Van drukke medina’s en kleurrijke keramiek tot smaakvolle tajines en royale paleizen: Marokko is indrukwekkend veelzijdig. Wij lieten ons gidsen door de cultuur van de vier steden waar ooit de rijke Marokkaanse dynastie gevestigd was.
Vijfendertig graden toont de weer-app wanneer we voet zetten op Noord-Afrikaanse bodem. Onze gids Lahcen Lagziri vertelt dat het najaar al uitzonderlijk warm is geweest in Marokko, en dat de temperaturen ook de komende dagen uit de pan zullen swingen. ‘Le soleil, c’est bon pour faire le plein de vitamine D.’ Niet wat we gewoon zijn in ons Belgenland. On y va.
Onze eerste stop is Marrakech. La Ville Ocre, een bijnaam die de stad te danken heeft aan de rode terracotta omwalling gebouwd in de 12e eeuw, groeide de afgelopen jaren uit tot een heuse toeristenstad. Een van de grootste trekpleisters is ongetwijfeld het drukke plein Djemaa el Fna waar het wemelt van de henna-artiesten, fruitverkopers en slangenbezweerders. Voor we ons in die drukte storten, neemt onze gids ons mee naar de exotische, groene Jardin Majorelle, een prachtige botanische tuin vlak buiten de stad.
Marrakech groeide de afgelopen jaren uit tot een heuse toeristenstad.
De vele uitheemse planten zijn een collectie van de Franse schilder Jacques Majorelle, die in 1917 zijn hart verloor in Marrakech en besloot er zich te vestigen. Hij liet er een kobaltblauwe studio en atelier bouwen. Geboeid door exotische gewassen breidde hij zijn tuin geleidelijk aan uit tot een verzameling van planten uit de vijf continenten en stelde hem open voor het publiek. Vandaag dient Majorelles atelier als museum voor berberkunstwerken.
Terwijl we tussen de cactussen, palmbomen en waterlelies slenteren, slaan selfiesticks ons om de oren en lijkt de tuin prima dienst te doen als locatie voor fotoshoots. Alles in deze tuin is een streling voor het oog: de planten, de wandelpaden, de gele en felblauwe muurtjes en fonteinen. ‘C’est le bleu Majorelle’, zegt Lahcen, ‘zo typerend dat de kleur werd vernoemd naar de kunstenaar.’
Haute couture voor sterke vrouwen
Op een steenworp van de botanische tuin ligt het museum Yves Saint Laurent. Met de terracotta muren creëert Studio KO – ontwerper van het gebouw – een textiel-achtige structuur. De buitenkant van het impressionante gebouw zonder ramen contrasteert met het fluwelen interieur, net zoals een couturejas contrasteert met haar voering.
Binnen in het donkere museum hangen naast gigantische portretten van Saint Laurent zelf, verlichte schetsen en foto’s aan de muur. Bezoekers verdwijnen in het duister en het werk van Saint Laurent krijgt alle aandacht in deze sublieme setting. Zijn goed bewaarde prototypes staan uitgestald op zwarte modepoppen en lijken een frozen catwalk te lopen. Felgoude en -rode kleuren komen op je af. ‘Pas de photo‘, hoor ik de toezichthouders geregeld fluisteren terwijl zo goed als elke bezoeker zich in onmogelijk bochten wringt om stiekem toch iets op beeld vast te leggen. Je zou voor minder tussen al die pronkstukken.
De buitenkant van het impressionante gebouw zonder ramen contrasteert met het fluwelen interieur, net zoals een couturejas contrasteert met haar voering.
Op de achtergrond schetsen de Rolling Stones perfect de sfeer wanneer hun I can’t get no satisfaction door de boxen klinkt: Yves Saint Laurent streefde als vrijgevochten geest altijd naar beter, in het bijzonder voor vrouwen. Met zijn haute couture wilde hij de vrouw in een sterke rol plaatsen met ready-to-wear (broek)pakken voor dames: comfortabel, elegant, tijdloos en iconisch tegelijk.
Rooftop tapas
Wanneer de avond valt keren we terug naar het Djemaa el Fna, en samen met de zon verdwijnt ook de drukte op het centrale plein. Tijd om de keuken van Marrakech te proeven. We schuiven de voeten onder tafel in La Salama, een culinaire hotspot goed verborgen in een van de kleine zijstraatjes. Het rooftop terras biedt ons een zicht over de hele stad, de hangplanten zorgen voor een tropische sfeer.
Een mix van heerlijke tapas – grotendeels vegetarisch – vult onze tafel, en wanneer we het plots zonder elektriciteit moeten stellen, wordt het terras overstelpt met kaarsen.
Een mix van heerlijke tapas – grotendeels vegetarisch – vult onze tafel, en wanneer we het plots zonder elektriciteit moeten stellen, wordt het terras overstelpt met kaarsen. Gezelligheid troef! Een korte buikdansshow door traditioneel geklede dames op al even traditionele muziek en een lichtspeltakel uit de hemel door het voorspelde onweer sluiten ons bezoek aan Marrakech af. La Ville Ocre stelt niet teleur.
Europees Marokko
Onze volgende bestemming: Rabat. We vertrekken vroeg, maar het verkeer draait in Marrakech al op volle toeren. Een harmonieuze chaos, als je het wil benoemen. Taxi’s, auto’s, zelfs fietsers en brommers – soms met z’n vijven samen op een tweewieler – rijden kriskras door elkaar maar schatten elkaar toch perfect in. Wanneer we de stad eindelijk achter ons laten, rijden we door prachtige ongerepte natuur: uitgestrekte weides en in de verte het impressionante Atlasgebergte. Genieten.
De atmosfeer in Rabat lijkt nauwelijks op die van Marrakech, ideaal voor wie liever aan de toeristendrukte ontsnapt. De hoofdstad van Marokko oogt beduidend moderner met haar hoge gebouwen en brede boulevards. Toerisme draait hier op een lager pitje. Straatverkopers maken er plaats voor pauzerende studenten, geketende circusaapjes voor honden op wandel met hun baasje. Er heerst een soort zorgeloosheid over de stad: op de dijk meng je je zo tussen de lokale bevolking: kinderen die er spelen, joggers die zich ontdoen van hun energie of wandelaars die genieten van het uitzicht over zee.
The Cool King
Lahcen neemt ons mee naar het koninklijk paleis van Mohamed VI, in de hoop ons zo dicht mogelijk het enorme domein in te krijgen. Helaas worden we prompt tegengehouden door enkele militairen. Het paleis is zeer streng bewaakt en verboden te betreden.
De Marokkaanse koning is naast een hoogopgeleide man ook best geliefd bij de bevolking.
‘De Marokkaanse koning is naast een hoogopgeleide man ook best geliefd bij de bevolking’, zegt Lahcen. Met een bijnaam als The Cool King kan dat ook niet anders. ‘Zijn flashy djellabas en openhartigheid naar de bevolking toe deed hem aan populariteit winnen, ook bij de jeugd.’
Charmante straatjes
Ook het oude gedeelte van Rabat is een bezoek waard. Je kan er heerlijk dwalen door kleine straatjes vol witte en blauwe huizen, opgefleurd met plantjes of keramiek. Om elke hoek ligt er wel ergens een kat te snoezen in de zon. Aan een klein cafeetje houden we halt, tijd voor thee en koekjes met uitzicht op zee. ‘Du thé sans sucre, Europeanen zijn geen zoetebekken’, geeft Lahcen de ober mee. Hij kent ons ondertussen al goed.
’s Avonds wagen we ons terug in de kleine straatjes van Rabat, deze keer niet meer voor thee, maar voor tajine traditionnel in Dar Rbatia, een charmante riad waar je zomaar zou voorbijlopen. Het restaurant staat vol lage tafels en stoeltjes zoals bij veel gezinnen thuis. Ook hier komen vegetariërs aan hun trekken. Fijn om te zien hoe de Marokkaanse keuken telkens vernieuwend uit de hoek komt met hun groentestoofpot.
Fijn om te zien hoe de Marokkaanse keuken telkens vernieuwend uit de hoek komt met hun groentestoofpot.
Groene stad
De volgende ochtend rijden we bij dag en dauw richting Meknes, de derde koningsstad op onze route. Tussen de grote steden verandert het landschap in vlaktes en bossen. ‘Hier is de grond heel vruchtbaar en daarom staat deze regio voornamelijk in het teken van agricultuur’, vertelt Lahcen. Herders op schok met een kudde schapen en zwaar beladen ezels kruisen ons pad.
De Marokkanen noemen Meknes hun ‘groene stad’, afgeleid van de beroemde poort Bab Mansour, één van hun meest indrukwekkende. De rest van de sobere stad staat in schril contrast met verzorgde staat van de groen versierde poort.
Na een kort bezoek aan de binnenstad houden we halt aan Volubilis – Oualili in het Arabisch – de restanten van een oude Romeinse nederzetting vlak buiten Meknes. De ruïne werd in 1997 toegevoegd aan het Unesco werelderfgoed en trekt vandaag menig toerist aan. Terwijl de Marokkaanse zon op onze kruinen brandt, vertelt onze gids gepassioneerd over wat ooit de contactplaats was tussen Romeinen en berbers. ‘De stad werd verwoest door een aardbeving in 1755, maar zo’n 30 tal prachtige mozaïeken vloeren bleven in tact en zijn hier nog steeds te bewonderen.’
Spirituele hoofdstad
En route naar de oudste koningsstad van Marokko, en ook meteen onze laatste stop. De stad draagt de oudste universiteit en het oudste paleis op haar naam, maar staat voornamelijk bekend om haar gekleurde leerlooierijdaken. Aangekomen in de spirituele hoofdstad, ook de blauwe stad genoemd, duiken we onmiddellijk de medina Fes el Bali in. De blauwe ingangspoort verklapt meteen de afkomst van die bijnaam.
Voor een zondag is er best veel bedrijvigheid in de medina. Verkopers slaan je met lederen tassen en jassen om de oren.
Voor een zondag is er best veel bedrijvigheid in de medina. Mannen met karren vliegen door de massa, in de ijzer- en houtwinkeltjes worden er vlijtig meubels vervaardigd en verkopers slaan je met lederen tassen en jassen om de oren. ‘Zondag is hier geen vrije dag’, legt Lahcen uit. ‘Enkel op vrijdag liggen de steegjes er hier verlaten bij, dan is het voor de meeste mensen tijd voor rust en gebed.’
Waar het leer van die tassen, schoenen en jassen uit de medina juist vandaan komen, krijgen we te zien op het dak van le tanneur Chouara, de oudste leerlooierij van Fez. Huiden van koeien, schapen, geiten en kamelen worden er handmatig bewerkt en gekleurd enkel met natuurlijke kleurstoffen als henna (oranje) en saffraan (geel).
Bij aankomst krijgen we een takje munt tegen de geur toegestopt, en eenmaal aangekomen op het dak wordt me snel duidelijk waarom: de huiden worden niet versoepeld met chroom, maar gedrenkt in koeienurine en duivenuitwerpselen, die zo dankzij de ammoniak soepeler worden.
Berbertapijten
Voor ons laatste avondmaal brengen we nog een bezoek aan een winkel met handgewoven tapijten, een specialiteit in Fez. De verkoper rolt één voor één wondermooie exemplaren uit. ‘Huisvrouwen weven deze berbertapijten meestal bij hen thuis’, vertelt hij. ‘Soms duurt het knopen, weven en borduren tot zes maanden.’ Ze kiezen zelf hun kleuren en patronen, en dat maakt ieder tapijt uniek.
Dineren doen we voor de laatste keer in Maison Bleue, waar we na 4 heerlijke gangen de dag afsluiten. De volgende ochtend worden we nog voor de zon zich laat zien gewekt door de moskeegezangen die klinken uit de medina van Fez. Een vijftal tajinerecepten en een berg Marokkaanse cultuur rijker, starten wij onze tocht huiswaarts terwijl de stad ontwaakt.
Eén ding is zeker: nous nous reverrons bientôt, merveilleux Maroc!
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier