Steeds meer mensen laten de flipflops en de strandvakanties voor een paar stevige wandelschoenen en eeuwenoude pelgrimsroutes.
In heel Europa nemen historische en culturele sites een toename van het aantal jaarlijkse bezoekers waar. Bezoekers die vaak honderden, soms duizenden, kilometers langs pelgrimsroutes getrokken zijn. Wat bezielt hen toch?
Roman Zieba, een 44-jarige Poolse manager, staat na 2.300 kilometer wandelen door Duitsland, Denemarken en Zweden – een tocht van maar liefst drie maanden – voor de Nidaroskathedraal in het Noorse Trondheim met houten kruisjesketting in de hand.
Hij is van heinde gekomen om zijn respect te betuigen tijdens het negen dagen durende Olavfestival voor de bekendste heilige van Scandinavië: Sint Olav, de heiligverklaarde Viking koning uit de elfde eeuw die toen tevergeefs het christendom wilde verspreiden.
Populair pelgrimsoord Dat Olavfestival in Middeleeuws kleedje trekt jaarlijks steeds meer bezoekers, waardoor Trondheim door sommigen als het nieuwe Lourdes of Jeruzalem van het Noorden wordt omschreven. Al trekken niet alleen pelgrims pur sang naar het populairste pelgrimsoord van het moment.
“Het is moeilijk te zeggen hoeveel bezoekers uit religieuze overwegingen komen. Vele bezoekers van historische en religieuze sites zijn vaak wandelaars en natuurliefhebbers die op hun eigen manier op zoek zijn naar betekenis”, zegt de Luxemburgse Penelope Denu, de voorzitster van de vzw Europees Instituut van de Culturele Routes.
De moderne pelgrim
De bisschop van Monmouth van de kerk van Wales maakt voor de duidelijkheid het onderscheid tussen pelgrims en religieuze toeristen.
“Pelgrims zijn christenen die aan een tocht beginnen om hun relatie met God te verdiepen. Religieuze toeristen trekken niet noodzakelijk naar religieuze sites omdat ze gelovig zijn maar eerder uit interesse in geschiedenis of architectuur. Daarbij staan zij wel open voor reflectie over het leven en over persoonlijke waarden.”
Een duidelijke verklaring voor de plotse toename van het aantal religieuze toeristen is er niet. Maar volgens het brein achter het Olavfestival in Trondheim kan de financiële crisis er voor iets tussen zitten.
“De meeste mensen zijn niet kerkelijk meer maar dat betekent niet dat ze geen spirituele noden hebben. Tegenwoordig doen mensen op een heel andere manier aan reflectie. De moderne pelgrim is op zoek naar inspiratie.”
Utøya
De Europese Unie is alleszins fan van de stijgende trend. In 2012 zal ze 1.2 miljoen euro investeren om de culturele paden uit te bouwen en te promoten. De Noorse overheid investeerde al in beter onderdak, signalisatie op en toegang tot de 5.000 kilometer Olavpaden die Trondheim verbinden met de uithoeken van Noorwegen, Zweden en Denemarken.
Of die investeringen zullen leiden tot een verdere toename van het religieuze toerisme valt af te wachten. “Sommigen zullen altijd de voorkeur geven aan een strandvakantie. Maar door een culturele tocht raakt de batterij veel beter opgeladen”, vindt Penelope Denu.
Of Roman het daarmee eens is, weten we niet maar hij trekt na het festival in Trondheim nog eens 500 kilometer zuidelijker, naar Utøya, om er de 77 slachtoffers van Anders Behring Breivik te herdenken. (BBC News, LG)
