Waarin verschilt een donkere huid van een blanke? Welke vragen hebben vrouwen van Afrikaanse afkomst over huidverzorging en make-up, en waar vinden ze antwoorden? Een rondetafelgesprek met zes black beauties maakt ons iets wijzer.

Huidverzorging

“Het belangrijkste probleem is dat je nergens terechtkan”, zegt Fanta. “Er zijn geen winkels, geen merken, er verschijnt niets in tijdschriften. Men weet ook maar weinig over de zwarte huid.”

De anderen beamen het unaniem: informatie is in België haast niet te vinden. Antwoorden zoek je bij familie of vriendinnen, of in het buitenland. Waarin een donkere huid precies van een blanke verschilt, is geen eenvoudige vraag. Onder de negroïde huidtypes kan je al 35 tinten onderscheiden. Die verschillen worden grotendeels bepaald door het klimaat in het land van oorsprong. Mensen van woestijnachtige gebieden, zoals bijvoorbeeld Soedan, hebben een vrij donkere huid. Dat is niet zozeer te wijten aan de zon (men draagt er lange kleren en hoofddoeken om zich zo goed mogelijk te beschermen), als wel aan de droogte. Mensen uit vochtige, warme streken zijn lichter van tint en hebben zelden last van een droge huid.

Als je van omgeving verandert, is dat te merken aan je uiterlijk. Een blanke vrouw die naar Afrika gaat, ziet haar huid donkerder worden, een natuurlijke beschermingsreactie tegen de zon. Een Afrikaanse vrouw uit een vochtig klimaat zal met verbazing vaststellen ze in Europa verdonkert, hoewel de zon er minder fel is en minder vaak schijnt. Airconditioning, centrale verwarming en hard leidingwater drogen de huid uit.

Fanta vindt dat de donkere huid niet zo anders is dan de lichte. “Het duidelijkste verschil is natuurlijk de kleur, die bepaald wordt door de hoeveelheid melanine ( pigment, nvdr) die constant wordt aangemaakt. Maar er bestaan evengoed gemengde als droge en vette huidtypes. Met uitzondering van de lichaamshuid, die is altijd droog.”

Een kleine rondvraag bevestigt dat: Rose en Jeanette hebben een droge huid, de anderen een gemengde. Allemaal gebruiken ze bodylotion na het douchen. “Een zwarte huid is niet per definitie vet”, zegt Isabelle. “Dat lijkt alleen maar zo, omdat talg en transpiratie meer reflecteren dan op een lichte huid.”

De zwarte huid is ook gevoelig voor kwetsuren: littekens zijn beter zichtbaar dan op een blanke huid. Onregelmatigheden zoals acne en wondjes vormen dikwijls donkere vlekken: hyperpigmentatie. Een folder van Clinique legt uit: “Als antwoord op wondjes of irritatie, produceert de donkere huid meer melanine om de huid te beschermen tegen de zon tijdens het genezingsproces. Die verkleuring blijft vaak zes maanden of langer aanwezig. Ook lichte vlekken (hypopigmentatie) komen voor, als melanine-producerende cellen in de opperhuid worden beschadigd.” Fanta waarschuwt voor producten die verkleuringen of littekens veroorzaken: “Die producten worden vaak over het hele gelaat gebruikt, waardoor de hydrolipidische film wordt aangetast. Een doffe, grauwe schijn is het resultaat.”

Pas op haar 27ste kreeg Beatrice voor het eerst puistjes: “Ik ben bij een dermatoloog geweest, maar heb de voorgeschreven producten niet durven gebruiken, uit schrik voor vlekken.”

Ook een parfumerie stap je niet zo makkelijk binnen, zeggen Fanta en Beatrice. “Je wordt er vaak niet of niet goed geholpen, omdat de verkoopsters automatisch besluiten dat je een vette huid hebt, en ze je te agressieve producten opdringen. Of nog erger: verhelderende producten. Die doen het probleem alleen maar toenemen: je krijgt blijvende lichte vlekken, de huid wordt nooit meer zo egaal als vroeger”, zegt Fanta.

“Veel hangt af van de verkoopster. Als ze jong en blond is, zet dat niet aan tot het stellen van specifieke vragen. Het is makkelijker om een mulattin aan te spreken en haar bijvoorbeeld te vragen welke producten zij gebruikt. Je neemt sneller iets aan van iemand die weet waarover ze spreekt”, aldus Beatrice.

Behoefte aan een etnische verzorgingslijn hebben ze niet. De meesten gebruiken Nivea of Oil of Olaz. Jeanette laat producten van Mary Kay uit de Verenigde Staten meebrengen. Fanta zoekt het bij de selectieve merken, ze wisselt af tussen merken als Guerlain en Clarins. Ze heeft etnische lijnen uitgeprobeerd, maar vond ze te duur en ze gaven geen spectaculaire resultaten. Isabelle waarschuwt voor etnische lijnen van bedenkelijke kwaliteit: “De producten worden in Europa geproduceerd, maar de lading gaat integraal naar Afrika omdat daar geen kwaliteitsnormen worden opgelegd. Vanuit Afrika worden ze opnieuw ingevoerd in Europa, waar geen enkele reglementering op Afrikaanse schoonheidsproducten bestaat. Kwaliteit garanderen wordt op die manier een onmogelijke zaak.”

Make-up

Wat make-up betreft, wordt het eindelijk wat makkelijker. In de Sunday Times stelt visagiste Ellie Wakamatsu dat trendy merken als Nars, Bobbi Brown, Face Stockholm en Aveda make-up brengen voor alle huidskleuren en -types. Door het succes van deze jonge merken, beginnen de klassieke namen te volgen. Clinique heeft vijf jaar geleden vier donkerdere tinten toegevoegd aan het bestaande gamma foundations. Maar dat was geen commercieel succes, volgens Charlotte Boucher, persverantwoordelijke. “We hadden enkele tinten aan het Stay True-gamma toegevoegd, met de bijbehorende poeders. Maar we hebben alles afgevoerd, het verkocht niet.” Estée Lauder heeft één tint voor de zwarte huid voorzien in de drie foundationlijnen; de transparante gezichtspoeders van Dior (Diorlight) en Manifesto (de nieuwe make-uplijn van Isabella Rossellini) zijn geschikt voor elke huidskleur.

Door het grotere aanbod moeten zwarte vrouwen niet langer uitsluitend van etnische lijnen kopen. Dat deden deze dames sowieso niet: ze houden ervan om bij verschillende merken te zoeken. “Ik koop soms Nivea of Bourjois, maar evengoed duurdere merken”, zegt Beatrice. “Het zijn vooral de kleuren die belangrijk zijn.” Meestal kiest Jeanette rood- en bruintinten, terwijl Fanta pastels heel mooi vindt: “Een zwarte huid is mooi met een koudere kleur, die een blanke er wat ziekelijk doet uitzien. Echt warme kleuren zijn tè, maar vooral bruintinten komen het meest natuurlijk over.” Een zwarte vrouw let vooral op de texturen, volgens Isabelle, want een lippenstift moet goed dekken, omdat de onderlip lichter van tint is dan de bovenlip.

De zes vrouwen gebruiken allemaal een ogenpotlood en lippenstift. Blush en foundation vragen meer moeite, want de juiste tinten bestaan niet: zelf mengen is de boodschap. “Een bijkomend probleem is dat er veel verschillen in teint bestaan”, vult Isabelle aan. “Om een egaal geheel te bekomen, moet je donkerdere kleuren aanbrengen dan op de neusvleugels, bijvoorbeeld. Dat vergt tijd en behendigheid, waardoor de meesten afhaken. Poeder ligt ook moeilijk. Een zwarte huid glanst meer dan een blanke. Zwaar bepoederen is niet de oplossing, want dat legt een grijzige film op het gelaat.”

Zon

Ook de huid van een kleurling reageert op de zon: ze wordt nog donkerder. Verbranden kan ze ook, ondanks haar natuurlijke weerstand. Zonnebrandcrème is dus aan te bevelen, hoewel die zelden wordt gebruikt. “De mensen kennen het gevaar van de zon niet”, zegt Isabelle. “Ze moeten al blaren hebben, vooraleer ze een aftersun of een zonnebrandcrème gebruiken. Een zwarte huid is, net als een blanke, gevoelig voor de UVA-stralen die huidveroudering en kanker kunnen veroorzaken.” Door haar studies als schoonheidsspecialiste is Fanta op de hoogte van de schade die de zon aan de huid berokkent. Ze gebruikt altijd een sunblock, ook om niet te donker te worden, want dat vindt ze lelijk: “Je huid krijgt dan een grijze, doffe schijn. Maar beeld je eens in wat voor reacties ik krijg: een negerin die zonnebrandcrème gebruikt! Ze lachen me gewoon uit.”

Volgens Denise hebben zwarte mensen een andere houding tegenover de zon dan blanken: “Je zal een zwarte zelden zien zonnebaden.”

Rose knikt bevestigend: ook zij zit nooit in de felle zon. In tropische landen vermijdt iedereen om buiten te komen tussen 12 en 16 uur, wanneer de zon het felst is.

* Dit rondetafelgesprek kwam tot stand m.m.v. het schoonheidsmagazine Gloss.

Sofie Albrecht / Productie Trui Moerkerke en Sofie Albrecht/Foto’s model Lies Willaert, foto’s rondetafel: Kristien Buyse / Make-up en kapsel Peter Philips / Model Beatrice Novy