Geniale ‘alleskunner’ Leonardo da Vinci herdacht in Italië, Frankrijk en Luik

Leonardo Da Vinci © Getty Images

Op 2 mei is het precies vijfhonderd jaar geleden dat Leonardo da Vinci stierf. De zwaartepunten van de herdenkingen liggen vooral in zijn geboorteland Italië en Frankrijk.

Op 2 mei is het precies vijfhonderd jaar geleden dat ‘alleskunner’ Leonardo da Vinci stierf in de Franse stad Amboise. Alleskunner, want Leonardo was tegelijk schilder, beeldhouwer, architect, uitvinder, ingenieur, filosoof, natuurkundige, scheikundige, anatomist en componist. Hij belichaamde zo het Renaissance-ideaal van de ‘homo universalis’, een mens die van alle markten thuis is.

De zwaartepunten van de herdenkingen van 500 jaar Leonardo liggen vooral in zijn geboorteland Italië en in het land waar hij de geest gaf, Frankrijk, maar ook in ons land kunt u (nog even) terecht voor een Da Vinci-herdenking. ‘Leonardo da Vinci, de uitvindingen van een genie’ is een uitzonderlijke tentoonstelling die haar tenten heeft opgeslagen in het Museum van het Waalse leven in Luik sinds 6 februari.

Expo 'Leonardo da Vinci, de uitvindingen van een genie'
Expo ‘Leonardo da Vinci, de uitvindingen van een genie’© Musee da la via Wallon

Deze tentoonstelling, in Brugge gecreëerd in 2017, presenteert meer dan 120 maquettes, gemaakt op basis van de tekeningen van Leonardo da Vinci. Ze loopt nog tot 12 mei. Snel zijn is dus de boodschap.

'Leonardo da Vinci, de uitvindingen van een genie'
‘Leonardo da Vinci, de uitvindingen van een genie’© Musee da la via Wallon

De Franse president Emmanuel Macron en zijn Italiaanse ambtsgenoot Sergio Matarella herdenken het overlijden van da Vinci samen op donderdag 2 mei in de Tourainestreek, want het was op 2 mei 1519 dat de grote kunstenaar en wetenschapsman Leonardo da Vinci overleed in het kasteel van Clos-Lucé d’Amboise, drie jaar nadat hij was uitgenodigd door de Franse renaissancekoning François I om in Frankrijk te komen werken.

Clos Lucé in Amboise
Clos Lucé in Amboise© Wikicommons

Da Vinci werkt met zijn herdenking postuum een verzoening in de hand tussen Italië en Frankrijk, al was er vorige herfst wel een haar in de boter tussen de twee landen. De Italiaanse premier Matteo Salvini eiste Leonardo helemaal voor Italië op, omdat hij in het Toscaanse bergdorp Vinci is geboren en in verschillende Italiaanse steden als Milaan en Firenze heeft gewoond en gewerkt, terwijl de Franse president Emmanuel Macron Leonardo opeiste, omdat hij in de Franse stad Amboise is gestorven en omdat zijn beroemdste werk, de Mona Lisa, in het Louvre in Parijs hangt.

Mona Lisa
Mona Lisa© Belga

De Italiaanse staatssecretaris voor Cultuur Lucia Borgonzoni, lid van de populistische Lega-partij, had nog wat olie op het vuur gegooid door te laten weten dat Italië niet meteen bereid was om belangrijke kunstwerken uit te leveren aan Frankrijk voor de expo in het Louvre, ‘want Leonardo was een Italiaan. Hij is alleen gestorven in Frankrijk.’

Dat zette dan weer kwaad bloed in Parijs en in februari moest uiteindelijk zelfs een speciale bijeenkomst van de Franse minister van Cultuur Franck Riester en zijn Italiaanse collega Alberto Bonisoli georganiseerd worden om de plooien glad te strijken en de uitwisseling van werken tussen musea mogelijk te maken.

Leonardo’s geboorteland Italië pakt in elk geval zeer groots uit, op plaatsen waar hij woonde en werkte, waar zijn meesterwerken te zien zijn en waar shows, tentoonstellingen en films worden vertoond, overal door het hele land worden voorts nog evenementen georganiseerd.

Palazzo Strozzi
Palazzo Strozzi© Getty Images

Firenze of Florence eert da Vinci met een aantal tentoonstellingen. Om te beginnen is er ‘Verrocchio – Il Maestro di Leonardo‘, die van 9 maart tot en met 14 juli 2019 te zien is, een eerbetoon aan Leonardo’s meester. Palazzo Strozzi en het Bargello organiseren een prachtige dubbeltentoonstelling over Andrea del Verrocchio en zijn tijdgenoten.

Het Palazzo Vecchio toont van 25 maart tot en met 24 juni 2019 da Vinci’s aantekeningen uit de ‘Codex Atlanticus’, die normaal gesproken worden bewaard in de Biblioteca Ambrosiana in Milaan.

Ook in Vinci, het dorp waar Leonardo in 1452 als een bastaardzoon ter wereld kwam, viert men mee. Hier is van 15 april tot en met 19 oktober 2019 een tentoonstelling te zien over de roots van hun lokale genie. Je kunt hier een van zijn vroegste werken bewonderen, een landschap geïnspireerd op de omgeving van Vinci, plus de geboorteaangifte van Leonardo, die opgetekend is op 15 april 1452.

Vinci
Vinci© AFP

Ook het Museo del Tessuto in Prato wijdt een expositie aan da Vinci, over zijn uitvindingen voor het maken van stoffen (te zien tot 26 mei 2019). Nog meer da Vinci’s te zien in de Santa Maria Novella in Florence. Daar zal van 13 september tot en met 15 december 2019 een tentoonstelling te zien zijn met Leonardo’s botanische tekeningen.

Ook het museum Scuderie del Quirinale in Rome heeft een tentoonstelling over da Vinci lopen, van 13 maart tot 30 juni: ‘La scienza prima della scienza’. De Scuderie werken voor deze expositie samen met het Museo Nazionale della Scienza e della Tecnologia en de Biblioteca Ambrosiana, beide in Milaan, die over zeel veel uniek materiaal van da Vinci beschikken. De tentoonstelling focust op de technologische en wetenschappelijke interesse van da Vinci: op zijn aantekeningen, zijn vaak vooruitstrevende ideeën en technische kennis. Zo zie je schetsen van oorlogstuig, machines, ideale steden en waterwerken.

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

In het Vaticaan is ook een kleine tentoonstelling te zien met als stralend middelpunt da Vinci’s schilderij van San Girolamo. Het werk schittert in de Braccio di Carlo Magno (de zaal aan de linkerzijde van de zuilengalerij als je met je neus naar de Sint-Pieter staat). Deze expositie is tot 22 juni 2019 te zien en gratis te bezoeken.

Later in het jaar, in oktober, opent dan nog een grote Leonardo-tentoonstelling in het Louvre in Parijs. En nog in de lichtstad is er de expositie in de ‘École nationale supérieure des beaux-arts‘, kortweg de Beaux-Arts, met een reeks Leonardo-tekeningen.

‘Deze grote artiest kan niet herleid worden tot politieke beuzelarijen’, zegt Jean de Loisy, directeur van de Beaux-Arts over het opeisen van Leonardo door zowel Italië als Frankrijk. ‘Het werk van Leonardo is universeel, niet Frans en niet Italiaans.’

Leonardo-expert Pascal Brioist is het daarmee eens. ‘Leonardo ging daar werken waar er vraag was naar zijn kundigheden’, aldus Brioist. ‘De staatkundig-geografische structuren van toen waren anders dan die van vandaag, en patriottisme bestond toen nog niet.’

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content