Roel Vandebeek maakt designobjecten gebaseerd op BV’s

Vormgever Roel Vandebeek creëerde op basis van gesprekken met negen bekende Vlamingen negen kunstwerken en negen designobjecten. Die laatste kun je kopen en ook gaan bekijken tijdens de tentoonstelling ‘Objet Portrait’ en in het gelijknamige boek.

Vandebeek liet zich onder meer inspireren door Kim Clijsters, Stijn Meuris, Tom Van Dyck en Wouter Torfs. Hij legt uit waarom hij deze opdracht voor zichzelf heeft bedacht, hoe elk idee is gegroeid en waarmee het allemaal begon. ‘Ik ben in 1994 afgestudeerd als productontwerper en werkte daarna een jaar in dienstverband. Dat beviel me wel, maar het voelde ook beperkend om altijd met dezelfde objecten en materialen te werken. Ik besloot zelfstandig te worden en ging me bij bedrijven presenteren als freelance productontwerper. Ik hou me graag bezig met vormgeving in de brede zin van het woord. Ik ontwerp evengoed een stoel – een serieproduct – als een sculptuur die op een dorpsplein zal komen. Alles wat daartussenin zit , interesseert me.’

Hechte groep

‘Ik heb van in het begin mijn werkterrein breed gehouden en de voorbije twintig jaar uiteenlopende opdrachten uitgevoerd voor allerlei bedrijven, gemeenten en organisaties, gericht op verschillende doelgroepen. Het voordeel daarvan is dat je veel dingen leert kennen. Je leert niet alleen met mensen om te gaan, maar ook met materialen en productiemethodes. De ideale manier om creatief te blijven denken. Het grote nadeel is dat je niet kunt zeggen dat je een meubelontwerper bent, of iemand die verlichting ontwikkelt. Ik heb geen echt label en kan niet zo makkelijk uitleggen wat ik doe. Mijn ontwerpen vinden hun weg naar zoveel sectoren dat het mensen vaak overrompelt. Daarom ging ik nadenken over hoe ik mezelf wil presenteren aan de wereld. Ik gaf mezelf een opdracht: ‘Objet Portrait’.’

‘Met ‘Objet Portrait’ laat ik zien hoe verscheiden je kunt omspringen met vormgeving en in hoeveel uiteenlopende toepassingsgebieden je het kunt gebruiken. De ideeën voor de objecten ontsproten tijdens gesprekken met de ‘inspiratoren’. De afspraak was dat ze in ruil voor hun tijd na afloop de twee objecten mochten houden. Ik begon bij Stijn Meuris omdat ik hem al kende. Hij is met zoveel dingen bezig, dat werkt erg inspirerend. Stijn was zo enthousiast dat hij me hielp om de volgende BV te contacteren. Hij kent Tom Van Dyck, die al op mijn shortlist stond. Zo reikte elke inspirator een volgende aan. De groep hangt goed aan elkaar en bestaat naast Stijn en Tom uit Lieve Blancquaert, Kim Clijsters, Phara de Aguirre, Guy Mortier, Tom Lenaerts, Wouter Torfs en Lize Spit. Ze vinden het prettig om te zien wat ik voor de anderen heb gemaakt, maar ook om deel uit te maken van die groep. Dat zal bij de opening ook naar voren komen.’

Praten en schetsen

‘Het eerste gesprek ging telkens over hoe het project in elkaar zit, waardoor ze toch altijd wel getriggerd werden. Ik had geen vragenlijst, nam geen foto’s, we praatten gewoon wat aan hun keukentafel. Mijn vrouw ging mee omdat ik er nadien met haar wou kunnen over praten. In die gesprekken vond ik enkele interessante insteken, maar het feit dat ik aan hun keukentafel zat, gaf me ook een beeld van hoe die mensen wonen, waar ze belang aan hechten. Na die gesprekken maakte ik een hoop schetsen en die besprak ik met hen. Op dat moment werd het project voor hen voor het eerst tastbaar. Eerst zijn er alleen woorden, maar eens je met beelden begint – al zijn het kleine potloodtekeningen – komt het plots dichtbij, het is speciaal voor hen getekend en ontworpen. Ik teken eigenlijk een soort verlengstuk van hun persoonlijkheid, in een bepaalde vormentaal gegoten. De beste schetsen werden uitgewerkt tot er twee ontwerpen overbleven: een gebruiksobject en een persoonlijk, iets kunstzinniger object. Dat zijn de twee uitersten binnen de vormgeving en meteen ook wat ik wou aantonen: je hebt heel veel ruimte om te experimenteren. Je kunt veel disciplines naar voren laten komen vanuit één inspiratiebron. Dat is het unieke aan dit project.’

Tom Van Dyck

Roel: ‘Tom kookt graag en heeft verschillende snijplanken: voor vlees, groenten… Zo kwam al snel het idee om iets te gaan doen rond de keuken. Hij is een lezer en er staat ook een boekenrek in zijn keuken. Het werd een collectie snijplanken in de vorm van een boekenreeks. De titel ‘Verzameld Werk’ komt van Tom zelf. Elke snijplank heeft zijn functie. Zo is er eentje bij waar een barokke lijst rond zit, zoals bij een schilderij, die eigenlijk dient om jus op te vangen. Het is functioneel, maar tegelijk lijkt het alsof je je vlees presenteert als een mooi tableau.’

Tom: ‘Ik vind het fascinerend: ik leef vooral in zinnen, brokstukken van taal, en geluiden. Roel werkt vanuit verstilling en denkt in beelden.’

Stijn Meuris

Roel: ‘Stijn heeft een affiniteit met leer, hij had het er bijvoorbeeld over dat de leren handvatten van zijn fietsstuur zo fijn aanvoelen. Daarnaast is kranten lezen een dagelijks vast gegeven voor hem. Het krantenidee heeft het gehaald, meer bepaald: hoe kun je een krant transporteren, zonder vuile vingers te krijgen bijvoorbeeld. Toen ik naar een materiaal zocht, kwam die band met leer weer naar voren. Zo ontstond de ‘Paperclip’, een leren krantendrager met dezelfde glooiing en plooien als een krant.’

Stijn: ‘Het eindresultaat is wonderlijk, het verbaasde me hoe hij uit een gesprek een bepaalde noodzaak kon distilleren. Het object op zich is niet zo belangrijk, wel wat het zegt over jezelf.’

Kim Clijsters

Roel: ‘Voor Kim ontwierp ik een handtas die ‘Close’ heet. Het is een stoere tas doordat we met tuigleer werken voor de riemen. Die riemen lopen door over de zak, wat voor een knap detail aan de zijkanten zorgt. De riemen lopen kruiselings, wat niet echt opvalt, maar wat je wel merkt als je de tas wilt opendoen. Het wringt, ze is niet zo makkelijk te openen als een andere tas. Kim is een publiek figuur. Ze is een vriendelijk en open persoon, maar moet zich af en toe toch kunnen afschermen. Dat idee wordt gesymboliseerd door de riemen te kruisen.’

Kim: ‘Het was heel speciaal voor mij, dat ik Roel, gewoon door mezelf te zijn, op een idee kon brengen. De manier waarop hij mij omschrijft, door die handtas, dat klopte meteen.’

Wouter Torfs

Roel: ‘Dit kleine bijzettafeltje past perfect in zijn salon, waar hij vaak boeken leest. Onderaan moeten er voldoende boeken liggen als tegengewicht om er iets bovenop te kunnen zetten. Dat balanceren is belangrijk en is ook wat hij in het dagelijks leven doet. We hadden het over de juiste balans bewaren tussen werk en privé.’

Wouter: ‘Ik stond echt versteld van de hoeveelheid ideeën, de vindingrijkheid en de humor. Zo’n stroom van creatieve energie, dat is leuk om te voelen en mee te maken!’