De mooiste vakantieherinneringen vind je niet terug in bestofte fotoalbums, maar koesteren we in een speciale galerie in ons hoofd. Wij vroegen vier kunstenaars om in hun geheugen te graven en hun favoriete herinnering in een schilderij te vertalen.
Ergens in de Ardennen, 1984
Bij het terugdenken aan zijn jeugd stapt Bent Van Looy (45) zonder enige moeite weer door de Ardense bossen. Als achtjarig jongetje beleefde hij de grootste avonturen in zijn hoofd, zijn blik op oneindig.
‘We gingen met ons gezin eigenlijk nooit op reis. Het verste dat we kwamen was het huisje van mijn oma in Zeeland, of een herberg in de Belgische Ardennen. Ik kom uit een echte wandelfamilie. Mijn vader is niet de meest sportieve man, maar als het tijdens die vakanties op wandelen aankwam, kon hij plots een enorme macho zijn. Dan moest er zeker dertig kilometer op een dag vermalen worden. Geloof me: als achtjarige was dat behoorlijk heftig, een test van mijn limieten. Maar zijn aanpak heeft gewerkt, ook ik heb de wandelmicrobe sindsdien te pakken.
Fundamenteel ben ik nog steeds die gast van acht die wegdroomt in zijn eigen gedachten.
Wanneer we de bossen instapten, was dat voor mij steeds een gelegenheid om me in mijn hoofd terug te trekken. Noem het gerust op reis gaan. Dan begon ik te fantaseren over wat er vroeger in dat bos geweest moest zijn, wie ons was voorgegaan. Een soort meditatieve staat die ik nog steeds ervaar. Als ik songs moet schrijven, ga ik steevast wandelen om op de plek in mijn hoofd te komen waar de interessante dingen gebeuren. Fundamenteel ben ik nog steeds die gast van acht die wegdroomt in zijn eigen gedachten. Die eigenschap zie ik een beetje terug bij mijn oudste dochter van zeven. Het grote verschil is jammer genoeg dat ze wandelen haat. Ik ben niet het type ouder dat zoiets dan wil forceren, hoeveel pijn het ook doet. (lacht)
Ik vond de Ardennen de mooiste plek op aarde, het meest exotische dat ik kende. Ik droomde natuurlijk ook van verre landen en palmbomen, maar het feit dat er heuvels waren, of zelfs dat het onkruid er anders groeide dan hier, vond ik al ongelooflijk. Wanneer ik weer op de schoolbanken zat, werd ik altijd vervuld van heimwee naar die parallelle realiteit. Ik keer nog steeds erg graag terug. Aan het begin van de eerste lockdown vorig jaar zijn we met het hele gezin in een mobilhome naar daar gereden. Het enige probleem is dat mijn vrouw Zwitserse is en ze de Ardennen het Zwitserland van den Aldi vindt. Zij wordt daar niet blij van. Dan is het moeilijk uitleggen waarom ik er zo aan verknocht ben.’
Meer info over de werken van Bent Van Looy vind je bij galerie Super Dakota, superdakota.com
Santiago de Borja, 2019
Wanneer de Gentse Shirley Villavicencio Pizango (33) afreist naar haar geboorteland Peru, voelt dat als thuiskomen. Bij haar familie in het Amazonewoud trekt ze graag op avontuur en komt ze tot rust.
‘Normaal portretteer ik mensen in mijn atelier. Ik kan alleen moeilijk mijn hele familie uit Peru naar België laten komen, dus neem ik altijd verschillende analoge foto’s van hen wanneer ik hen ga bezoeken. Mijn familie woont op zo’n drie uur rijden van de stad Tarapoto, in een klein dorpje genaamd Santiago de Borja. Het is een van de laatste dorpjes voor je in het Amazonewoud zit. Bij aankomst voel je al dat de natuur het overneemt. Wanneer ik naar dit schilderij kijk, kan ik het door de zon gebrande gras bijna ruiken, de vochtigheid van de aarde. Het is mijn droomvakantie.
Eens je Santiago de Borja binnenkomt, is het alsof iedereen je gisteren nog gezien heeft. Van de ene buur krijg je soep, van de andere fruit of een kip. Voor mij is het een zalig weerzien met mijn familie. Alle nichtjes, neefjes, ooms en tantes halen herinneringen op aan toen ik klein was. Hoe ik speelde met de koeien en de planten, of op zoek ging naar slangen. Nog steeds trek ik graag op avontuur. Mijn familie is gelukkig niet zo snel bang. Als ik te paard tot diep in het Amazonewoud wil rijden om slangen te bekijken, gaan ze graag mee. Wil ik zwemmen in de Cainarachi-rivier? Ze laten me erin springen. Alleen mijn mama wordt daar gek van, want het kan heel gevaarlijk zijn als je niet goed oplet.
Op dit werk heb ik mezelf geportretteerd samen met mijn moeder en haar broer, mijn favoriete oom. We hebben een heel hechte band. Met mijn moeder heb ik in een bed geslapen en samen gedoucht tot mijn achttiende, toen ik naar België kwam. Ik vind het altijd moeilijk om weer weg te gaan, maar houd me sterk voor haar. Ik wil haar mijn verdriet niet tonen. Maar eens ik op het vliegtuig zit, word ik altijd een beetje triest.
Daar zijn voelt als thuiskomen. Ik word er weer een met mijn familie en de natuur. Deze zomer heb ik een tentoonstelling in de Ginsberg Galeria in Lima, dus nadien reis ik door naar het Amazonewoud. Eén ding is zeker: ik neem al mijn camera’s mee.’
Meer werk van Shirley Villavicencio Pizango ontdek je bij galerie Geukens & De Vil, geukensdevil.com
Worpswede, 2019
Tijdens zijn huwelijksreis in Duitsland viel Herr Seele (62) als een blok voor een andere vrouw: de expressionistische kunstenares Paula Modersohn-Becker (1876 – 1907). Hij schilderde een ode aan een van haar bekendste werken, Zelfportret op de zesde trouwdag.
‘De ideale vakantie kan voor mij heel klein zijn, dichtbij. Mijn favoriete bestemming is het noorden van Frankrijk, en zelfs dan ga ik niet voorbij Duinkerke. Hoewel deze reis naar Duitsland met andere woorden heel ver is voor mij, keer ik al tien jaar met plezier terug. Mijn vrouw en ik verblijven steeds op dezelfde plekken, in dezelfde hotels. Twee jaar geleden bezochten we voor het eerst de kunstenaarskolonie van het Duitse dorpje Worpswede. Eigenlijk was het onze huwelijksreis, want die hadden we niet gemaakt na onze trouw het jaar ervoor.
Ik was in de Brusselse boekhandel Pêle-Mêle op een boek gestoten van Otto Modersohn, een Duits landschapsschilder die in Worpswede leefde aan het eind van de negentiende en het begin van de twintigste eeuw. Ik vond zijn werken fantastisch en zijn naam deed een belletje rinkelen. Ik kende namelijk vooral het werk van zijn vrouw, Paula Modersohn-Becker. Zij heeft bij wijze van spreken het expressionisme uitgevonden, onder invloed van Cézanne. Van kindsbeen af passeerden haar schilderijen bij ons thuis. Mijn moeder (Odette Pannecoucke, red.) was zelf een geweldige expressionistische kunstenares en had allerlei boeken waarin het werk van Modersohn-Becker te zien was. Maar het is pas door mijn reis dat ik echt heb begrepen hoe belangrijk ze was.
Worpswede heeft zeven musea, de huizen van de kunstenaars die er woonden. In feite ging ik dus voor Otto Modersohn, maar ter plekke werd ik meer door het werk van zijn vrouw gegrepen. Dat was nog doortastender, nog rauwer dan ik me herinnerde. Waarom het zo’n indruk heeft gemaakt? Ik ben op een moment in mijn leven dat ik me wil herbronnen. Voor de kunstenaar is het belangrijk om vroeg of laat terug te gaan naar zijn kindertijd. In die zin was het zien van die schilderijen ook een herontmoeting met mijn moeder zaliger. Vandaar dit zelfportret van de oudere man in lendendoek tegenover het zelfportret van de jonge kunstenares. Het is mijn manier om mijn spirituele betrokkenheid met Paula Modersohn-Becker te vatten.’
Meer ontdekken van Herr Seele doe je op cowboyhenk.com
Ergens in het zuiden van Frankrijk, begin jaren 90
Is het een herinnering? Of eerder een droom? Het enige waar Sarah Yu Zeebroek (37) zeker van is, is dat ze na een hallucinerende ervaring nog regelmatig aan die ene middag in een Zuid-Frans dorpje heeft teruggedacht.
‘Ik moet een jaar of zes, zeven geweest zijn. Samen met mijn ouders en broer was ik op vakantie in het zuiden van Frankrijk. We reden met de auto door een stadje en het was enorm warm. Mijn achterste was nat van het zweet en mijn benen kleefden aan de autozetel. Wat er juist aan voorafgegaan was, weet ik niet meer, maar er hing een bedrukte sfeer omdat ik ruzie had gemaakt met mijn broer of met mijn ouders.
Aan een pleintje stopte mijn vader de wagen en stapte het hele gezin uit om iets te gaan drinken. Boos en koppig bleef ik alleen in de auto zitten. Ik herinner me dat ik door het raam naar buiten keek en allerlei terrasjes zag waarop mensen verkoeling zochten tegen de hitte. Een groepje oudere mannen zat wat verder in de schaduw en dronk zo’n vree vieze muntdrank uit de streek. Het goedje was fluogroen, ik weet nog dat het voor mij wel vergif leek. Ik schrok omdat de autoradio ineens aansprong en er Franse stemmen uit kwamen gebruld. Ik kreeg het steeds warmer en benauwder, het voelde alsof ik aan het sterven was. Uit het niets waren mijn ouders en broer terug. Ze legden een gigantische vis op mijn schoot. Ik begreep niet wat er gebeurde. De vis begon te veranderen van kleur als een kameleon en nam alle tinten uit de regenboog aan. Het leek wel een grote trip – zonder drugs weliswaar. (lacht) Het gekke is dat ik dit moment nadien nog verschillende keren heb herbeleefd in mijn dromen, zo vaak zelfs dat ik niet meer weet waar de werkelijkheid stopte en de hallucinatie door de warmte begon.
Deze ervaring is me bijgebleven. In mijn werk zijn herinneringen niet zozeer een inspiratiebron, maar dromen wel. Ze fascineren me. Ik had gehoopt dat de droom zou terugkeren omdat ik er bij het maken van dit schilderij intens mee bezig was, maar jammer genoeg is dat niet gebeurd. Het enige wat ik me met zekerheid herinner van die reis is dat ik toen voor het eerst een blote sterrenhemel zag. Ik was zo verwonderd dat ik bijna niet kon geloven dat hij echt was. Misschien was ik weer aan het trippen?’
Meer zien of horen van Sarah Yu Zeebroek? cargocollective.com/sarahyuzeebroek
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
