Na een keertje Batman te hebben gespeeld (voor de vierde aflevering werd hij inmiddels vervangen door George Clooney), is Val Kilmer nu de nieuwe incarnatie van Simon Templar, alias ?The Saint?. De elegante cynicus George Sanders speelde al in de jaren veertig in drie goedkope Saint-films, maar de held uit de romannetjes van Leslie Charteris blijft voor de meeste kijkers onafscheidelijk verbonden met Roger Moore, die zijn pre-Bond-roem dankt aan de Britse tv-serie uit de jaren zestig. Daarin koerste hij rond met een sportieve Volvo, en bij de aanvang van elke episode zag je een aureool boven zijn opgetrokken wenkbrauw verschijnen.

Kilmer is een ramp als The Saint al is het niet altijd zijn eigen schuld. In contrast met de vederlichte tv-reeks, die nu nog altijd als onvrijwillige camp te smaken valt, offreren de makers ons een loodzware, doodernstige interpretatie van het materiaal. Het begint zelfs met een freudiaanse proloog waarin we diep in het jeugdtrauma van de latere superheld kijken en zelfs een verklaring krijgen voor zijn bijnaam van ?heilige?. De volwassen Saint wordt geportretteerd als een onzeker en gekweld individu dat aan zijn eigen identiteit twijfelt, neurotisch een toevlucht zoekt in allerlei vermommingen, en alleen gedreven wordt door zijn Zwitserse bankrekening.

Probleem is dat Kilmers verkleedpartijen belachelijk zijn : moeilijk te geloven dat hij vriend en vijand verschalkt terwijl hij eruitziet als Jerry Lewis in ?The Nutty Professor? of een gezwollen drag queen die net een opdoffer incasseerde.

De gewiekste meesterdief belandt hier in een plot die veeleer ontfutseld werd aan John Le Carré dan aan Charteris. Het scenario van Jonathan Hensleigh en Wesley Strick haakt in hoe origineel ! op de chaos en criminalileit na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie. De schurk van dienst is een felbehaarde maffiamiljonair die een nieuwe Russische Revolutie wil ontketenen. Elisabeth Shue is de natuurkundige uit Oxford aan wie Templar in opdracht van de Russische dictator een formule voor koudefusietechnologie moet ontvreemden.

Veel belang heeft het allemaal niet, want ofschoon regisseur Phillip Noyce in individuele actiescènes een zekere panache demonstreert, hangt de film met haken en ogen aan elkaar. ?The Saint? is een nieuw dieptepunt in big budget actiecinema : het is allemaal zo onbegrijpelijk en incoherent dat het ongewild een absurde kwaliteit krijgt. Het is alsof de makers alles overboord hebben gegooid wat bij het vakkundig vertellen van een logisch verhaal komt kijken. Wat overblijft, is videoclipachtige lawaaierige actie in fotogenieke Russische decors, met de obligate koude suspens rond laptops en aanverwant elektronisch vernuft.

?The Saint? van Phillip Noyce, met Val Kilmer, Elisabeth Shue, Rade Serbedzija.