Steeds meer wetenschappers geloven dat de aarde aan snel tempo opwarmt, met op termijn radicale verschuivingen van fauna en flora. Straks staan ook de wijnstokken wereldwijd in een broeikast. Ontkurken we over twintig jaar Siberische chardonnay ?

Paniekzaaiers en het-is-allemaal-minder-erg-dan-zeurders-zeggen-experts zijn van alle tijden. Geregeld wordt bijvoorbeeld gesteld dat we klimaatcyclisch tussen twee ijstijden zitten en een opwarmingsfase dus ‘normaal’ is. Maar volgens stilaan 90 procent van de scientific community is er wel een fundamenteel opwarmingsproces aan de gang. Door de menselijke factor (fossiele brandstoffen, CO2-gasuitstoot…) steeg de gemiddelde temperatuur vorige eeuw globaal met 1°C. Gepronostikeerd wordt dat deze opwarming de komende 30 à 50 jaar nog zal versnellen tot zeker 2°C.

De wijnindustrie volgt deze onderzoeken met argusogen. Er staan miljarden euro op het spel. De gevolgen voor de wingerds, dominante appellations én marktverhoudingen zou wel eens catastrofaal kunnen worden. Zo concludeerden Amerikaanse wetenschappers van de Southern Oregon University, die temperatuurpatronen en de gemiddelde oogstkwaliteit van de 27 belangrijkste wijnregio’s bestudeerden over de voorbije 50 jaar, dat de druivenmaturiteit al decennia grondig is beïnvloed en de komende 50 jaar nog sterkere verschuivingen zal laten zien. Voor hun prognoses gebruikten ze het atmosphere-ocean general circulation model (AOGCM). En het is niet zozeer de gemiddelde stijging van de temperatuur die de onderzoekers kopzorgen baart, maar wel de frequentie waarmee extreme temperaturen (zullen) optreden.

Radicaal nieuwe wijnhiërarchie

Momenteel ‘koude’ of hooggelegen regio’s, waar wijnbouw moeilijk verloopt, tot in Scandinavië toe, zullen door de temperatuurstijging almaar betere wijnen kunnen afleveren, terwijl de huidige zonovergoten gebieden steeds minder geschikt worden voor de productie van kwaliteitswijn. Want hetere temperaturen staan niet meteen borg voor betere wijnen. Klassieke appellations zullen in de toekomst immers frequenter kampen met overrijpe trossen, waterstress, toenemende wingerdziektes, agressieve parasieten en schimmels plus natuurlijk verhoogde risico’s op hevige warmteonweders met hagelbuien. Wie daar toch kwaliteitswijn wil blijven maken, zal veel in technologie en wingerdmanagement moeten investeren of zijn aanplantbeleid drastisch moeten wijzigen en dus ‘allochtone’ druivenvariëteiten planten die beter tegen het hoge kwik kunnen.

Als de klimaatwijzigingen zich effectief aan het huidige tempo doorzetten, dan verdwijnt binnen vijftig jaar de herkomstbenaming Chianti zoals we die nu kennen, voorspellen deze Amerikaanse wetenschappers. Het gemiddelde klimaat in Toscane zal dan immers steeds meer gelijken op dat van Noord-Afrika, met hittegolven, lange droogteperiodes en hevige onweders. Daardoor zal de kwaliteit van de wijn in deze regio’s gevoelig dalen en zal zowel het alcoholpercentage als de kleur én het boeket steeds meer een copycat lijken van Siciliaanse wijn. Binnen enkele decennia treden de ‘ideale’ condities voor het Chiantitype zo niet langer op in Toscane, maar in Duitsland (!). Net zoals het klimaat voor champagne of bordeaux dan eerder opschuift richting Zuid-Engeland. Of nog : het Duitse Rijngebied zal dan profiteren van almaar gunstiger, zonniger rijpingscondities, maar zal noodgedwongen andere druiven- of wijntypes produceren. Tegelijk zullen al warme productiegebieden zoals Swartland (Zuid-Afrika) of Barossa (Australië), om nog te zwijgen van Zuid-Spanje, Portugal of Griekenland, alle zeilen moeten bijzetten om nog kwaliteitswijn te produceren.

Ook de Californiërs dragen hun deel van het kruis. Een studie van het Department of Earth and Atmospheric Sciences (Purdue University ) dat in juli werd voorgesteld, klinkt nog alarmerender : de geschikte ruimte voor de cultuur van premium wijndruiven kan tegen eind 21ste eeuw wel met 50 tot 81 procent krimpen. De toename van het aantal extreem hete dagen verstoort immers het fotosyntheseproces van de wijnstokken en de balans suikers-zuren, terwijl kwaliteitsdruiven vooral een consistent klimaat nodig hebben, met voldoende afwisseling tussen dag- en nachttemperaturen.

Overdreven gejammer ? Volgens de grootste pessimisten worden al deze wetenschappelijke data al in de wijngaarden én ons glas bevestigd :

a Steeds minder noordelijke, koude regio’s (bijvoor- beeld Bourgogne) moeten hun oogsten nog syste- matisch chaptaliseren (aanzoeten).

a In de meeste appellations rijpen de trossen steeds homogener.

a Het gemiddelde alcoholpercentage is overal serieus aangedikt, tot gemiddeld 13 à 13,5 % voor rode wijn.

a Het voorbije decennium kende elke klassieke appel- lation almaar vroegere oogsten, die soms twee we- ken voorliggen op het langjarige schema.

Straks toch maar opletten wanneer die Siberische chardonnay of Finse champagne op het web te koop staat ?

Door Frank Van der Auwera

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content