Stella McCartney wordt vijftig in september, en met haar modelabel blaast ze dit jaar twintig kaarsjes uit. ‘Dit is voor mij een keerpunt’, zegt ze over haar collectie voor komende winter, die eerder deze week werd onthuld. Een gesprek over duurzaamheid, daadkracht en postcoronadansjes.
‘Meestal praat ik na een show over duurzaamheid’, zegt Stella McCartney via Zoom, ‘over nieuwe oplossingen, en over ‘issues’ die belangrijk zijn voor de planeet. Maar dit keer wil ik voor één keer over mode praten. Uiteindelijk dient mode toch vooral om ons beter te doen voelen, om ons hoop te geven.’
De ontwerpster zit voor haar computer in haar huis in de Cotswolds, haar strak naar achter, kaki overhemd. Op de achtergrond een reeks boeken met identieke rode omslagen in een eenvoudige witte kast. Haar collectie voor komende winter, gefilmd zonder publiek in Tate Modern in Londen, staat net online. ‘We zijn aan de collectie begonnen tijdens de tweede lockdown hier in Engeland’, vertelt ze. ‘Dat was een behoorlijk zware, onaangename periode, en het weer was ook niet je dat. Alles was letterlijk en figuurlijk duister. Maar tegelijk besefte ik dat alles uiteindelijk goed komt. Ik had het gevoel dat we aan iets heel fris konden beginnen denken. Dit is voor mij het begin van iets nieuws. Een keerpunt.’ Ze noemt de collectie, met gigantische olifantenpijpen, op art prints, paillettes en gecropte bomber jackets over mannenpakken, extreem en excentriek. ‘Er zit een extravagantie in waar ik doorgaans niet echt voor te vinden ben, maar die me nu gepast leek.’
2021 is in velerlei opzicht een belangrijk jaar voor Stella McCartney. In september wordt ze vijftig. Haar merk neemt de kaap van twintig (ze begon haar carrière vijf jaar eerder, in 1997, aan het hoofd van Chloé). Net voor de pandemie brak ze met luxegroep Kering. Ze kocht haar bedrijf terug, en ging daarop in zee met concurrent LVMH. De eigenaar van Louis Vuitton en Dior heeft een minderheidsaandeel, en maakt ook gretig gebruik van haar expertise op het gebied van duurzaamheid. ‘Ik adviseer CEO Bernard Arnault. We werken aan een aantal concrete projecten waarover we binnenkort meer kunnen zeggen.’
Een bustier van paddenstoel
Vorig jaar werkte ze aan een manifest dat de komende jaren als leidraad moet dienen voor haar label, van A (voor ‘accountability’) tot Z (voor ‘zero waste’). ‘Ik heb vastgesteld dat we meer kunnen doen met minder. Onze collecties zijn intussen kleiner. Allicht hadden we nooit zoveel kleren nodig. We proberen ook zo efficiënt mogelijk te zijn, en ik denk dat we daar in slagen. Afval is een grote vijand. We gebruiken onze knopen, ritsen, prints en restjes opnieuw. Toen we aan de wintercollectie begonnen, heb ik gekeken wat we nog liggen hadden, en dat bleek zo goed als niets te zijn. Dat is goed nieuws.’
Experimenteren met nieuwe materialen is een andere obsessie van McCartney. Vorige week pakte ze uit met een wereldpremière: twee kledingstukken, een bustier en een broek, gemaakt met Mylo, een lederachtig materiaal op basis van mycelium, een soort paddenstoel. ‘Het groeit in labs, er komt nauwelijks water of elektriciteit bij te pas. Het is vegan, en biodegradabel. De mogelijkheden zijn gigantisch. We kunnen nu stukken kweken die groot genoeg zijn om kleren mee te maken. Dat is opwindend. Het komt dichter bij iets waarmee we leder kunnen beginnen te vervangen. Er is nog werk. We zijn er nog niet.’
Ik wil gaan dansen
McCartney vertelt dat ze de dansvloer mist. ‘Het is jaren geleden dat ik nog in een club ben geweest. Maar ik heb nu wel zin om in een kelder te kruipen waar de muziek heel luid klinkt. Dancing and getting sweaty and feeling how that feels again. Eerlijk gezegd: toen de eerste lockdown begon, was ik ergens opgelucht. Ik denk niet dat ik de enige was. Even geen shows meer, minder reizen, minder verspilling. Ik was blij dat we dingen op een andere manier konden proberen te doen. Intussen blijkt het allemaal meer werk te zijn, wat ook interessant is. Dat had ik immers niet verwacht. Ik besef intussen ook wel dat er veel is verloren is. Ik mis mensen. Ik mis de energie van shows, het engagement met de community. Ik mis kleren die bewegen, de gezichtsuitdrukkingen van modellen, het geluid. Shows laten je merk leven. Toen we de video filmden in Tate Modern ben ik even ontsnapt naar de tentoonstellingszalen, en daar tussen al die kunstwerken, voelde ik iets van, god, wat mis ik dit. Wat mis ik échte dingen. Ik denk dat de shows zullen terugkeren, op een bepaalde manier, maar we zullen ook niet vergeten wat we de voorbije maanden geleerd hebben.’
Zelf heeft ze veel geleerd. ‘Ook over mijn eigen privileges. Een van de dingen die de voorbije jaren veranderd zijn, los van COVID, is dat er meer mensen worden gehoord. Dat mensen niet langer bang zijn om luidop te zeggen wie ze zijn en wat ze denken. Ik heb altijd gevonden dat schoonheid van de binnenkant komt, en ik heb altijd geloofd in de mensensoort. Ik denk dat ik in dit verhaal aan de juiste kant sta. Maar de afgelopen maanden en jaren is er toch een schijnwerper gericht op het feit dat er nog heel veel werk moet worden verricht. Ik heb het moeilijk als ik kijk naar de keuzes die soms zijn gemaakt door mensen die zich in een positie bevonden waar ze betere keuzes konden maken.’
Dit virus is verbonden met onze gewoontes en de keuzes die we maken als mensen. En daar wordt niet over gesproken. Het is de spreekwoordelijke olifant in de kamer
‘De wereld was al aan het veranderen voor er van COVID sprake was. De eerste lockdown was interessant. Plots waren er bijna geen vliegtuigen meer, mensen hadden het over hoe de natuur haar rechtmatige plaats terug opeiste, en misschien voor het eerst in de geschiedenis kregen we data over de schade die we in de natuur hebben veroorzaakt. Het was de eerste keer sinds de Industriële Revolutie dat alles plots stopte. Voor mij was dat een aanleiding om een versnelling hoger te schakelen. Deze collectie is voor tachtig procent duurzaam. Ik heb zelf een boerderij, en sinds de pandemie zijn alle subsidies voor biologische landbouw, voor betere landbouw, in elkaar gestort. De economie, gezondheidszorg, krijgen nu vanzelfsprekend voorrang en jammer genoeg betekent dat dat hulp voor de planeet als eerste wegvalt.’
‘Dit virus is verbonden met onze gewoontes en de keuzes die we maken als mensen. En daar wordt niet over gesproken. Het is de spreekwoordelijke olifant in de kamer. De manier waarop we dieren kweken en consumeren, in de vleesindustrie en in de mode, dat is een probleem, en dat dat probleem zal niet verdwijnen. Bij Stella doen we daar niet aan mee, en daar ben ik trots op. Maar daarmee verdwijnt het probleem natuurlijk niet. Dat gezegd: ik denk dat er uit veel slechts ook veel goeds is gekomen. We weten nu dat we nog veel moeten leren, dat we oplossingen moeten blijven zoeken.’
Hierna mogen er geen regels meer zijn
‘Ik ben optimistisch, altijd geweest. Er is gewoon geen andere optie. En ik houd van verandering. Ik ben een van die mensen die onrustig worden als de dingen hetzelfde blijven. Ik duw graag door.’
‘In het verleden’, zegt McCartney, ‘werd Stella altijd geassocieerd met comfortabele, eerder discrete kleren. Dit keer wou ik iets extravaganters.’ De kleren zitten — vanzelfsprekend — nog altijd goed. ‘Maar ze zijn misschien wat minder discreet dan voorheen. Ze zijn ‘alive’ en jong van geest. Stoutmoedig en vol zelfvertrouwen, met een focus op het lichaam.’ De kleuren zijn fel, de prints opvallend. En er zijn opvallend veel lovertjes, zoals bij nogal wat andere merken volgende winter, niet in het minst Prada. ‘Ik vind dat we ons nu vooral niet moeten inhouden. Draag wat je wil, wanneer je wil. Dit is een moment om te zeggen wie je bent met wat je draagt. Je hoeft niet bang te zijn. Je hoeft niet iemand anders proberen te zijn.’
Volgende winter brengen we de glamour terug’, lacht ze. ‘Want daar zijn we allemaal klaar voor, toch?
‘Er is natuurlijk niets mis met comfortabele kleren. Mensen zijn het voorbije jaar anders gaan kopen, en ze hebben comfy kleren gekocht, en dat is goed. Maar ik ben ervan overtuigd dat we nog altijd kunnen ontsnappen in mode. En daarom wilde ik een statement maken, mode die me kon weghalen uit de realiteit waarin we net iets te lang vertoeven. Het komt erop aan de juiste balans te vinden. Ik denk niet dat mensen zullen terugkeren naar hoe het was. Maar ik denk ook dat iedereen zit te popelen om terug uit te gaan, naar buiten te komen. Ik wil het ‘brightest, tightest, sickest’ kledingstuk uit de kast halen en het aantrekken, zelfs als het helemaal verkeerd lijkt.’
Stella McCartney heeft, suggereert ze, kleren gemaakt voor het licht dat schijnt aan het eind van de tunnel. Daar beginnen, als het wat meezit, onze eigen ‘roaring twenties’. ‘Wanneer we uit deze lockdown komen’, zegt ze, ‘mogen er geen regels meer zijn.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
