Het hipste modeaccessoire in Hollywood op dit moment ? Geen tas of haarspeld, maar een hybrideauto of het ambassadeurschap van een goed doel. Een overzicht van de filantropische hype : de trendsetters, de origineelste acties en de populairste thema’s.

Als multinationals als H&M en Ikea uitpakken met een ecolijn, Marks&Spencer en Chiquita ostentatief uitpakken met hun ethisch & ecologisch beleid en steeds meer merken producten lanceren waar een percentage van de winst naar goede doelen gaat, onderschrijven ze U2-frontman Bono’s statement : Shopping is politics ! Ook de hippe consument wordt bewuster, aangevoerd door Hollywood’s hottest die het goede voorbeeld geven. Nog nooit was het zo trendy om ecologische en ethische boodschappen te verkondigen.

Het fenomeen is nochtans niet nieuw : mensen met een beetje macht en zeggingskracht hebben het altijd belangrijk gevonden om hun hart te tonen, hun geweten te sussen of de spotlights te gebruiken om bepaalde topics aan te kaarten. Ook in het wereldje van de sterren, ja. Brigitte Bardots dierenliefde is legendarisch, Audrey Hepburns inzet voor Unicef welbekend. Het systematisch ronselen van beroemdheden als uithangbord is een fenomeen van de late jaren negentig en het nieuwe millennium. De aidscampagne was de eerste die beroemdheden ostentatief inzette om fondsenwerving naar een grootschaliger niveau te tillen. De deelnemende sterren lokten de nodige media- en dus publieke aandacht. De sterrenstrategie en de eveneens succesvolle rodelintjescampagne werden massaal gekopieerd door andere goede doelen, waardoor er nu een panoplie aan lintjes bestaat. Van het bekende roze tegen borstkanker tot meer banale als goud tegen kettingbrieven of het bruine tegen dĆ©cafeĆÆnĆ©koffie.

De strijd tussen de verschillende organisaties om de bekendste namen binnen te halen, wordt dan ook almaar bitsiger : onlangs schreven aidsorganisaties beroemdheden aan die zich verbinden aan de Amerikaanse dierenrechtenorganisatie Peta en dwongen hen partij te kiezen : Peta steunen, betekent immers dat je tegen alle dierproeven bent, dus ook tegen experimenten die een geneesmiddel voor aids kunnen opleveren, aldus de organisaties.

Beroemdheden halen voordeel uit publiek engagement : een goed gekozen initiatief levert positieve publiciteit op. Zo beweren kwatongen dat de grootschalige liefdadigheidsacties die Angelina Jolie & Brad Pitt de laatste tijd ondernemen de aandacht moet afleiden van het feit dat hun relatie het einde betekende van Pitts sprookjeshuwelijk met Hollywoodprinses Jennifer Aniston. Er bestaan dan ook professionele adviseurs die de sterren bijstaan om elk engagement door te lichten op zijn publiciteitswaarde : een goed doel moet bij je imago passen. George Clooney die jonge kankerpatiĆ«ntjes gaat opbeuren zal geloofwaardiger overkomen dan George Bush die een petitie van Amnesty International of Greenpeace ondertekent. Het ene doel is dankbaarder dan het andere : geld inzamelen om een kinderziekenhuis te bouwen, levert concretere resultaten op dan streven naar een beter milieu of de armoede uit de wereld proberen verhelpen. Vraag maar aan Bono : de mens herhaalt eindeloos dezelfde boodschap – make poverty history – en wist al ettelijke miljarden in te zamelen, maar om structurele armoede te kunnen veranderen, is vooral politieke goodwill nodig.

Het staat vast dat geen enkele ster het zich kan permitteren om geen betrokkenheid te tonen. Google eender welke naam met charity en je krijgt ontelbare hits, zelfs notoire leeghoofden als Paris Hilton en Jennifer Lopez kunnen bogen op enkele bijdragen. Al gaat de ene ster uiteraard verder in zijn engagement dan de ander. Een avondje telefonist spelen in een druk bekeken nationale tv-show, waar je – prominent in beeld uiteraard – donaties noteert om slachtoffers van een natuur- of humanitaire ramp te helpen, of een poster tekenen die geveild wordt voor het goede doel, zijn gemakkelijke manieren om het nuttige aan het aangename te koppelen. Het ambassadeurschap van een organisatie op zich nemen om de nodige media-aandacht te generen of daadwerkelijk anders gaan leven, is al een pak minder vrijblijvend.

Zelf de portefeuille boven halen, is nog nooit zo populair geweest bij the rich & famous, volgens The Economist. De Britse krant verklaart de vrijgevigheid door de exponentiĆ«le groei van nieuwe rijken : tien jaar geleden telde de wereld 423 miljardairs, vorig jaar waren het er 691. Niet alle nieuwe rijken zijn even filantropisch, maar “extra cash genereert wel degelijk mogelijkheden,” zegt Katherine Fulton, die een rapport over de toekomst van de filantropie schreef. “Als nog maar vijf of tien procent van die nieuwe miljardairs vindingrijk omgaan met hun giften, kunnen ze de filantropie de komende twintig jaar flink transformeren.” Zij kunnen hun geld, zakelijke kennis en hun connecties in de media en politiek gebruiken om de hulpverlening efficiĆ«nter te laten verlopen.

Bovendien zijn particulieren geen verantwoording schuldig aan kiespubliek of aandeelhouders en kunnen ze investeren in minder mediagenieke doelen of innoverend onderzoek om wereldproblemen op te lossen. Bill Gates geeft alvast het goede voorbeeld met een project dat muggen hun geurvermogen moet doen verliezen, zodat ze geen mensen meer zullen steken en ziekten als malaria overdragen.

Aids & andere ziekten

Een van de eerste, grootschalige acties waar beroemdheden als Elton John, Elizabeth Taylor en Diana Ross aan meewerkten, is ongetwijfeld de aidscampagne. Er werd voor het eerst in 1981 officieel gewag van de ziekte gemaakt en al zes jaar later stonden artiesten als Boy George, Jimmy Summerville en Elton John op te treden op het eerste benefietconcert. Ook prinses Diana speelde een cruciale rol in het doorbreken van de taboes rond de ziekte : door op bezoek te gaan bij aidspatiƫnten, hen aan te raken en moed in te spreken.

Borstkanker heeft het aidsdebat de laatste jaren verdrongen qua media-aandacht. De recente openhartige getuigenissen van zangeres Kylie Minogue en tv-presentatrice Ilse Demeulemeester en talloze glamoureuze initiatieven in de mode-, beauty- en entertainmentsector scoren hoog in de media.

Dierenwelzijn en -rechten :

Verlichte geesten als Leonardo da Vinci en Albert Einstein waren overtuigde vegetariƫrs, al was dat in hun tijd veeleer uitzonderlijk. Anno 2006 geven sexy sterren als Richard Gere, Jude Law, Lenny Kravitz en Pamela Anderson aan dat vegetarisme en dierenwelzijn tot een moderne lifestyle behoren. Door de acties van dierenrechtenorganisaties zijn we ons bewuster geworden van het feit dat dieren ook (pijn)gevoelens hebben en dat de manier waarop we met ze omgaan veel respectvoller kan. Ook de niet aflatende stroom aan voedingsschandalen, zoals de dollekoeienziekte in 1996, varkenspest in 1997, dioxinekippen in 1999 en vogelgriep in 2005 en de bijbehorende slachtpartijen doen ons twee keer nadenken over de manier waarop we dieren kweken, slachten en consumeren.

Milieu

Op dit moment zijn de meeste sterren echter met dezelfde zaak bezig : de opwarming van de aarde. Al in 1896 waarschuwt de wetenschapper Svante Arrhenius voor een stijging van de temperaturen als gevolg van opstapeling van broeikasgassen in de atmosfeer. Meer dan honderd jaar later erkennen zestig landen op de wereldtop in New York dat de aarde sinds 1990 op alle vlakken aanzienlijk achteruit is gegaan, maar zonder concrete maatregelen te nemen. In datzelfde jaar ondertekenen 55 landen het verdrag van Kyoto dat de uitstoot van broeikasgassen moet verminderen. Maar door de afzijdigheid van de VS wordt het een maat voor niets. Zelfs wanneer Rusland zeven jaar later het verdrag toch ratificeert, is al pijnlijk duidelijk dat de opgelegde normen niet streng genoeg zijn om opwarming tegen te gaan. Toch is er hoop : kleine berichten melden dat mensen zich milieubewuster gaan gedragen. Zo meldde The Independent dat de verkoop van organisch voedsel in Groot-BrittanniĆ« vorig jaar met dertig procent is toegenomen. Volgens Newsweek werden vorig jaar alleen al in de Verenigde Staten 200.000 hybrideauto’s verkocht. Al is dat nog altijd slechts Ć©Ć©n per 23 terreinwagens.

Natuur- en humanitaire rampen

Toen de orkaan Katrina New Orleans en omstreken verwoestte, kwam er spontaan een internationale hulpactie op gang met model Naomi Campbell, acteurs Jamie Foxx, Julia Roberts en Jack Nicholson als voortrekkers aan geldinzameltelefoonlijnen of in opvangtehuizen voor daklozen. Of modderruimend zoals acteur Sean Penn. Ook de acties voor de aardbeving in Pakistan in 2005 en de tsunamiramp eind 2004 kon op de mediagenieke steun rekenen van Catherine-Zeta Jones, Michael Douglas, Leonardo Di Caprio en Sandra Bullock. De moeder van alle benefietconcerten was Concert for Bangladesh in 1971, waarmee George Harrison, Ringo Starr, Bob Dylan, Ravi Shankar en vele anderen geld inzamelden om de Bengalen te helpen na de zware overstroming van hun land. Meest

Door Sofie Albrecht en Leen Creve I Illustraties Daniƫl Rosseels

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content