Wintersurfen in het koude water van Cornwall: deugddoender dan je denkt

© Yuri Andries
Veerle Helsen

We associëren surfen met cocktails, zon en badkledij, maar golven zijn er ook in de koude wintermaanden. Meer nog, ze zijn dan op hun best. Ingrediënten van een winterse roadtrip naar Cornwall: tintelende huid, weggewaaide gedachten en aftersurfkoffie.

Surfers hebben een woord voor de extase of opwinding die ze voelen als er goede golven worden voorspeld: stoke. Vergelijk het met de zenuwen die je als kind ervaart de nacht waarin Sinterklaas langskomt. Je kunt niet wachten tot het daglicht toont welke pakjes hij meebracht. Zo gaat het ook met surfers. Welk cadeau heeft de zee vandaag in petto? De stemming in de auto als fotograaf Yuri en ik richting Cornwall vertrekken, is stoked. Er knettert iets in de lucht en we zijn het allebei eens over de start van onze roadtrip: in één ruk richting Cornwall, in Engeland. Geen tijd te verliezen want we willen voor zonsondergang in Newquay, Noord-Cornwall, aankomen.

Vissersdorp Mousehole.
Vissersdorp Mousehole.© Yuri Andries

We rollen uit de autoboot aan de overkant van het kanaal, en van daaruit is het nog ruim vijf uur rijden richting het zuidwesten van Engeland. We arriveren bij midtij tachtig minuten voor zonsondergang in Newquay en checken de surf op Great Western, een strand even magistraal als zijn naam. Je bereikt het enkel te voet via een haarspeldweggetje dat je twintig meter lager brengt. Wat heeft Sintersea vandaag gebracht? Onze stoke zwelt aan, want de forecast heeft niet gelogen: er lopen mooie lijnen op Great Western.

De klok tikt, want straks gaat de zon onder. Timing is alles op een surftrip: surfers gooien getij, daglicht, wind en golven in de mix en plannen hun hele dag minutieus rond de weerpuzzel. Na zonsondergang kun je nog een halfuur schemerlicht meepikken. Geen onbelangrijk puzzelstuk in de winter.

Pure waterliefde

De zeethermometer haalt vandaag amper tien graden, maar ons wintermateriaal – ultradikke wetsuit, boots, handschoenen en hoody – beschermt voldoende tegen het koude water. Het eerste contact met de zee wanneer je inpaddelt is een koude schok, maar die splash op je gezicht betekent instant zuurstof en na het surfen is je brein de hele dag gelucht.

Cold water surfing, het klinkt als een extreme sport die wordt beoefend in IJsland of andere arctische regionen, maar surfen in koud water gebeurt ook dichterbij. In Oostende bijvoorbeeld, of Bretagne. En Cornwall. Golven worden gestuwd door swell en koudere maanden kennen een grotere swell, met dank aan stormen op zee. Surfen wordt doorgaans geassocieerd met zon en cocktails, maar de beste golven krijg je in Europa in de winter.

Koudwaterzwemgroep Blue Tits waagt zich in de golven.
Koudwaterzwemgroep Blue Tits waagt zich in de golven.© Yuri Andries

‘Cornwall en cold water surfing zijn een enthousiaste tweeling’, vertelt waterfotografe Megan Hemsworth, die in haar werk een dromerig beeld schetst van surfen in Cornwall. ‘Het zit in ons DNA, we voelen ons aangetrokken tot de oceaan en op waterliefde staat geen aan- of uitknop als de seizoenen veranderen’, vertelt ze terwijl ze net uit zee staat op te warmen in een Dryrobe, een populaire oversized, fluffy poncho die in Cornwall een onmisbaar item blijkt in je garderobe. ‘Omdat opwarmen part of the game is. Tuurlijk zijn die eerste minuten in het water een koude douche. Maar achteraf, bij een thermos of brandend vuur, volgt een gloed die letterlijk maar ook figuurlijk verwarmt.’

St. Agnes, een lieflijk dorpje en perfecte surfspot.
St. Agnes, een lieflijk dorpje en perfecte surfspot.© Yuri Andries

De Cornish zijn een volk apart. Ze omarmen de koude seizoenen, leven outdoor, ook als het regent, serveren hemelse koffie en cake, zijn zeeverslaafd en allerliefst. Iedereen spreekt je aan met love of darling en hun interesse is zelden geveinsd. In zee, op straat, in de pub, gesprekken komen altijd zomaar aangerold. Zoveel liefde geeft warmte en al na één dag heb je het gevoel dat je one of them bent. ‘Dat is ons diepgewortelde communitygevoel’, vertelt Ben Quinn van Canteen, bekend van hun lunchformules aan lange tafels waar iedereen samen eet. Ben surft en zijn personeel ook. ‘Zelfs als ze niet surfen, liggen ze in het water.’ Hij verwijst naar de cold water swimming community, die hier bijna even groot is als de surferspopulatie. ‘De zee is onze lijm, ze verbindt ons. Iedereen kent iedereen in Cornwall.’ Hij beschrijft wat we zelf ook ervaren in het water. Al na enkele dagen herkennen we gezichten in de line-up en de sfeer is altijd opperbest. Er zijn surflanden waar je intimiderende blikken krijgt als je uitpaddelt, in Cornwall zit je al na vijf minuten te koffiekletsen op je board.

Surfster Becca Hall.
Surfster Becca Hall.© Yuri Andries

Zeventigjarige surfer

De volgende dag trekken we naar St. Agnes, een baai op een halfuur rijden van Newquay. De herfstzon tekent een warme scenery. Alles komt hier met een verkleinwoord: het is een dorpje met stenen huisjes en Hans en Grietje kunnen er perfect wonen. St. Agnes heeft naast de peperkoeken vibes nog andere troeven. Je kunt er surfen en de baai van Trevaunance Cove is een wondermooi, zoutgekleurd universum waar je automatisch loskoppelt, ook al omdat 3G niet altijd de weg kent naar het einde van de wereld.

In surfshop Open ontmoeten we Andrew Forrest, die binnenwervelt na zijn surfsessie in de baai. Hij komt hier elke dag koffiedrinken samen met zijn hond Gypsy. Andrew is een 70-plusser en surft nog altijd. Ons respect is groot. Surfen is een zware sport die veel vergt van je lichaam en ouder worden in het water is de ultieme droom van elke surfer. Hij houdt een logboek bij met al zijn sessies. ‘Ik ga het even halen’, zegt hij, terwijl hij in zijn auto springt. Tien minuten later liggen de vergeelde agenda’s op tafel. De boeken gaan terug tot begin jaren 90. Hij bladert door honderden pagina’s surfsessies, een échte golvenencyclopedie. Beroemde surfspots van Cornwall passeren de revue, ook in beeld, want er kleven polaroids bij de memoires, die overigens werden gepubliceerd in een boek dat meteen uitverkocht was. Anders dan de perfecte beelden die we voortdurend op social media zien, geven zijn dagboeken een authentieker beeld van surfen. ‘Alles staat eerlijk beschreven,’ vertelt Andrew, ‘ook de mislukkingen of de minder goede dagen.’

Wetsuits aan en gaan, op Great Western Beach.
Wetsuits aan en gaan, op Great Western Beach.© Yuri Andries

Caraïbisch blauw

De zak van Sintersea brengt de komende dagen minder leuke pakjes: weinig swell, het regent en herfstbladeren vliegen overal in het rond. Toegegeven, regen is geen uitzondering in Cornwall. De regio heeft een microklimaat – er groeien palmbomen – maar het blijft Engeland. We gaan opwarmen in The Gurnard’s Head, een coastal pub in een iconisch geel gebouw, omgeven door schapen en koeien, met de zee op de achtergrond. Binnen brandt de open haard al. Je kunt hier slapen, eten, koffie & cake bestellen, een boek lezen of gewoon wegdromen bij het vuur. Er waaien vaak wandelaars binnen, want om de hoek loopt het fantastische wandelpad South West Coast Path. Op het menu staan bieren, wijnen en sherry’s maar ook een crab feast, smoked belly en meer hartig eten dat wordt geapprecieerd door mijnheer Michelin. Geen ster, maar wel een vermelding in de rode gids. Chef Max Wilson is een surfer en er gaat duidelijk evenveel passie naar zijn borden als naar de sport.

Marazion, een oud stadje geliefd bij watersporters.
Marazion, een oud stadje geliefd bij watersporters.© Yuri Andries

We zijn bijna aan het einde van onze reis en verblijven enkele dagen in St. Ives, alweer een postkaartdorp. Om de surf te checken, moet je op Porthmeor Beach zijn. De vibe is hier anders dan in Newquay. Porthmeor is een langgerekt strand zonder rotsen in de skyline. Op de achtergrond staat iets anders bijzonders: Tate St Ives. Cornish broertje van het beroemde museum in Londen en het enige kunstmuseum ter wereld met uitzicht op golven. De spot werkt niet bij hoogtij en dat valt vandaag om halfvier in de namiddag, enkele uren voor de zon ondergaat. Het is wachten tot het getij zakt, en veertig minuten voor de zon wegzakt, komen de golven plots tevoorschijn. We springen er nog snel in voor een korte afscheidssurf, met de zon op onze schouder.

Zeventiger Andrew Forrest houdt een logboek bij van al zijn surfsessies.
Zeventiger Andrew Forrest houdt een logboek bij van al zijn surfsessies.© Yuri Andries

St. Ives telt zeven stranden en het water is zo blauw dat je het thuisfront kunt wijsmaken dat je op de Caraïben verbleef. Het centrum is een wirwar van straatjes gevuld met bakkers, koffiebars, kruideniers en wijnbarretjes. Het ruikt er naar kaneel en andere specerijen, en er knispert een wintery, festive mood zoals alleen de Engelsen die kunnen creëren. Cold water surfing is niet voor watjes, dat schreef ik al. Maar in Cornwall hebben ze de állerbeste wapens tegen de kou.

WAAR EN HOE

–Heen & Weer

Autoferry Onder meer Irish Ferries en DFDS brengen je in anderhalf tot twee uur van Calais of Duinkerke naar Dover. irishferries.com, dfds.com

–Slapen

Oceanside Onvervalst surfhotel in Newquay waar de open haard ’s winters de hele dag brandt. oceansidehotel.co.uk The Nook Parkeren is in St. Ives geen evidentie en deze self-serviced kamers hebben een bewaakte parking (handig met surfboards in of op de auto). thenookstives.co.uk

–Doen

Surfsistas Het valt op in Cornwall: vrouwen moeten niet onderdoen voor mannen in het water. Instagram @surfsistas en @weareswimsistas South West Coast Path Het langste wandelpad van Engeland omcirkelt de volledige kust van Cornwall. southwestcoastpath.org.uk Nina Brooke Deze surfster tekent aerial seascapes, schilderijen geïnspireerd op dronefoto’s. Ze stelt tentoon bij galerij Joy in Bude. ninabrooke.co.uk Porthleven In de haven van dit dorp breken barrels bij grote swell, een niet te missen surfspektakel.

–Eten & drinken

Carnewas Tea Rooms Cream tea met warme scones en magistraal zicht op zee. carnewas-tea-rooms.co.uk Watergate Bay Het restaurant van dit hotel aan de gelijknamige surfspot wordt gerund door Emily Scott, die het inspirerende kookboek Sea & Shore schreef, over de keuken van Cornwall. watergatebay.co.uk/eat/emily-scott-food Open Surfshop met koffiebar en cake counter. open.surf Canteen Lunch tussen (surfende) locals. canteencornwall.com The Gurnard’s Head Als je één restaurant niet wilt missen, laat het dan deze zeetaverne zijn. gurnardshead.co.uk

Wintersurfen in het koude water van Cornwall: deugddoender dan je denkt

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content