Volgens Griekse en Romeinse geschiedschrijvers ging het er bij de Kelten redelijk bloederig aan toe. Zo zouden Keltische priesters hun slachtoffers doodgestoken hebben om aan de hand van hun laatste stuiptrekkingen de toekomst te voorspellen. Bij de installatie van een koning werd een witte stier geslacht, maar soms ook een witte merrie gekookt. De nieuwe Hoge Koning baadde dan in het kookvocht en deed zich te goed aan het paardenvlees. In De Kelten brengt Juliette Wood een mooi geïllustreerd overzicht van een boeiende en verloren beschaving. Op bijgaande illustratie zien we een kleurrijke arend die in heidense Keltische rituelen in verband werd gebracht met de zonnegod. Later werd de arend door het vroege christendom geadopteerd als symbool van de evangelist Johannes. (Bosch & Keuning, 995 fr.)

“We zullen nooit ophouden aan tijd te denken vanuit het gezichtspunt van ons lichaam. Ten slotte zijn wij, die onszelf elke dag ouder zien en voelen worden, ook onze eigen klok,” aldus Umberto Eco in de slotregels van zijn opstel “Tijd”, dat de inleiding vormt van het prachtig geïllustreerde lees- en kijkboek Het verhaal van de tijd. Hoe waar dat is, wordt ons geleerd door de Chinezen bij wie het getal 60 een cruciale rol speelde in de tijdmeting. Dat getal werd immers beschouwd als de natuurlijke limiet van de menselijke mogelijkheden en inspanningen. Als het bewind van een keizer die grens overschreed en langer dan zestig jaar duurde, werd gevreesd dat dit ongewenste gebeurtenissen zou uitlokken. Je kan zeggen dat het bijgeloof is, maar ruimer gezien is het verlangen van de mens om zijn handelen in een bredere context te verankeren, universeel. In het groeiseizoen van de lente was het in China een provocatie om bomen te snoeien en misdadigers mochten alleen in de winter terechtgesteld worden om de symboliek van de seizoenen geen geweld aan te doen. Dit boek gaat niet alleen over tijdmeting in verschillende culturen, maar gelukkig ook over de voorstelling en de beleving van de tijd door de eeuwen heen, dus ook in de geneeskunde, de muziek en de kunst van de twintigste eeuw. Bijgaande illustratie toont het Chinese karakter Shou, wat lang leven betekent. (Schuyt & Co, 1970 fr.) PdM

Wanneer u van plan bent om boodschappen te doen, bedenk dan dat voedsel deel uitmaakt van een grote cyclus – van groei tot voedsel tot het recyclen van afval – en dat u deel uitmaakt van die cirkel. Bij deze beschouwingen wordt men een Zen-kok, iemand die het koken beschouwt als een persoonlijke, spirituele daad, iemand die het vermogen heeft om overal ter wereld te kunnen koken met wat er voorhanden is. In het boek Zen en de Kunst van Modern Oosters Koken geeft Deng Ming-Dao een spirituele benadering van koken en weidt de auteur uit over de beginselen van Zen. Het boek is ingedeeld in vier delen: in deel 1 komen ondermeer Zen-aroma’s en de 4 principes aan bod, in deel 2 gaat de aandacht naar klassieke smaken en water, rijst en noedels, in deel 3 vertelt de auteur over Oost-West-smaken en miso en deel 4 maakt ruimte voor thee-aroma’s, de afgedekte kom en kaiseki. De foto’s van Jess Koppel verbeelden de visuele essentie van Zen. (Bosch & Keuning, 995 fr.) PvD

De culinaire goden Marco Pierre White en Cas Spijkers schreven het voorwoord in Bij Jou of bij Mij Thuis, het uit het Engels vertaalde kookboek van Jean-Christophe Novelli. Deze Londense kok begon als privé-chef bij de Rothschild-familie en bouwde een waar restaurant imperium op met eethuizen in en rond Londen, Kaapstad en Normandië. Hij is één van de lievelingen uit de nieuwe culinaire scene. Novelli staat bekend om zijn opzienbarende combinaties en presentaties. Maar de recepten in dit boek zijn eerder traditioneel en veelal geleend uit de Zuidfranse en Italiaanse keuken. De auteur gaat te werk volgens een blokkendoos benadering: recepten worden stap voor stap opgebouwd waardoor het boek ook bruikbaar is voor beginnende hobbykoks. Novelli gaat uit van eenvoudige recepten die hij verder opbouwt tot feestelijke bereidingen. De heldere uitleg, de schitterende fotografie en lay-out maken van dit boek een must voor foodies. (De Lantaarn, 1050 fr.) PvD

Met de feestdagen in het vooruitzicht is het een goed gekozen moment om het boek Ganzenlever en Confits uit te brengen. Het vertelt in 163 pagina’s de geschiedenis en de bereiding van ganzenlever. De drie auteurs zijn Frans en terecht: Frankrijk neemt qua productie als qua consumptie van ganzenlever in de wereld de eerste plaats in. Het vetmesten van ganzen gebeurt echter al heel lang. Wilde ganzen trekken jaarlijks van het noorden van Europa weg van de winterse koude naar warmere gebieden. Om deze tocht van vele duizenden kilometers te overbruggen, verorbert de gans grote hoeveelheden voedsel om zo vetreserves op te bouwen voor de nodige energie. De Egyptenaren waren de eerste om deze natuurlijke vorm van overvoeding waar te nemen en probeerden de methode uit op gedomesticeerde ganzen. Met de lever van vetgemeste ganzen is culinair gezien veel interessants te doen: de lever wordt rauw opgediend, gebruikt in pasteien, tot mousse verwerkt of eenvoudigweg gebakken in de pan. Van het vetgemeste gevogelte gebruikt men alles: de malse filets worden gebakken of gebraden, van de bouten maakt men smeltend zachte confits en van het karkas trekt men geurige bouillons. De meest delikate bereiding van de lever is de verwerking tot een op de tong smeltende terrine. In het boek geeft men recepten van een klassieke terrine, van ganzenlever in doek en van ingemaakte ganzenlever. Maar nergens maakt men melding van de actuele methode waarbij men de levers eerst luchtledig verpakt en vervolgens op lage temperatuur verwarmt. Deze techniek geeft het fijnste resultaat. Het ganzenleverboek is een beetje ouderwets van opzet: niet alleen de recepten maar ook de foto’s zijn rustiek van opzet, maar misschien is dat niet erg in deze donkere winterdagen. (De Lantaarn, 1650 fr.) PvD PvD.

Het Grote Wildboek, haarwild en gevogelte is weer een van die complete en onvergankelijke naslagwerken van de Duitser Christian Teubner. Naast algemene feiten, warenkennis en geschiedenis, zijn er rijk geïllustreerde hoofdstukken over wildgarnituur, zoals vruchten, paddestoelen en kastanjes, over fonds, soepen en sauzen, over technieken als braden, grilleren, bakken en stoven en over internationale wilddelicatessen, koude wildspecialiteiten, hammen en worsten. Het Grote Wildboek is een must voor iedere kokende wildliefhebber. Het enige wat ontbreekt, is het recept van fazant op zijn Brabants en een wildkalender voor Vlaanderen (Van Reemst, 1795 frank). PvD

“Hoe gedraag je je tijdens muziekoptredens?” Dat is het uitgangspunt van Harde Muziek en Doffe Ellende, een gagstrip waarin auteur Zep met veel zelfspot zijn jarenlange passie in beeldtaal goot. ’s Mans boodschap liegt er niet om: concerten staan, naast muziek, ook voor wielklemmen, files, money making, blauwe ogen en stage-divers van 120 kilo. Knappe karikaturen van de groten der aarde ( Ramazotti, Springsteen, Jagger, Jamiroquai…) en sterke grappen). Tip van de meester: na en U2-concert is het aangewezen niet té uitgelaten Bloody Sunday te kwelen in een treinwagon vol Ierse en Britse oudstrijders. Hell no! (Dupuis, 180 fr.) GDW

Sinds het begin van de jaren tachtig schrijft de Amerikaanse Sue Grafton (60) zich een weg door het alfabet. Al haar verhalen met Kinsey Millhone in de hoofdrol beginnen met een letter van het alfabet en we moeten dus niet meer dan 26 avonturen verwachten. Een paar romans uit de jaren negentig zijn nu bijeengebracht in de J,K,L-Omnibus, waarbij J staat voor jaloezie, K voor killer en L voor leugens. De herkenbaarheid is belangrijk in de reeks. Zo begint zowat elk verhaal met de voorstelling van de vertelster: “Ik ben privé-detective, van het vrouwelijk geslacht, tweemaal gescheiden, zonder kinderen of andere hinderlijke wezens die aan mijn zorgen zijn toevertrouwd.” Grafton schrijft geen hoogvliegers maar wel thrillers die boven de middelmaat uitstijgen. In ‘J’ brengt ze meer dan de helft van het verhaal in haar wagen door, in ‘K’ blijkt de mooie vermoorde dochter een dure hoer, in ‘L’ maakt Kinsey schulden. (De Boekerij, 695 fr.) FB

DE LEUNSTOEL

Wat ik bij daglicht heb gedacht

brieft hij ’s nachts over aan de nacht.

Met ritselwoord en fluisterwoord

prevelt hij mijn geheimen voort.

Dan staat hij uren stil en hijgt

terwijl de nacht spookachtig zwijgt.

O schrik als ’t maanlicht langs hem schiet zijn hart kraakt, maar begeeft het niet.

Gedicht van Christian Morgenster, uit “De mooiste van altijd”, 40 eeuwen wereldpoezie in 300 gedichten samengebracht door Koen Stassijns en Ivo van Strijtem. Lannoo, Atlas, 895 fr.

Sierlijk Schotels Schikken, verbluffende buffetten en sierstukjes is een kleurrijk handboek waarin wordt getoond wat men allemaal met voeding kan doen (en vooral wat men niet moet doen).

Marleen De Naeyer is sinds 1986 verbonden aan de Brugse school Ter Groene Poorte, waar zij les geeft aan toekomstige traiteurs. Of deze studenten werkelijk worden voorbereid op de wereld buiten de school is een vraag: heel wat van de in het boek getoonde eetbare stillevens zijn zwaar overladen en ouderwets. Het gefrunnik met eten komt in tijden dat men culinair op zoek is naar eenvoud en respect voor het product, over als culinaire kitsch. Ook uit hygiënisch oogpunt is het raadzaam om eten zo min mogelijk met de handen aan te raken. Heeft u toch een niet te bedwingen behoefte om venkellelies, lycheebloemen, ramenasroosjes, preiboompjes, mangowaaiers of sinaasappelvlinders te snijden of wilt u aan een gekookte zalm een stel nieuwe ogen geven van radijsplakjes met mayonaise en een peperbolletje of lompviseitje en wilt u daarna de opgemaakte vis tentoonstellen in een boeket van bloemen van ui en radijs en bladeren van rood- en witloof, dan is dit het geschikte boek. (Lannoo, 1495 fr.) PvD

In De Aardappel, een culinaire wereldreis neemt de Engelse auteur Annie Nichols ons via de vertrouwde knol mee naar Thailand, India, Marokko, Portugal, Italië, Zwitserland en Mexico. In vijftig internationale recepten komt de veelzijdigheid van de aardappel tot uiting. In Europa ontmoet men fish and chips, Parmentiersoep, aardappelgnocchi, rösti, gratin, patates spastes en jansson’s frestelse. In Noord- en Zuid-Amerika bereidt men hash browns, tostadas, chowders, empanaditas en tortitas. Gaat men naar het Midden-Oosten dan is het tijd voor kuku sibzamini en chap. In Afrika geeft men de voorkeur aan aardappel-pindasoep en in Azië kiest men voor pakora’s, samosas of kaeng kai. Het boek De Aardappel is aantrekkelijk uitgevoerd en royaal geillustreerd met smakelijk en hedendaags fotowerk. (Bosch & Keuning,995 fr). PvD

In Meesterlijke Menu’s, creatieve recepten met feestelijke ingrediënten zijn het vooral de prachtige foto’s van Steven D’haens die weten te bekoren. In het boek geven een dozijn keukenchefs, in dienst van een groot cateringbedrijf, hun lievelingsgerechten weer.

Hoewel de chefkoks onbekend zijn voor het grote publiek, wordt er een aardig stukje gekokkereld. Iedere kok presenteert een gevarieerd menu, dat is opgebouwd uit een feestelijk koud voorgerecht, een warm voorgerecht, een hoofdgerecht en een dessert. Niemand minder dan topchef Geert Van Hecke kreeg de eer om in de inleiding zijn visie over de boeiende confrontatie tussen kok en ingrediënt weer te geven. Gezien het boek is gemaakt als promotie-materiaal voor een commerciële firma, is de prijs bijzonder gepeperd. (Lannoo, 1595 fr). PvD

Striptekenaar én paardengek Franz kon zijn lusten volop botvieren tijdens het scenario- en tekenwerk voor Wyoming Doll, een verhaal waarin twee rondreizende gezinnen afgemaakt worden door een bende Pawnees. De indianen gaan er ook met twee jonge kinderen vandoor en een derde overlevende – Llogan Jubal – zweert zich te zullen wreken. Op zijn weg sluit hij, op een vreemde manier, vriendschap met een agressieve Sioux. Een hartverscheurend verhaal met ontzettend veel nevenintriges over een onmogelijke vriendschap en de kruispunten in ons leven. Franz op zijn best. (Dargaud, 250 fr.) GDW

“Science fiction is de archeologie van de toekomst”, zei Clifton Fadiman. Dat klinkt goed, maar toch zitten sf-fantasieën er nogal eens naast. Zo dacht men in de jaren vijftig dat wij vandaag allemaal met vakantie naar de maan zouden gaan, en er verschenen dan ook prenten met Luna-hotels en toeristen in kosmonautenpakjes. Aan de andere kant worden er dingen werkelijkheid, die we enkele jaren geleden niet voor mogelijk hadden gehouden. Hot badges bijvoorbeeld bevatten al je persoonlijke gegevens. Ze zenden je persoonlijke profiel uit en ontvangen informatie van andere badges. Als de profielen bij elkaar passen, waarschuwen de badges hun eigenaren. Maakt het flirten een stuk makkelijker! Dit alles in het rijk geïllustreerde Toekomst, dat verscheen in de voortreffelijke reeks Ooggetuigen. (Standaard, 550 fr.)

Pol Moyaert