Voor één keer geen moord en doodslag, rampspoed en onheil in een jaaroverzicht, maar kleine en grotere feiten die bijdroegen tot een groter (nationaal) geluk.

:: Samenstelling : Pascale Baelden, Vanessa Cobbaert, Wim Denolf, Pascale Goossens, Jan Haeverans, Jan Lodewijckx (Trends), Gerry Meeuwssen (Knack), Jacques Sys (Sport/Voetbal Magazine), Peter Vandeweerdt (Nest), Tessa Vermeiren, Peter Van Damme (Nationale Bank van België), Frans Vuga (Knack) en Stefaan Werbrouck (Focus Knack)

Een sterkere economie

Wie dit jaar zijn spaarcenten op de beurs van Brussel (Euronext Brussel) belegde, zal het zich niet hebben beklaagd. De Bel20-index (de twintig grootste aandelen) steeg sinds januari 2004 met 28 %. Nog meer geluk hadden de beleggers die aandelen CMB, Option of EVS Broadcast kochten : de waarde daarvan nam met respectievelijk 215 %, 204 % en 142 % toe.

Voor de Belgische economie was 2004 een verrassend goed jaar. De economische groei bedroeg bijna 3 % en er werden ongeveer 45.000 bijkomende banen gecreëerd.

Interbrew, de Belgische ster aan het brouwersfirmament, fuseerde met zijn Braziliaanse collega’s van Ambev tot Inbev en werd zo de grootste brouwerij van de wereld.

In maart privatiseerde de Belgische regering haar telecombedrijf Belgacom door het op de beurs te laten noteren. Hoewel de staat nog de meerderheid van aandelen in handen heeft, was Belgacom één van de weinige parels die dit jaar op Euronext hun intrede deden.

Ondanks de tragische ramp in Gellingen, ziet het er voor de Belgische aardgassector rooskleurig uit. De haven van Zeebrugge blijft maar groeien en moet de komende jaren haar capaciteit verdubbelen om al haar klanten te kunnen bedienen

Na jaren van lanterfanten toonde de euro in 2004 voor het eerst zijn spierballen tegenover de Amerikaanse dollar. Belgische bedrijven die veel producten uitvoeren, vinden die Europese krachtpatserij maar niks. Maar voor reizigers naar dollarlanden is de supersterke euro/superzwakke dollar wél een godsgeschenk.

De prijzen van huizen en appartementen zijn afgelopen jaar in ons land met gemiddeld 8 procent gestegen. Dat wisten we al, en we maken er ons met z’n allen ook behoorlijk druk over. Maar uit een internationale vergelijking blijkt nu dat we ons nog best gelukkig mogen prijzen. Niet alleen is vastgoed bijna nergens in Europa zo goedkoop als bij ons, de prijzen stijgen er vaak twee of zelfs drie keer zo snel als in eigen land. (De Standaard, 15 september)

Hoe meer vrouwen in leidinggevende posities, hoe beter de prestaties van het bedrijf, aldus een studie van het Britse Cranfield School of Management. (De Morgen, 9 december)

” Extreme armoede in de wereld is fors gedaald sinds 1981, in het bijzonder dankzij daling in Azië”, aldus Wereldbank. (Tijd, 24 april)

ôWij zijn de eerste generatie uit de geschiedenis die de mogelijkheid heeft om armoede uit de wereld te helpen.” Met die boodschap reist de Nederlandse Eveline Herfkens in opdracht van de VN de wereld rond. Steeds meer Europese landen besteden de beloofde 0,7 procent van het BNP aan ontwikkelingshulp, en andere, waaronder België, zijn duidelijk op de goede weg. Ook heel wat Afrikaanse staten worden de laatste tijd merkelijk beter bestuurd en boeken succes op het vlak van armoedebestrijding. Alles koek en ei dus ? Niet echt : Kongo zakt steeds dieper weg in het moeras en landen als Italië en Oostenrijk geven beschamend weinig ontwikkelinghulp. (Mo*, december)

Belgen behoren tot de rijkste burgers van Europa, zegt een enquête van het onderzoeksbureau GfK Custom Re- search Worldwide bij 815 Belgen. Bijna dertig procent van hen zegt meer dan 50.000 euro te bezitten. Alleen de Zwitsers doen beter met 38 procent.

De Keniaanse overheid maakte vorig jaar het tot dan toe dure lager-schoolonderwijs gratis. De instroom dit jaar was overweldigend. Zelfs een 84-jarige maakte gretig gebruik van het aanbod om eindelijk te leren lezen en rekenen. Lezen om na te gaan of de pastoor zich wel aan de Bijbelteksten houdt, rekenen omdat hij niet langer bedrogen wil worden. (International Herald Tribune, 3 april)

Een schoner milieu

Uit cijfers van de Openbare Afvalstoffenmaatschappij voor het Vlaamse Gewest (Ovam) blijkt dat de Vlaamse afvalberg vorig jaar met 3,5 procent is gekrompen. De totale hoeveelheid huishoudelijk afval per inwoner daalde met 21 kilogram tot 535 kilogram per jaar. Ongeveer 70 procent van het huishoudelijke afval werd selectief opgehaald.

Alle onheilsberichten ten spijt pompen de Vlamingen de laatste jaren wel degelijk minder vervuilende stoffen de atmosfeer in. Sommige cijfers zijn spectaculair : sinds 1995 lozen we bijvoorbeeld 18 procent minder fijn stof en maar liefst 63 procent minder ozonafbrekende gassen. De uitstoot van dioxines daalde sinds 1990 met 84 procent. Alleen, onze lucht wordt er niet meteen properder van. Verontreiniging stopt immers niet aan de grens en sommige effecten zijn pas op lang termijn merkbaar. (Metro, 1 december)

Eind september schaarde de Russische president Vladimir Poetin zich achter het Kyoto-akkoord. Onder dat akkoord verbinden de industrielanden zich ertoe de uitstoot van CO2, methaan en andere broeikasstimulerende substanties met 5,2 procent terug te dringen tegen 2012. Daarmee wordt de opwarming van de aarde en het klimaatprobleem bestreden. De toetreding van Rusland is een doorbraak van formaat : Kyoto kon immers pas in werking treden na de steun van meer dan 55 procent van de geïndustrialiseerde CO2-vervuilers. Nu ook Rusland zich bereid toont tot inspanningen, zou het akkoord al in februari 2005 effectief kunnen worden. Om echt nut te hebben, blijven de Verenigde Staten, ’s werelds grootste CO2-vervuilers, evenwel onmisbaar. De regering Bush noemt Kyoto vooralsnog onzin.

Na spectaculaire dalingen van hun aantallen in de jaren 1990 worden er de jongste tijd weer meer huismussen waargenomen in onze tuinen. Dat werd bevestigd door de telling die Natuurpunt dit voorjaar organiseerde en waaraan meer dan 2000 liefhebbers deelnamen. Steeds meer mensen lokken mussen en andere vogels naar hun tuin door het strooien van voedsel en het installeren van nestkastjes. Het aantal waarnemingen van mussen op hun nest, dat sinds de jaren 1980 is gehalveerd, blijft wel nog altijd laag. (Het Volk, april)

De vraag naar hybride auto’s die op benzine kunnen rijden én op elektriciteit, groeit. Mensen worden steeds milieubewuster. (Financial Times, 17 juni)

Er zijn gemiddeld zo’n 10.000 kruisingen nodig om één commercieel ras te ontwikkelen. De Jonagold is zo’n succesvol ras dat vanaf de jaren ’70 massaal wordt aangeplant. De Belgische fruitsector bleef echter (te) lang op het wereldsucces van dit ras teren.

In februari 2004 verkreeg Veiling Haspengouw de rechten op de verkoop van de nieuwe appelrassen Greenstar en Kanzi. Vooral de Greenstar heeft uitstekende kansen. De appel bevat veel vitamine C, die niet alleen onder de schil zit maar verspreid is over het vruchtvlees. (VILT-nieuws, mei)

Feest bij de bevolking

In 2002 werden er 111.225 nieuwe Belgjes geboren, waarvan 57.044 jongens en 54.181 meisjes. Dat was 111.225 x 2 keer goed nieuws voor de betrokken ouders en 111.225 x 4 keer voor de grootouders. Dit jaar zal dat aantal niet ver afwijken, dus weer eens bakken goed nieuws. (Nationaal Instituut voor de Statistiek)

Dit jaar leefden er in België 1163 honderdjarigen, in 1990 waren er dat nog maar 546. (NIS)

In 2003 werden er in België 41.805 huwelijken gesloten, dit jaar ligt dat in dezelfde orde van grootte. Ongeacht hoeveel er daarvan op de klippen zullen lopen, betekende dat voor de meeste koppels goed nieuws, en wellicht ook voor hun familie. (NIS)

Onder leiding van eerste minister Jose Luis Rodriguez Zapatero keurde de Spaanse regering op 1 oktober een wet goed die holebi’s het recht verschaft om met elkaar te trouwen en kinderen te adopteren. Daarmee is Spanje, na Nederland en België, het derde Europese land waar het homohuwelijk mogelijk wordt. De wet moet wel nog goedgekeurd worden door het Spaanse parlement. Ondanks oppositie van de katholieke kerk, gaat de socialistische partij van Zapatero er echter van uit dat het wetsvoorstel voldoende steun geniet om probleemloos gestemd te worden. Die stemming zou begin 2005 moeten plaatsvinden. Recente opiniepeilingen door Spaanse kranten suggereren alvast dat 60 tot 70 procent van de Spanjaarden zich uitspreekt voor het homohuwelijk.

In de Europese monarchieën zijn burgermeisjes in trek : de Nederlandse prins Johan Friso trouwde met Mabel Wisse Smit, de Nederlandse kroonprins Willem-Alexander met Argentijnse Maxima Zorreguieta, de Deens kroonprins Frederik met Australische Mary Donaldson, de Noorse Kroonprins Haakon met Mette-Marit Tjessem Hoeiby. (Volkskrant, 17 april)

Uit een onderzoek van researcher Dirk Smets voor de Vlaamse overheid blijkt dat het Boer zkt vrouw-cliché niet klopt. De gemiddelde boer trouwt jong. Van voltijdse boeren onder dertig jaar is amper de helft vrijgezel, bij de rest van de bevolking is dat meer dan driekwart. Zo’n 3,5 % van de boeren scheidt tussen de leeftijd van dertig en vijftig jaar (tegen 11 % bij niet-boeren), nadien scheiden ze zelfs viermaal minder dan andere beroepscategorieën. Ze tellen ook minder alleenstaanden dan gemiddeld. (Nieuwsblad, 5 december)

Tijdens de eerste vier maanden van 2004 vielen er 20 % minder verkeersdoden op de Belgische autowegen dan in 2003. Het aantal verkeersongevallen met letstel daalt in Vlaanderen met 6 %, in Wallonië met 7,7 %. Overtuigende gevolgen van een kordater verkeersbeleid. (De Morgen, 9 en 12 oktober)

Het goede doel

Een grote kledingketen verwent Brusselse Marollen-vrouwen door gratis feestkleding uit te delen. (De Morgen, 6 december)

De Tilburgse Villa Pardoes bezorgt ernstig zieke kinderen en hun familie gratis een week vakantie in een prachtige omgeving dankzij de financiële steun van vele milde schenkers. (De Huisarts, 21 oktober)

Een VUB-studie toont een positief beeld van jongeren : zeven op de tien zijn lid van een vereniging en engageren zich weer. (De Morgen, 22 oktober)

Steeds meer actieve Vlamingen nemen in volle carrière tijdskrediet op om een taak als vrijwilliger te kunnen uitvoeren. Ze sluiten zich aan bij verenigingen, doen aan wijkwerking of zetten zich belangeloos in voor goede doelen. Het loonverlies nemen ze er graag bij. Die nieuwe, opvallende trend wordt door onderzoek van de Vlaamse Administratie voor Planning en Statistiek blootgelegd. (Het Laatste Nieuws, 14 december)

Spullenhulp organiseerde voor het tweede jaar op rij het defilé Second Hand Second Life. Onder de deelnemende ontwerpers bekende namen als Gerald Watelet en Delvaux.

Veertig Belgische ontwerpers leverden in september gepersonaliseerde denimstukken voor Designers Do Denim, het internationale liefdadigheidsproject voor aidsonderzoek.

In april liet Walter Van Beirendonck zijn goed modehart zien door veiligheidsjasjes te ontwerpen voor Levenslijn Kinderen.

4 Kids is een vzw die langdurig of chronisch zieke kinderen uit hun isolement wil halen door hen te informeren en te amuseren. Daartoe werd er een interactieve website opgezet (www. simonodil.com) en een intensieve samenwerking uitgebouwd met de grote kinderziekenhuizen van het land. De vzw krijgt onder meer steun van de Koning Boudewijnstichting.

Kinderen van basisschool De Hazelaar zamelden 7 grote zakken tweedehandse schoenen in. Die werden door een schoenenketen opgekocht, hersteld en geëxporteerd naar Afrika en Oost-Europa. Op die manier werd de afvalberg verkleind, werden arme mensen geholpen en kwam er geld in het laatje. Dat geld schonk de school aan Natuurpunt voor de beheerswerken in het natuurreservaat ‘De Rode Vijvers’ in Stokrooie. (Het Belang van Limburg, 7 december)

Begin december kregen Knack, Weekend en Focus de Medialeeuw, een prijs die jaarlijks uitgereikt wordt door de Vlaamse Club voor Kunst, Wetenschap en Letteren. Met deze prijs wil de club het medium of de journalist onderscheiden die met een opmerkelijke bijdrage de belangstelling van de Vlamingen voor de hoofdstad stimuleerde. De 5000 euro die aan de prijs verbonden was, schenken de redacties aan Poverello, een Brusselse organisatie die de minstbedeelden in de stad begeleidt. (Knack, 8 december)

Heilzame geneeskunde

Een oud geneesmiddel tegen malaria (goedkoop, veilig en overal verkrijgbaar, ook in ontwikkelingslanden) blijkt een efficiënt middel te zijn in de strijd tegen het sars-virus. (Persbericht van de K.U. Leuven, 2 september)

Britse wetenschappers testen het baanbrekende middel Tarceva tegen longkanker.

Aidsremmers zijn nu voor alle arme landen goedkoper dankzij een overeenkomst tussen de Clinton Foundation, de Wereldbank, Unicef en het Global Fund voor de bestrijding van tropische ziekten. (Volkskrant, 7 april)

Spaanse onderzoekers zijn een vaccin tegen malaria op het spoor. (De Morgen, 16 oktober)

Misschien is tandbederf in de toekomst te vermijden dankzij een gemanipuleerde mondbacterie, aldus Dr. Jeff Hillmans, een Amerikaanse tandarts en moleculair geneticus. In 2008 hebben we uitsluitsel. (Volkskrant, 10 april)

Bij J&JPRD, het vroegere Janssen Pharmaceutica, werd een nieuw medicijn ontdekt tegen de longaandoening tuberculose, die de laatste jaren weer aan een flinke opmars bezig was. Het middel zou de behandeling niet alleen aanzienlijk verkorten en verlichten, het zou ook het probleem van de resistentie oplossen. De tbc-bacteriën bleken immers steeds beter bestand tegen de bestaande medicijnen. Het is nog wel minstens vijf jaar wachten voor het middel op de markt komt. (Radiojournaal VRT, 9 december)

Genetische analyse wijst uit dat wij 2,3 miljoen jaar geleden een gen verloren dat een rol speelde in de sturing van aangezichtsspieren. Daardoor kwam er ineens meer ruimte vrij voor grotere hersenen.

’s Lands glorie

Pierre Wynants van het Brusselse driesterrenrestaurant Comme chez Soi werd geridderd in het Franse Légion D’Honneur. Hij kreeg de onderscheiding van Xavier Darcos, de Franse minister voor Samenwerking, Ontwikkeling en Francofonie. (De Standaard, 28 november)

Professor Christine Van den Wyn- gaert werd verkozen tot een van de 14 Permanente Rechters van het Internationaal Straftribunaal voor ex-Joegoslavië in Den Haag. Bij de verkiezingen in de Algemene Vergadering op 19 november in New York waren er in totaal 22 kandidaten.

Hoewel de Rode Duivels haast zijn uitgeschakeld voor het WK in Duitsland, doen de nationale jeugdploegen het niet slecht. De ploeg van de min-negentienjarigen deed mee aan het EK, de nationale beloften presteren meer dan behoorlijk.

De doorbraak van Vincent Kompany, achttien jaar, een voetballer met klasse en flair, een persoonlijkheid met een duidelijke mening en als dusdanig een poten- tiële topper waarmee de jeugd zich graag identificeert. Hij wordt door buitenlandse (top)clubs gevolgd en zal door Ander- lecht niet te houden zijn.

In oktober scoorde Vlaanderen tijdens de modeweek in Parijs. Vooral dankzij Dries Van Noten, die naar aanleiding van zijn vijftigste defilé alle registers opentrok en vijfhonderd gasten verzamelde rond de feestdis annex catwalk.

Dezelfde week werd de jonge Belgische ontwerper Bruno Pieters door de Franse modepers uitgeroepen tot de ontdekking van het seizoen.

Dirk Bikkembergs, die andere ambassadeur van Belgische mode, ontvangt de Oscar della Moda. Met deze prestigieuze onderscheiding blijkt alvast dat hij voetbalminnend Italië voor zich gewonnen heeft.

In de niche van het bijbeldrukken zijn Vlaanderen en Nederland goed voor 20 % van de totale wereldmarkt : 10 miljoen van de 50 miljoen exemplaren. Dat werd duidelijk bij de lancering van de Nieuwe Bijbelvertaling.

Vlaanderen is wereldkampioen wiskunde. En ook voor leesvaardigheid, wetenschappelijke geletterdheid en probleemoplossen behoren we tot de wereldtop, zo blijkt uit de jongste Pisa-studie van de OESO. (De Morgen, 7 december)

Eric Gerets blijft het als trainer in het buitenland uitstekend doen. Hij stond dit seizoen in de Duitse Bundesliga met het modale VfL Wolfsburg zelfs op kop. In de Belgische competitie lijken alleen de buitenlandse trainers de vernieuwers.

Vrede op aarde

Dit jaar kreeg voor het eerst een Afrikaanse vrouw de Nobelprijs voor de vrede. De Keniaanse milieuactiviste Wangari Maathai kon samen met haar Green Belt Movement zonder bloedvergieten het regime van President Daniel Arap Moi mee van de macht verdrijven in 2002. Het resultaat was een nieuwe democratisch verkozen regering. (De Morgen, 9 december)

Langzaam maar zeker lijkt het hooliganisme ingedijkt te zijn. Er waren dit jaar rond de voetbalwedstrijden geen zware incidenten en geen massale vechtpartijen. Door preventiemaatregelen zijn de supporters die voor oproer en geweld zorgden uit de stadions geweerd.

TV1 had dit jaar speciale aandacht voor hartverwarmende programma’s. Fata Morgana liet de afgelopen zomer hele dorpen samenwerken aan een opdracht, en maakte zo een grootschalige verbondenheid los (op 9/1 komt er een speciale winteraflevering). Bart Peeters lost in Geen Zorgen tot Paniek kleine menselijke probleempjes op, en Het Leven Zoals Het Is : Zonnekinderen toonde op ontroerende wijze liefde en vriendschap in een groepje mentaal gehandicapten op reis in de Provence.