Europese vogels trekken steeds verder naar het noorden

Bijeneter

De vogelsoorten in Europa zijn in de voorbije dertig jaar met een kilometer per jaar naar het noorden opgeschoven. Dat blijkt uit een grootschalig onderzoek waar 120.000 vogelspotters aan deelnamen.

In Europa broeden nu bijna 600 vogelsoorten, waaronder 539 inheemse en 57 uitheemse soorten. De meest verspreide soorten zijn de witte kwikstaart en de koekoek, die in zowat 85 procent van Europa te vinden zijn.

Dat is de conclusie van de European Breeding Bird Atlas, een titanenwerk dat de leefgebieden van alle Europese broedvogels in kaart brengt. De atlas is een van de grootste projecten van burgerwetenschap ter wereld: meer dan 120.000 vrijwilligers brachten vier jaar lang 11 miljoen vierkante kilometer in kaart.

Veranderingen

Maar uit de tellingen blijken ook grote veranderingen sinds de vorige versie van de atlas in de jaren negentig: de vogelsoorten leven nu gemiddeld 28 kilometer noordelijker. Sommige Mediterrane soorten, zoals de bijeneter en de kleine zilverreiger zijn nu helemaal tot in Nederland te vinden.

Iets meer dan een derde van de soorten heeft het broedgebied uitgebreid in de voorbije dertig jaar. Van een kwart van de soorten kromp het broedgebied.

Witte kwikstaart
Witte kwikstaartĀ© Getty Images

‘Regio’s in het noorden van het continent hebben aan soorten gewonnen, terwijl de gebieden in het zuiden verliezen hebben geleden’, zegt Sergi Herrando van het Catalaans Ornithologisch Instituut. ‘De verliezen zijn groter bij vogelsoorten die kenmerkend zijn voor landbouwgrond en grasland, met name in het Middellandse Zeegebied en in West- en Midden-Europa.’

Oorzaken

De klimaatverandering en de invloed van de landbouw spelen een belangrijke rol bij die veranderingen, maar de mechanismen zijn complex.

In de voorbije dertig jaar is er immers ook meer bescherming gekomen voor bepaalde soorten en habitats, waardoor sommige vogelsoorten hun leefgebied hebben kunnen uitbreiden.

‘Veel bedreigde soorten zagen hun broedgebied krimpen, maar er zijn ook positieve verhalen, die tonen dat natuurbescherming werkt’, zegt Petr VorĆ­ĀØek van de Tsjechische Ornithologische Vereniging. ‘Soorten die beschermd worden door internationale wetgeving, zoals de zeearend, hebben hun leefgebied uitgebreid in Europa.’

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content