11 mysterieuze reisziektes waar je liever niet mee thuiskomt

Van wormen die zich in je ogen nestelen tot een parasiet die de binnenkant van je neus kan weg eten: een overzicht van 11 merkwaardige ziektes waar je liever niet mee thuis komt.

Dat je in bepaalde landen ziektes als malaria, cholera of gele koorts op kan lopen weten we allemaal, maar er bestaan allerlei merkwaardige, mysterieuze en gelukkig meestal zeldzame ziektes waar je ook mee in aanraking kan komen. Dokter Jane Wilson-Howarth verzamelde voor het Britse reismagazine Wanderlust deze bizarre aandoeningen waar je liever niet mee thuis komt.

1. Warm voelt koud en koud voelt warm

Vroeger dachten de artsen dat patiënten krankzinnig geworden waren. De symptomen waren dan ook bizar: warm water voelde aan als ijs en koud water was volgens hen gloeiend heet. Tegenwoordig weten we dat deze omkering van het gevoel een van de symptomen is van een ciguateravergiftiging. Dit wordt veroorzaakt door algen die voorkomen in de tropische wateren rondom eilanden als Saba, St. Eustatius en St. Maarten, maar ook in Florida, Hawaii en Puerto Rico. Grotere vissen eten deze algen en mensen eten vervolgens die grote vissen waardoor ze ciguatoxine binnenkrijgen. Enkele andere symptomen van ciguateravergiftiging: misselijkheid, diarree, hoofdpijn, hallucinaties, spierpijn en gevoelsstoornissen. De klachten kunnen enkele maanden of zelfs jaren aanhouden.

2. Wormpjes in je ogen

De Loa loa of oogworm is verantwoordelijk voor de oogwormziekte. De wormpjes leven niet altijd en niet alleen in je ogen, maar wanneer ze daar belanden zie je ze rondzwemmen in het wit van je ogen. De ziekte komt veel voor in Centraal- en West-Afrika en wordt veroorzaakt door een beet van de Chrysops-vlieg. De larven van de Loa loa worm komen terecht in je bloed en verspreiden zich door je lichaam. De symptomen zijn harde gezwellen die jeuken of pijn doen. Wanneer ze in je ogen komen raakt je oog ontstoken en wordt het dik.

3. Akelige zweren

Kleine zandvlooien verspreiden de ziekte leishmaniasis. Zowel mensen als dieren kunnen ermee besmet raken en de ernst van de symptomen hangt af van de soort leishmaniasis. Bij bepaalde, milde vormen heb je last van zweren die weer verdwijnen. Bij de ernstige vormen veroorzaakt de parasiet nare zweren die aan lepra doen denken, veel schade aan de neus (ze kunnen zelfs de hele binnenkant van de neus wegvreten) en mond en de milt zet enorm op. Wanneer de ziekte in de ernstige gevallen onbehandeld blijft kan het dodelijk zijn. Leishmaniasis komt voor in delen van Zuid-Amerika, het Midden-Oosten, delen van Afrika en Zuid-Europa.

4. Spugende diertjes

Verschillende diertjes kunnen vloeistoffen uitspugen die behoorlijk vervelend zijn voor hun slachtoffers. In het zuiden van India zou een diertje leven dat vanaf enkele meters iemand blind kan spugen. Dat diertje is nooit gevonden, maar er leven in bijvoorbeeld Florida wel wandelende takken die tot 40 centimeter ver kunnen spugen. Het zorgt voor geïrriteerde ogen en het geeft ademhalingsproblemen. Ook cicaden en schorpioenen kunnen een pijnlijk goedje over je heen spugen.

5. De nachtmerrie van elke man

Volgens de verhalen leven er in het Amazonewoud visjes die azen op urinerende mannen. Ze klampen zich vast aan de penis, zwemmen naar binnen en zetten zich met kleine haakjes vast. De enige manier om van het visje verlost te raken zou een penisamputatie zijn. Alhoewel het waar is dat de dunne, maar agressieve candiru visjes wel eens lichaamsholten van de mens binnen zwemmen, hebben ze een voorkeur voor andere vissen. Mocht het visje toch in een penis terecht gekomen zijn, dan is het zelden nodig dat de penis geamputeerd wordt, maar helemaal uitgesloten is het niet.

6. Dansen als remedie

Tarantula is een verzamelnaam voor allerlei grote, vaak harige spinnen. Alhoewel het effect van een beet van zo’n spin sterk varieert naargelang de soort komen er spinnenbeten voor die spasmen en ’tarantisme’ (danswoede) veroorzaken. Vroeger dacht men dat het dansen van de snelle tarantella dans het slachtoffer zou genezen. Tegenwoordig kan je beter gewoon een dokter bezoeken om de wond te laten behandelen.

7. Bijtende zee

Wanneer je na een tropische storm in de zee gaat zwemmen lijkt het soms wel alsof het water je bijt. Dat is geen inbeelding want tijdens een storm breken er vaak stukjes van kwallen af die dan in het water ronddobberen. Wanneer je er tegenaan komt kan dat behoorlijk pijn doen.

8. Gaaaaaap

De slaapziekte veroorzaakt door de tseetseevlieg is een gevreesde en moeilijk te voorkomen of genezen ziekte. De vlieg komt voor in Afrikaanse landen ten zuiden van de Sahara. De beet van de tseetseevlieg is pijnlijk, maar de gevolgen zijn nog veel erger. Eerst verschijnt er een zweer op de plaats van de beet. Daarna volgen symptomen als koorts, hoofdpijn, vermoeidheid, spierpijn en wanneer de parasiet de hersenen bereikt een onbedwingbare slaap, verwardheid, epileptische aanvallen en uiteindelijk coma en de dood. Er bestaat een middel om de slaapziekte te genezen, maar het is moeiijk te verkrijgen.

9. Allergisch voor de oceaan

Soms krijg je na het zwemmen in de oceaan rode jeukende uitslag precies op de plaatsen waar je zwemkleding gezeten heeft. Het is een reactie op de larven van schijfkwallen en van zeeanemonen die tussen de huid en de zwemkleding zitten. Deze huidirritatie staat bekend als ‘Seabather’s eruption’ en komt veel voor in Florida en in mindere mate in de Bahama’s, Filippijnen, Thailand, Brazilië en Nieuw-Zeeland. Het is niet nodig om de uitslag door een dokter te laten behandelen. Een zalfje tegen de jeuk is voldoende. Beter nog is de uitslag te voorkomen door na het zwemmen meteen je zwemkleding uit te doen en een warme douche te nemen.

10. Steenpuisten die maar niet willen verdwijnen

Steenpuisten zijn in het algemeen niet meer dan een vervelende huidaandoening waar we allemaal wel eens last van hebben. Maar wanneer ze na een verre reis, ondanks de normale behandelmethoden, niet willen verdwijnen, kan er meer aan de hand zijn. Het zou een MRSA-infectie kunnen zijn. Zo’n infectie kan je ook op andere plaatsen dan in een ziekenhuis oplopen, bijvoorbeeld door lichamelijk contact in een onhygiënische omgeving.

11. De uitstervende Guinea worm

Meestal staan we niet te juichen als een dier met uitsterven bedreigd wordt, maar in het geval van de Guinea worm zullen weinig mensen er rouwig om zijn. De Guinea worm die vroeger in veel Afrikaanse landen voorkwam veroorzaakt de ziekte dracunculiasis. Mensen krijgen deze ziekte door water te drinken waar watervlooien in zitten. Deze watervlooien dragen de larven van de Guinea worm met zich mee. In het lichaam van de gastheer groeien de larven uit tot volwassen wormen. De vrouwtjes kunnen wel 90 centimeter lang worden en lijken op een sliert spaghetti. Pas een jaar na de besmetting ontstaat er een grote blaar, meestal op de armen of benen. Deze barst open en de worm komt naar buiten. De enige manier om verlost te raken van de worm is door deze er zachtjes uit te trekken en om een stokje te wikkelen, maar dat kan enkele maanden duren. Gelukkig is de kans dat je ermee besmet raakt, zeker wanneer je gefilterd water drinkt, bijzonder klein.