Beste Piet, Dit fraaie beeld is al enkele jaren in m’n bezit en ik vroeg mij af of dit beeld ook behoort tot het zogenaamde vlaams aardewerk. Betreft het hier om een spaarpot of om een fluitje ? Hoogte beeld 26 cm, breedte 21 cm . Precies getekend op het schild J of T T T. Graag uw mening, alvast bedankt!
Vlaams Aardewerk.
Dankzij het speurwerk, de kennis en de snelle reactie van volkskundige Mark Adriaen is het mysterie van deze prachtige haan opgelost.
Dit is een spaarpot/fluit, ook “schuifelpot” genoemd, vervaardigd in zgn. Vlaams aardewerk, aldus Mark Adriaen.
Spaarpot
Het gaat om typisch aarden speelgoed. Er waren ook kleine keukenpotten, koffiekannen, melkteiltjes, enz. Doch vooral de spaarpotjes in de vorm van een haan springen in het oog. Deze spaarpot was tegelijk een fluitje. De kinderen die uit heel de streek naar de markt trokken, kwamen terug al ” schuifelend ” op hun spaarpot. Het jaar nadien werd de pot stukgeslagen om de centen eruit te halen en kocht men op de markt een nieuw spaarpothaantje voor het volgend jaar. De spaarpot werd schuifelpot genoemd.
Wetteren.
Het was een vroegere werkman uit de Wetterse pottenbakkerijen Roelens en Van Heygen, Theofiel Segers, ” Fiel Scheete “, die met zijn zoon in een primitief oventje en als bijverdiernste, deze potjes-kinderspeelgoed telkenjare vóór de jaarmarkt (potjesmarkt) van Schellebelle bakte, aldus Mark Adriaen.
In 1934 maakte Theophiel Segers zijn potjes voor de vijftigste keer en bij die gelegenheid maakte hij één haan groter dan de gewone. Hij verwerkte er een schuifel en een spaarpot in, en schonk dit werkstuk aan het gemeentebestuur. Sindsdien maakt dergelijke haan (de ” schuifelpot “) steeds deel uit van de collectie. In 1938 overleed Fiel en met hem verdwenen ook de potjes van de markt.
Melle.
In 1952 werd na een onderbreking terug aangeknoopt met de verkoop van aarden potjes tijdens de kermis te Schellebelle. Ze werden besteld bij een pottenbakker uit Melle: De Poorter-De Lust. Het was Maurice De Lust die deze zaken vervaardigde. Hij was geboren in Wetteren en volgde avondschool aan het Sint-Lucasinstituut te Gent.
Men moest er in 1977 nog steeds vroeg bij zijn om een reeks te bemachtigen, het was nog steeds drummen van jewelste. De prijs bedroeg 750 Fr. voor 24 potjes en 350 Fr. voor de haan. Het zijn kleine sieraden die op de ” beste plaats ” in huis uitgestald worden.
Het wapenschildje op de voet verwijst naar deze jaarmarkt. De waarde van deze erg fraaie haan in Vlaams volksaardewerk schatten we, zeker nu het hele verhaal bekend is, op 500 euro.
