“Waar zijn we eigenlijk mee bezig?” vragen designers zich dezer dagen af. En met hen ook diverse organisaties, instituten en musea. ‘Why Design Now?’ is het onderwerp van een tentoonstelling die tot 9 januari in het Cooper-Hewitt Museum in New York loopt. In eigen land speelt de triënnale van Design Vlaanderen met als thema ‘Design for Mankind’ op het thema in.
“Designers lijken weer het doel van hun beroep te hebben ontdekt”, zegt Johan Valcke, directeur van Design Vlaanderen. “En dat is: de materiële wereld van mensen gemakkelijker of beter te maken. Bedoeling van onze triënnale is de essentie van de designwereld te vatten. Onze vorige thema’s waren ‘imperfectie’ en ‘schoonheid’.”
“Nu zien we dat er een belangrijke stroming naar voren komt, die uitgaat van de eindgebruiker en niet van wat de markt nodig heeft of van de individuele expressie van de ontwerper. Die trend wordt human-centered design, user-centered design, service design of universal design genoemd. En die willen we in onze tentoonstelling aan bod laten komen. We gingen op zoek naar Belgische voorbeelden.”
Dat klinkt vreemd: moet niet elk nieuw object de wereld beter maken en efficiënt en gebruiksvriendelijk zijn?
Johan Valcke: “Natuurlijk. Maar dat is nu niet zo. Design wordt te veel gezien als een pleister op een slecht product, gemaakt van slecht materiaal of via een niet-duurzame want oncomfortabele ergonomie. Een van de manieren om een beter product te ontwerpen is te vertrekken van de gebruiker.”
“De huidige designstroming gaat zelfs in de richting van ‘cocreatie’: gebruikers hebben dan echt inspraak in het eindresultaat. Als je die lijn zover doortrekt, zie je dat er in België nog niet veel goede voorbeelden te vinden zijn. Dat vond ik eerlijk gezegd wel teleurstellend. Toch hebben we bijna honderd objecten samengebracht die toch al uitgaan van die user-centered ontwerpfilosofie: van een buitendouche en een harde schijf tot een zelf te monteren krukje, een bad, tapijten, kommen en een bank voor publieke ruimten.”
Hoe zal de expo opgebouwd zijn?
“We hebben de producten gegroepeerd rond tien menselijke waarden: affectiviteit, milieubewustzijn, efficiëntie, gebruiksgemak, intimiteit, spel, mobiliteit, veiligheid, traditie en samenleven. Dat gebeurde aan de hand van een kleurenkaart van grafisch ontwerper Raf Thienpont en in een scenografie van productontwikkelaar Stefan Schöning.”
“Voor wie geïnteresseerd is, bestaat dagelijks de mogelijkheid om met een gids, op een vast tijdstip, enkele uitgelichte objecten dieper te bestuderen vanuit zo’n user-centered ontwerpfilosofie. Dat gebeurt in samenwerking met de twee Belgische bureaus die zich in die methodologie gespecialiseerd hebben.”
Leen Creve/Elien Haentjens
‘Belgium is Design. Design for Mankind’, tot 27 februari 2011 op de historische site Grand-Hornu Images (bij Bergen), die dit jaar zijn 200ste verjaardag viert. Bij de expo hoort een gelijknamig boek dat uitgegeven is bij Stichting Kunstboek (isbn 978-90-5856-356-9).
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier