Playboy kalender of wedstrijden voor schoonheidskoninginnen. De Bondgirl wordt bijgevolg vaker gekozen voor haar verrukkelijke boezem dan voor haar akteertalent.

De vraag wie de nieuwe Bondgirl wordt, is telkenmale een buitenkansje voor fotografen en showbizz-verslaggeving, maar toch is het wat deprimerend te zien wat er van al die welgevormde figuren geworden is.

“DR. NO” (1962) :

URSULA ANDRESS ALS HONEY RYDER

De eerste en nog altijd archetypische Bondgirl. Ursula Andress gold destijds als “het mooiste meisje ter wereld”. De introduktie van Honey Ryder is voor eeuwig op het netvlies gegrift van elke Bond-adept : ze rijst inderdaad als een godin uit de zee van Crab Key, gehuld in een onthullende witte bikini, met een jachtmes aan haar middel bevestigd en een harpoengeweer in haar handen, terwijl ze zachtjes “Underneath the Mango Tree” zingt. Honey, de dochter van een marine zoöloog die door Dr. No werd vermoord, is een onschuldig natuurkind en staat alzo in schril kontrast met Bonds gesofistikeerde wereldwijsheid.

Is er leven na Bond ? Andress glansde in zeep-reklame, speelde aan de zijde van Elvis (“Fun in Acapulco”) en Sinatra (“Four for Texas”), was een onsterfelijke koningin in “She”, werd een van de grote sekssymbolen van de sixties, maar werd als aktrice nooit serieus genomen.

“FROM RUSSIA WITH LOVE” (1963) : DANIELA BIANCHI

ALS TATIANA ROMANOVA

Dit Bondmeisje van achter het IJzeren Gordijn aanvaardt gretig haar missie : verliefd worden op de vijand. Ze wordt door Bond flink (aan)gepakt in een treincoupé en mag in de wagonlit ook haar kapitalistische nachtjaponnen etaleren.

Is er leven na Bond ? Daniela Bianchi had kleine rolletjes gespeeld in drie Italiaanse prenten, een beetje tv gedaan en meegedaan aan de Miss Universe verkiezing van 1960. Haar bedje was pas echt gespreid toen ze kort na de release van “From Russia With Love” trouwde met de president van een scheepvaartmaatschappij en zich uit het filmbedrijf terugtrok.

“GOLDFINGER” (1964) :

HONOR BLACKMAN ALS PUSSY GALORE

Alleen een zelfverklaard seksistisch genre heeft het lef om een leading lady Pussy Galore te noemen. Ze is de privé-piloot van de titelschurk en traint een vrouwelijk vliegeniersteam dat Fort Knox met een zenuwgas moet besproeien. De filmmakers laten er geen misverstand over bestaan dat de in ’t leer gestoken Pussy een lesbienne is, die Bond aanvankelijk als een judopartner beschouwt, tot ze natuurlijk voor zijn charmes zwicht.

Is er leven na Bond ? Blackman was de eerste aktrice uit de “Avengers” (“De Wrekers”) serie die de overstap maakte van tv naar Bond. Ze had het moeilijk om haar manwijf-imago van zich af te schudden, maar wierp zich op een toneelcarrière in de Londense West End, en schitterde zelfs in een revival van “The Sound of Music”.

“THUNDERBALL” (1965) :

CLAUDINE AUGER ALS DOMINO

In de natste Bond mag Claudine Auger veel badpakken showen terwijl ze in mindere mate de dood van haar broer probeert te wreken. In een beroemd sadistisch tafereel wordt ze gepijnigd door schurk Adolfo Celi die haar boezem afwisselend bewerkt met zijn sigaar en met ijsblokjes.

Is er leven na Bond ? Deze voormalige miss France genoot een opleiding aan het Théâtre Nationale voor deze onderwater-Bondfilm de springplank werd voor een bescheiden Europese carrière. Ze trouwde met de Franse regisseur Jacques Deray en was de ster in een aantal van zijn films.

“YOU ONLY LIVE TWICE” (1967) :

AKIKO WAKABAYASHI ALS AKI

Het eerste Bondmeisje dat flink haar mannetje kan staan, met een Toyota-prototype de wegen onveilig maakt, meer dan eens 007 uit de penarie helpt en zelfs ongewild weliswaar haar leven offert zodat niet Bond maar zij vergiftigd wordt. Het Engels van de Japanse Akiko was zo erbarmelijk dat de producenten besloten haar te vervangen, maar ze dreigde ermee harakiri te plegen. Resultaat : ze werd niet gedumpt maar gedubd.

Is er leven na Bond ? De populariteit van de serie verzekerde Akiko in Japan een paar stevige rollen in Godzilla-films.

“ON HER MAJESTY’S SECRET SERVICE” (1969) : DIANA RIGG ALS TRACY

Rigg was de tweede “Avengers”-heldin die meedraaide op de Bond-molen. Ze kan goed uit de voeten met het besturen van een rode Cougar en heeft ook in halsbrekende ski-chases en judo van 007 geen lesjes te leren. Ze is ook de enige Bondgirl die mevrouw Bond werd al was dit wel van korte duur. En half uurtje na hun huwelijk was ze dood en zat Bond weer in de spionage-business.

Is er leven na Bond ? Na enkele weinig opmerkelijke filmprestaties schitterde ze vooral op de planken, zo zong ze onder meer een Sondheim-musical in de West End.

“DIAMONDS ARE FOREVER” (1971) : JILL ST. JOHN ALS TIFFANY CASE

Ze dankt haar naam aan het feit dat ze geboren werd in de beroemde Newyorkse juwelierszaak, waar haar moeder op zoek was naar een trouwring. Jill St. John speelt met een tintelende zelfspot de vurige schone die met een rode Ford Mustang door Vegas scheurt. Ze is de eerste Bondgirl die een even grote mond kan opzetten als James, de expert van de dubbelzinnige opmerking.

Is er leven na Bond ? Haar oude vlam Henry Kissinger noemde haar een van de pienterste vrouwen die hij ooit heeft ontmoet. Na een aantal gelijkaardige rollen, ontpopte ze zich tot een suksesrijke zakenvrouw. In de jaren tachtig maakte ze haar come-back als een tv-kok in “Good Morning, America”.

“LIVE AND LET DIE” (1973) :

JANE SEYMOUR ALS SOLITAIRE

De Bondgirl van dienst is een helderziende kaartlegster die bijna het slachtoffer wordt van een voodoo-ritueel. Gezien dit het Bond-debuut is van Roger Moore, valt nauwelijks op hoe slecht Jane Seymour akteert terwijl ze in nadrukkelijk geartikuleerd school-Engels biezonder eentonig haar profetieën doet.

Is er leven na Bond ? De producenten hadden de houterige brunette opgemerkt in de tv-serie “The Onedin Line”. Na haar Bond-uitstapje werd ze de hogepriesteres van Australisch-Britse dramaseries, nog later werd ze meter van VTM.

“THE MAN WITH THE GOLDEN GUN” (1974) : BRITT EKLAND

ALS MARY GOODNIGHT

Ofschoon ze vanuit Thailand voor de Britse geheime dienst werkt, is ze niet meer dan het domme blondje dat zich voortdurend in de problemen werkt en een deel van de film doorbrengt in de koffer van een auto. Haar naam, Mary Goodnight, geeft meteen aan wat van haar wordt verwacht. Ze loopt er voortdurend hulpeloos bij, klaar om door Bond gered te worden.

Is er leven na Bond ? Haar veelbesproken privé-leven bezorgde de Zweedse aktrice een prominente plaats in de roddelpers : eerst haar ophefmakend huwelijk met Peter Sellers, daarna haar affaire met rockster Rod Stewart die bitter eindigde met een fikse schadevergoedingsclaim.

“THE SPY WHO LOVED ME” (1977) : BARBARA BACH

ALS MAJOR ANYA AMASOVA

Oost en West slaan de handen in elkaar in dit Bond-avontuur dat zwaar werd beïnvloed door de Salt-besprekingen. De Bondgirl is hier de sovjet evenknie van de Britse geheim agent. Ofschoon ze samenspannen tegen de Jules-Verneachtige aartsslechterik van dienst, zorgt hun onderlinge kompetitie voor vinnig weerwerk. Ongeacht het feit dat Bond haar vriendje vermoordde, valt ze toch voor hem.

Is er leven na Bond ? Hoeft niet echt als Ringo Starr je echtgenoot is.

“MOONRAKER” (1979) : LOIS CHILES ALS DR. HOLLY GOODHEAD

Waarschijnlijk omdat Roger Moore’s esbattementen met jonge blaadjes wat gênant begonnen te worden, wordt Bond hier niet opgezadeld met een willig meisje maar met een rijpere vrouw, een goedgetrainde astronaute en astrofysicus die in feite een CIA-agente is. Ondanks al deze kwalifikaties blijft male chauvinist pig James Bond skeptisch over haar kapaciteiten. Tot ze de eerste partner wordt met wie 007 mag stoeien in de gewichtloze atmosfeer van outer space.

Is er leven na Bond ? Chiles had al een carrière in slachtofferrollen (“Coma”, “Death of the Nile”) voor ze met Bond de ruimte inging.

“FOR YOUR EYES ONLY” (1981) :

CAROLE BOUQUET ALS MELINA

De titel van de twaalfde Bondfilm lijkt wel een definitie voor de hoedanigheden en beperkingen van de super elegante Carole Bouquet. Ze speelt een getalenteerde marine-archeologe die vastbesloten is de moord op haar ouders te wreken.

Is er leven na Bond ? Bouquet verwierf faam en fortuin als mannequin van Channel en spreidde haar fotogeniek gebrek aan akteertalent tentoon in een reeks Franse films, waaronder “Trop Belle Pour Toi” van Bertrand Blier.

“OCTOPUSSY” (1983) :

MAUD ADAMS ALS OCTOPUSSY

Maud Adams verdient zowel een vermelding in het Guinness Book of Records als een medaille voor zelfopoffering omdat ze de enige aktrice is die in verschillende Bondfilms met Roger Moore naar bed ging. Ze was namelijk ook al Andrea Anders, Scaramanga’s (Christopher Lee) vriendinnetje in “The Man With the Golden Gun”. In “Octopussy” werd ze gepromoveerd tot titelheldin, een koel raadselachtige, fabelachtig rijke wraakgodin die vanop een Indisch drijvend eiland een smokkelsyndikaat runt.

Is er leven na Bond ? Zelfs na twee Bond-prenten kwam de bescheiden carrière van deze Zweedse aktrice nooit van de grond.

“A VIEW TO A KILL” (1985) :

TANYA ROBERTS ALS STACEY SUTTON

Haar kapsel liegt er inderdaad niet om : Tanya Roberts is wel degelijk een ex-“Charlie’s Angel”. De hele film lang is ze de spreekwoordelijke dame in nood en mag ze ergens gevaarlijk boven een afgrond bengelen, tenzij ze natuurlijk aan de kabels van de Golden Gate Bridge hangt te spartelen, wachtend tot Roger Moore om haar hand vraagt. Moore ziet er zo afgepeigerd uit dat een bedscène tussen de twee gewoon obsceen lijkt.

Is er leven na Bond ? Ook voor deze tv-ster bracht het Bond-avontuur niet meer dan wat kortstondige faam.

“THE LIVING DAYLIGHTS” (1987) :

MARYAM D’ABO ALS KARA MILOVY

In zijn eerste Bond-inkarnatie valt Timothy Dalton voor deze Oosteuropese celliste die misschien een KGB-agente is. Ze kan niet alleen goed overweg met een stradivarius, maar lanceert in de finale ook een one-woman raid op een Russische basis in Afghanistan. Maryam d’Abo breekt met de traditie van de glamourgirl. In deze eerste safe-sex-Bond wordt de monogamie van de superheld nadrukkelijk gepropageerd : we zien hem niet eens onder de lakens duiken met zijn enige verovering. D’Abo breekt ook met de traditie van de opgetutte Bondgirl : ze bezit een natuurlijke schoonheid, waar weinig make-up of ingewikkelde haartooi aan te pas komt.

Is er leven na Bond ? Maryam die in Engeland werd geboren en een Duitse vader en Georgische moeder heeft, was al eerder te zien in een aantal tv-series. “The Living Daylights” zal haar ongetwijfeld onder de internationale schijnwerpers duwen, voorspelde “The Official James Bond Movie Book”, maar daar kwam weinig van terecht.

“LICENCE TO KILL” (1989) :

CAREY LOWELL ALS PAM BOUVIER

De nieuwe Bond-vrouw is een taaie gevechtspilote en wapensmokkelaar, maar ondanks de speels feministische strekking van haar personage, wordt ze gereduceerd tot een fraai gadget.

Is er leven na Bond ? Lowell was meteen daarna te zien in “The Guardian” van William Friedkin maar ondanks alle hype kwam ook haar carrière nauwelijks van de grond.

“GOLDENEYE” (1995) :

IZABELLA SCORUPCO ALS NATALYA FYODOROVNA SIMONOVA

Het meest recente Bond-meisje valt wat uit de toon : ze kan ook akteren. Voor de rest is ze een Bond-versie van een beproefde Hollywoodse metamorfose : de nadrukkelijk gewoontjes en a-sexy ogende vrouw (vroeger een gebrilde sekretaresse, nu een computeranaliste die de planeet moet redden) die zich gaandeweg transformeert tot een volmaakte schoonheid.

Is er leven na Bond ? Scorupco heeft in Zweden al een drievoudige carrière achter de rug als model, zangeres met een gouden album en filmaktrice. Op basis van de juichende reakties op haar prestatie in “Goldeneye” wordt haar een veelbelovende toekomst voorspeld. Waar hebben we dat liedje nog gehoord ?