Jacht zorgt voor fikse afname van dieren in de tropen

Jacht zorgt in tropische landen voor een afname van het aantal zoogdieren met 83 procent en van het aantal vogels met 58 procent. Dat blijkt uit een internationaal onderzoek van ecologen en milieukundigen dat in het wetenschappelijke blad Science wordt gepubliceerd.

Jacht zorgt in de tropen voor een flinke afname van dieren maar een systematische, grootschalige inschatting van de invloed van de jacht ontbrak tot nu. Een studie die 14 april in Science verschijnt vult deze lacune. Een internationaal team van ecologen en milieukundigen laat zien dat vogel- en zoogdierpopulaties sterk afnemen in kringen van 7 tot 40 kilometer rond dorpen en wegen waar jagers toegang hebben.

Binnen deze zones nemen de vogelpopulaties gemiddeld 58 procent af en zoogdierpopulaties zelfs gemiddeld met 83 procent. Ook laten de onderzoekers zien dat de jacht voor de handel heeft een grotere invloed heeft dan jagen voor eigen gebruik, en dat de druk van de jacht groter is op plekken die goede verbindingen hebben met grotere steden waar wild verhandeld kan worden. De invloed van de jacht bleek groter dan de onderzoekers aanvankelijk verwachtten. Het onderzoek brengt 176 bestaande studiessamen om de door jacht veroorzaakte afname in kaart te brengen van dieren in de tropen van Midden- en Zuid-Amerika, Afrika en Azië.

‘Door deze studie weten we dat slechts 17 procent van de zoogdieraantallen en 42 procent van de originele vogelaantallen overblijven in bejaagde gebieden.’, zegt Ana Benítez-López van Environmental Science aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. Zij had de leiding over het onderzoek met onderzoekers van het Planbureau voor de Leefomgeving en de universiteiten van Wageningen, Utrecht en Sussex.

‘Er zijn verschillende factoren die bijdragen aan de afname van dierpopulaties in de tropen: vernietiging en versnippering van leefgebied, overbejaging et cetera,’ zegt Benítez-López. ‘Habitatdestructie kun je in kaart brengen uit de lucht met remote sensing, maar de gevolgen van de jacht kun je alleen op de grond volgen. Wij wilden een systematische en consistente manier vinden om de impact van de jacht in de tropen te schatten. We zijn begonnen met de hypothese dat mensen jagen in cirkels rond hun dorp of rond de toegangsweg tot een bos. Vlakbij zo’n toegangspunt is de jachtdruk het hoogst en het aantal soorten het laagst. Verder weg neemt de dierpopulatie toe, tot het punt dat er geen invloed van de jacht meer is.’

Niet alleen aaibare soorten

Het meest vernieuwende van deze Science-studie is dat die veel bestaande, lokale studies combineert en daarmee voor het eerst een overkoepelend beeld geeft van de grootte van de impact van de jacht, en dat de studie álle soorten meeweegt. Niet alleen de grote, aaibare soorten maar ook vogels en knaagdieren.

Zoogdieren hebben een grotere kans om te verdwijnen, zegt Benítez-López. ‘Omdat ze groter zijn, er zit meer eten aan. Ze zijn het waard om een langer eind voor te lopen. Hoe groter het zoogdier, hoe langer de tocht die de jager zal overwegen.’ De toegenomen vraag naar wild, zowel op het platteland als in de stad, hebben er al toe geleid dat de grote soorten dicht bij de dorpen zijn verdwenen. De jagers ondernemen nu langere tochten. Voor commercieel interessante soorten als olifanten en gorilla’s zijn de jagers bereid om nog verder te trekken, omdat de inkomsten hoger zijn.

Wildreservaat biedt geen bescherming

Ook in beschermde gebieden als wildreservaten loopt de vogel- en zoogdierpopulaties terug door de jacht, ontdekten de onderzoekers. ‘Het is echt hoognodig om betere strategieën te verzinnen voor duurzaam management van de jacht op wild. Zowel in beschermde als onbeschermde gebieden,’ zegt Benítez-López. ‘Bijvoorbeeld door de activiteit van jagers beter te volgen door anti-stroopbrigades te versterken en door de wet beter te handhaven.’