Sinds de komst van de eerste Europese kolonisten in de 16e eeuw is meer dan de helft van de plant- en diersoorten in Latijns-Amerika uitgestorven. Dat blijkt uit een reconstructie door Britse en Braziliaanse onderzoekers.
De studie in Scientific Reports vergelijkt dertig jaar aan biodiversiteitsgegevens van meer dan duizend locaties en vergeleek die met data uit het koloniale tijdperk. De bevindingen coveren zo meer dan 10.700 vierkante kilometer aan tropische ecosystemen in 23 landen, van Mexico tot Argentinië.
Daaruit blijkt dat de belangrijkste oorzaak voor de teloorgang van soorten en het dalende aantal exemplaren te maken heeft met ingrijpende veranderingen van de habitat, onder meer door landbouw, houtkap en bosbranden. Chronisch overbejagen van bepaalde soorten maakte die effecten nog erger.
Het team, met wetenschappers van de universiteiten van East Anglia en São Paulo, analyseerde 165 diersoorten en stelde vast dat binnen lokale ecosystemen meer dan 56 procent van het wild is verdwenen. Vooral hoefdieren zoals de laaglandtapir en witlippekari liepen sterk terug.
Meer bescherming
‘Primaten en andere zoogdieren hebben samen geleefd sinds de eerste paleolithische jagers stenen voorwerpen maakten, zo’n drie miljoen jaar geleden’, zegt Carlos Peres, hoogleraar Milieuwetenschappen aan de Universiteit van East Anglia . ‘In die lange tijdschaal zijn de verliezen aan biodiversiteit pas recent versneld, om sinds de industriële revolutie halsbrekende snelheden te bereiken.’
‘Laat ons ervoor zorgen dat deze onophoudelijke golf van lokale extincties snel vertraagd kan worden’, zeg Peres. ‘Zo niet, dan ziet de toekomst er bijzonder akelig uit voor zoogdieren en andere gewervelden.’
Pleidooi voor meer bescherming
De bevindingen van het onderzoek kunnen gebruikt worden om het verdere afkalven van de biodiversiteit te stoppen of om te keren, zegt Juliano André Bogoni, onderzoeker aan de Universiteit van São Paulo. ‘Er zijn meer inspanningen nodig om de meest intacte biomen te beschermen, zoals het Amazonegebied en de Pantanal, en te vermijden dat ze de typische ‘lege ecosystemen’ worden, zoals we die kennen in het Atlantische Braziliaanse Woud of de Caatinga.’
Daarvoor moeten wetten worden afgedwongen op het terrein in bestaande beschermde gebieden, zegt Bogoni, en er mag niet toegegeven worden aan de politieke druk om de beschermingsgraad of de oppervlakte van de gebieden terug te schroeven.
