Out of office: Knack Weekend ingeruild voor de Atlantische Oceaan

© Lieven Bulckens
Veerle Helsen

Beeld je in: een strand in the middle of nowhere. Er staat een camper met zicht op zee. Portugese muziek uit de luidsprekers, luifel open, stoeltjes eronder. Op een tafel staan vers gegrilde vis, recht van de barbecue, en een glaasje vinho verde. Welkom in mijn wereld.

Soms lijkt het alsof je op de lopende band van het leven zit en eraf wilt stappen. Toen ik vorig jaar 35 werd, zag ik tram 4 opdoemen in de verte. Hij leek op mij af te donderen en maakte veel lawaai in mijn hoofd. Waar waren al die dromen en uitdagingen heen gevlogen de voorbije jaren? ‘Tijd om eindelijk dat eigen project uit de grond te stampen’, bulderde tram 4. Ik zette mijn job (interieur- en architectuurjournalist bij dit blad) tijdelijk op pauze en maak een reisboek over surfen. Ik kocht een tweedehands camper, noemde hem Connor, en reis een half jaar langs de kusten van Portugal en Spanje op zoek naar de beste adressen. Niet alleen surfspots, maar ook verborgen hotels, architecturale parels, of de beste visrestaurants.

Connor de camper

Ik rijd met een groot beest, surfplank op het dak en drone op de passagiersstoel. Alle begin is moeilijk. Vastzitten onder een brug omdat je niet beseft hoe hoog zo’n camper is. Drie mannen waren er nodig om het gevaarte weer los te duwen. De afstandsbediening verloor contact met mijn drone toen ik hem de eerste keer boven water liet vliegen. In Lissabon waaide het zo hard dat ik aan Google vroeg ‘How much wind before camper flies away’. Ik wilde uitdagingen, ik heb ze gekregen.

Camper met zicht op zee aan Praia Bordeira.
Camper met zicht op zee aan Praia Bordeira.© Veerle Helsen

Connor de camper, dat klinkt goed. Maar de naam is niet zomaar gekozen. Connor was het zoontje van Mieke en Madou, twee van mijn beste vrienden. Toen Connor stierf, brak hun hart, dat van mij en dat van iedereen in onze omgeving. Rond die periode kocht ik de camper en samen besloten we om hem Connor te noemen. Op die manier krijgt hij een leven, blijft zijn naam hangen. Connor de avonturier. Connor de surfboy. Ik zeg nooit ‘mijn camper’, ik zeg altijd ‘Connor’. Hoe vaker ik en anderen zijn naam uitspreken, hoe warmer het hart van de ouders wordt. Hun Connor ziet de wereld, of toch een stukje. En wat voor een.

Algarvecruise

De route: eerst van België naar Sagres, het meest zuidelijke punt van Portugal. Van daar omhoog richting Noord-Spanje. Slow travel, letterlijk en figuurlijk. Met een negentien jaar oude camper, een Fiat Riviera. Sneller dan negentig per uur begint hij te sputteren. Hij cruisede door de Algarve, de Alentejo, voorbij Lissabon en surfstad Ericeira en bevindt zich nu ergens in Noord-Portugal. Ik kende Portugal, van reizen naar Lissabon of Porto. Of ik dacht dat ik het kende. Maar Portugal is anders. Ongerepter, wilder, woester. Zodra je de populaire steden verlaat, kom je in een andere wereld.

Toeristen zitten soms raar in elkaar. In de Algarve troepen ze samen rond Vilamoura en Albufeira. Waar elke kilometer een billboard voor McDonald’s staat. Waar de stranden bezaaid liggen met tourist traps. Waar het ’s morgens vechten is voor je handdoek op de strandstoel in het all-inhotel.

Links van die toeristische enclaves, in het uiterste westen, draagt de wind de geur van eucalyptusbomen, serveren strandbarretjes vis recht uit de zee en hoef je amper vijfhonderd meter te wandelen en je zit op je eigen privéstrand. Rijd naar Praia do Canal, laat je niet afschrikken door de stenen op de weg, of wandel te voet verder en laat je mond openvallen als onder de kliffen het strand opdoemt. Er is geen zand, maar de zwarte stenen en het groene achterland maken dat goed. In oktober zat ik twee dagen helemaal alleen op Praia da Carriagem. Zon, 23 graden en omgeven door de woeste natuur van het ‘Parque Natural do Sudoeste Alentejano e Costa Vicentina’, korter de ‘Costa Vicentina’, dat de hele westelijke kustlijn van de Algarve en de Alentejo inpalmt.

Het landschap in de regio Alentejo.
Het landschap in de regio Alentejo. © Veerle Helsen

Paraplu’s van dennenbomen

Om van het ene naar het andere strand te gaan, moet je altijd door het park. Wegen slingeren hier langs kliffen en duinen, onder paraplu’s van dennenbomen, met zicht op zandkastelen. Ga ’s avonds eten bij Café Correia in het nabijgelegen dorpje Vila do Bispo, waar José Francisco (70) en Lilita (72) in de kookpotten roeren. Het restaurant dateert van 1957, het interieur is old-school en de kaart ook. Kies een tafeltje met zicht op de keuken en doorheen het doorgeefluik zie je oma en opa koken. De rekening komt handgeschreven en met wat geluk serveert Sergio, de zoon, er een glaasje port bij.

Dan zit je nog niet eens in de Alentejo, misschien wel de meest ongerepte regio van heel Portugal. Walter, een 72-jarige schilder die er Casa da Dina uitbaat, een guesthouse ingericht met Portugees antiek, zag de Alentejo de voorbije jaren amper veranderen. “Tien jaar geleden was er sprake van holiday resorts en golfclubs, ze zijn er nog altijd niet.” Lege stranden, ook in de zomer, je vindt ze hier. Tussen witte huisjes die als verfspatten in het groene landschap verspreid liggen. Op amper twee uur rijden van Lissabon. Er zijn geen must sees of to-dos, geen boetiekhotels. “We don’t do glamour.” De Atlantische Oceaan is de topattractie.

Geheim strand

Maar back to camper life. Zelf reis ik dus in een huis op wielen. Ik klop Connor op het dashboard als hij een steile helling heeft beklommen, ook al zakte de meter naar twintig per uur en rijdt er een colonne gefrustreerde wagens achter mij. Goed gedaan, ouwe jongen! ’s Nachts hoor ik de regendruppels letterlijk tien centimeter boven mijn hoofd op het dak vallen. ’s Morgens trek ik de gordijnen open en daar is de zee. Volgens de letter van de wet mag je in Portugal niet zomaar overnachten in een camper op een openbare plek, maar ik doe het elke dag, net als een hele surfgemeenschap. Ik rijd soms naar het einde van de kliffen, en zet muziek keihard op de speakers. Go Your Own Way van Fleetwood Mac of Don’t Stop Believin’ van Journey. Party on my own.

Er hangt altijd een vakantiesfeer in Connor. Terwijl ik deze tekst schrijf, zie ik door de voorruit de golven rollen. Ik sta op een geheim strand, niet aangeduid op de kaart. Ik zoek in elke regio op Google Maps naar paadjes die naar de zee lopen, zonder dat er een strand vermeld staat. Hoge rotsen vormen hier landtongen en inhammen. Dit plekje is zo speciaal dat ik het niet over mijn hart krijg het te verklappen. Het zou zonde zijn. Maar doe zelf de oefening: wijk af van de bekende paden en wie weet waar je uitkomt.

Out of office: Knack Weekend ingeruild voor de Atlantische Oceaan
© Veerle Helsen

Chicks on waves

Mensen kijken soms raar als ze een vrouw zien die op het dak een surfplank vastbindt. Ze lijken dan te denken dat je eraf gaat vallen. Surfen is een mannenwereld. Hoe ongerepter het strand waar ik ben, hoe minder vrouwen in het water. De moed zinkt me vaak in de blote voeten als ik een bende surfhaantjes in de zee zie. Elk strand is altijd nieuw. Hoe loopt de stroming? Waar liggen eventueel rotsen verborgen? Als ik kom aangepeddeld in de line-up, stijgt de adrenaline. Je moet je meteen bewijzen, of je bent je kans op golven kwijt. Er zijn voorrangsregels, je moet op de juiste plek op de piek liggen. Als je een kans laat schieten, daal je in de rangorde en zullen collega-surfers makkelijker en sneller een golf van je stelen. It’s a mental game, naast het fysieke gevecht met de zee. Ik surf al een viertal jaar en ik kan het nog altijd niet goed. Maar golfje per golfje verbeter ik. Zelfs sessies waar niets lijkt te lukken, maken me gelukkig. In de zee zijn is een gevoel dat je met niets kunt vergelijken. Alsof die grote blauwe massa je hoofd overneemt. En die ene topgolf neemt áltijd frustraties weg.

“Ik vind surfen een vrouwelijke sport”, zegt de Belgische Katrien Kegels van Chicks on Waves. Enkele jaren geleden verhuisde ze naar de Algarve waar ze in de buurt van Salema surfweken voor vrouwen organiseert. Ze verhuurt een huisje op de top van een klif dat in alle opzichten beantwoordt aan het droomconcept cabin porn. Je raakt er alleen via een weg die nauwelijks een weg genoemd kan worden, het is veeleer een stenen pad. “Denk erover na. De golven, de vloeiende lijnen, de poëzie van de zee. Wij dansen op het water, en we willen vooral fun. Mannen willen zich altijd bewijzen, stoer doen. Ze maken de golven soms kapot met hun snelle bewegingen, terwijl vrouwen meer de beweging van de zee volgen.” Gelijk heeft ze.

ritme van de zee

Ik ben mezelf tegengekomen op deze reis. Heb angsten overwonnen. Leren relativeren, dat ook. Avondlicht is uitgevonden om gedachten te verzetten. Ik leef volgens het ritme van de zee, niet langer volgens het ritme van de E40. Ik check niet hoeveel file er staat, ik volg elke dag de zeecondities op de app Windy. Veel of weinig wind, onshore of offshore, hoog- of laagtij. Al die factoren samen maken of kraken de golven.

Mensen van mijn generatie leven vaak nog volgens de tina-filosofie: there is no alternative. Werk, huis, gezin. Ze gaan een lening aan, werken zich te pletter. Omdat het zo hoort. Maar er is wel een alternatief. Er is altijd een alternatief. Toen ik jonger was, vond ik het fijn om veel te hebben. Kleren, schoenen. Dure spullen. Nu leef ik maandenlang on a budget en dat gaat perfect. Kijk eens op welke waanzinnige plek ik hier sta. Wat maakt het uit dat ik een paar dagen niet kan douchen. Ik roer nog een extra rondje in mijn koffie, en straks passeert de wereld surfend onder mijn voeten. Groetjes van op het geheime strand.

Benieuwd naar het vervolg van mijn reis? Volg mijn avonturen op Instagram @veerlehelsen, of koop het boek Surf & Stay, dat in de lente van volgend jaar uitkomt.

Wasdraad in surfstad Ericeira.
Wasdraad in surfstad Ericeira. © Veerle Helsen
Op zoek naar golven aan Praia Almagreira.
Op zoek naar golven aan Praia Almagreira. © Veerle Helsen
Out of office: Knack Weekend ingeruild voor de Atlantische Oceaan
© Veerle Helsen
Casa Mae in Lagos verkoopt werk van lokale designers, zoals deze .
Casa Mae in Lagos verkoopt werk van lokale designers, zoals deze . © Veerle Helsen
De verbluffende architectuur van hotel Sobreiras.
De verbluffende architectuur van hotel Sobreiras. © Veerle Helsen

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content