Inspiratie voor buiten: vijf tuinen met een architecturaal verhaal

Jasper Leonard © GF
Veerle Helsen

In het klassieke bouwproces zet je eerst een woning en daarna volgt de tuinaanleg. Wat als je architect het anders aanpakt en ook meedenkt over groen of terras? Vijf tuinen met een architecturaal verhaal.

Stadstuin van Eden

Wat? Een groengevel, loopbrug, glijbaan én daktuin.

Wie? Een Antwerpse samenwerking tussen architectenbureau Friday Office en boomverzorger Matthias Leunckens.

Bomen & planten? Prairieplanten, zonnehoed, lavendel, vedergrassen en lange ereprijs.

In een steengrijze omgeving in Borgerhout staat een woning met een exotische naam: House Eden. De achtergevel is bekleed met reuzenmargrieten, asters, lavendel, blauwkussen, beemdkroon en meer van dat. De ‘muurtuin’ is een doek in een metalen frame waarin bloemen, planten en kruiden groeien. ‘We wilden met de tuin de grijsheid van de omgeving verstoppen’, zegt Thomas Pirenne van architectenbureau Friday Office. ‘De eigenaar, Matthias Leunckens, is boomverzorger van beroep en hij vroeg een renovatie van zijn woning met zoveel mogelijk groen geïntegreerd.’

Inspiratie voor buiten: vijf tuinen met een architecturaal verhaal
© GF / Jasper Léonard

Een loopbrug leidt naar een reeks achtergebouwen die vandaag dienstdoen als atelier en stockageruimte. Op het dak – waar weelderige prairieplanten, zonnehoed en vedergrassen groeien – tekenden Friday Office en Leunckens een stadspatio, vanwaar de kinderen via een glijbaan recht de tuin in glijden. ‘Het onderhoud van die groene biotoop valt best mee’, zegt Leunckens. ‘Het grootste werk wordt uitgevoerd via een irrigatiesysteem in de tuin. Het vangt regenwater op en geeft de planten automatisch water.’

fridayoffice.be, snoeihart.be. De stad Antwerpen organiseert gratis infosessies over groendaken en geveltuinen, antwerpen.be/breekuit

Meccano in beton

Wat? Tussen patio en paviljoen.

Wie? Het Kortrijkse Steven Vandenborre Architecten in samenwerking met landschapsarchitect Aldrik Heirman.

Bomen & planten? Wilde wingerd, schijnbeuk en struisvaren.

De architectuur van deze patio in Brugge zit ingenieus in elkaar, het ontwerp is bijna meccano in beton. Ruimtes, muren, steunpilaren en dakbruggen schuiven naadloos in elkaar. Eén wand is een claustra, een betonnen zuilengang. ‘Een dergelijke constructie laat licht door en biedt tegelijk beschutting’, vertelt architect Steven Vandenborre. Het minilandschap in de tuin is een ontwerp van Aldrik Heirman, die onder meer het IJzerpark in Knokke tekende.

Meccano in beton
Meccano in beton© GF / tim van de velde

Hier en daar schurken klimop en andere hangplanten tegen de wanden. ‘Beton hoeft geen vijand te zijn van de natuur. Een gebouw moet een tuin ongezien en geruisloos binnen laten kruipen,’ vindt Vandenborre, ‘zodat de natuur het kan overnemen.’

vdba.be, aldrikheirman.be

Room without a roof

Wat? Een pergola in natuurkleurig aluminium.

Wie? i.s.m.architecten uit Antwerpen.

Bomen & planten? Een Japanse notenboom, Japanse esdoorn en sierheesters.

Met een jarentachtigtuin én een jarentachtigwoning in Meise stapten bewoners Filip en Trinh naar i.s.m.architecten. Hun vraag: hoe kunnen we onze verouderde woning vernieuwen, uitbreiden en eveneens de tuin erbij betrekken? Het gelijkvloers werd gerenoveerd en uitgebreid. ‘Het nieuwe huis heeft nu een L-vorm. Een dergelijke uitbreiding kan vaak ‘eenzaam’ aanvoelen, alsof het nergens bij hoort’, zegt Wim Van der Vurst van i.s.m.architecten over het ‘streepje’ van de L. ‘

Room without a roof
Room without a roof© GF / ANDRé MJ NULLENS

Om te vermijden dat het verloren liep, creëerden wij buiten een pergola, als een natuurlijke overgang naar de tuin.’ Het terras heeft geen dak: er staat een skelet in natuurkleurig aluminium, dat mooi de contouren van een kamer tekent. ‘Het is een hybride constructie, het zweeft ergens tussen binnen en buiten. Wij noemen het a room without a roof.’

ismarchitecten.be

Gat in het dak

Wat? Een tuinkamer zonder wanden.

Wie? Een Brusselse collab tussen MADAM architectuur en Studio Maarten Tierens.

Bomen & planten? Steeneik, vedergrassen, anemonen, asters en een rododendronstruik.

Bij een nieuwbouw worden tuin of terras vaak vergeten of uitgesteld. Architecten tekenen een gebouw en de bewoners leggen in een later stadium (lees: als er weer budget is) de tuin aan. Het Brusselse MADAM architectuur pakte het in dit ontwerp anders aan. ‘Het betonnen plafond uit de woning loopt deels door op het terras’, vertelt Marit Meganck van MADAM. Ze werkten voor deze woning samen met architect Maarten Tierens en de buitenruimte is aangekleed door Huis Lotte.

Inspiratie voor buiten: vijf tuinen met een architecturaal verhaal
© GF / tim van de velde

Een grote cirkel in het betonnen plafond laat zonlicht binnen en er piept een steeneik door, met bladeren die in de winter hun groene kleur behouden. ‘We noemen het een tuinkamer’, zegt Marit. Zowel plafond als vloer lopen door, maar er zijn geen wanden en in het dak zit een gat. ‘In de zomer staan de schuiframen open en kriskrassen onze kinderen overal doorheen’, vertelt bewoonster An. ‘Grenzen zijn letterlijk vervaagd, ze hebben geen idee of ze nu binnen of buiten spelen. De kamer is een verlengde van het huis en tegelijk waait er wind en zon door.’

madamarchitectuur.be

Junglehoek

Wat? Orangerie langs een lange, smalle tuin met verborgen hoeken.

Wie? Blend architecten uit Antwerpen.

Bomen & planten? Klimhortensia’s, bruidssluiers, wijnranken, kamperfoelie, varens, braamstruiken, courgette en laurier.

Hoe creëer je in een stadstuin met oostzuidoriëntatie een junglegevoel? Kunnen fauna en flora overleven als ze alleen in de voormiddag licht krijgen? Jazeker, bewijst dit groene ontwerp in Antwerpen. ‘De woning dateert uit het begin van de twintigste eeuw, en is meer dan 100 jaar oud’, vertelt Jos Verbraeken van Blend architecten. Bewoonster Beatrijs Lombaerts klopte bij hen aan omdat ze van de koterijen achteraan een atelierwoning wilde maken. Lombaerts is kunstenares en maakt papiercollages. Een deel van de achterbouw is door Blend gerenoveerd tot orangerie.

JunglehoeK
JunglehoeK© GF / evenbeeld

‘Beglaasde wanden geven uit op de tuin, waardoor binnen ook altijd een beetje als buiten aanvoelt’, zegt Jos Verbraeken. De architectuur maakt sprongetjes: hier en daar wipt de gevel eruit. ‘Dat creëert verborgen hoeken. In de meeste tuinen heb je in één oogopslag alles gezien, hier kun je via een wandelpad op ontdekking. Op het einde wacht een overdekt terras én nog een stukje van de woning, die helemaal doorloopt.’ Oude klinkers die werden gerecupereerd uit de voormalige koterijen tonen de weg en door de mix aan klinkerkleuren krijgt de tuin een tegelpatroon. Naast het pad plantte Beatrijs Lombaerts bomen en planten die hier verbazend sterk groeien. ‘Beatrijs maakt niet alleen kunst op papier, ze tovert ook met groen in haar tuin.’

blendarchitecten.be

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content