Straf spul: een duik in de mechaniek van Rado-horloges

Zestig jaar geleden zette het eerste krasvrije horloge een nieuwe standaard in de sector, en ook vandaag wil Rado vooroplopen in de zoektocht naar almaar duurzamere materialen. “Niet machines en technologie maken het verschil, maar mensen.”

Horlogemakers zien zichzelf zelden als alchemisten, maar in het geval van Rado gaat de vergelijking zeker op. Zo minimalistisch het design van de keramische horloges van het merk, zo complex en tijdrovend is de productie ervan. De bewerking van fijn zirkoniumpoeder wordt uiteindelijk ultrahard materiaal, daarnaast spelen designers en ingenieurs met pigment, gas, hitte en tijd om specifieke kleuren of metaaleffecten te creëren. De buitenkant spreekt dan ook net zozeer tot de verbeelding als het binnenwerk.

Vandaag is innovatie het handelsmerk van de horlogemaker uit het Zwitserse Lengnau. Het merk werd in 1957 gelanceerd in de schoot van een familiaal atelier van horlogemechanismen, maar algauw kwam de focus te liggen op de behuizing en polsbanden van horloges. Die waren immers verre van krasbestendig in die tijd, waardoor stalen of gouden exemplaren vaak opnieuw gepolijst moesten worden. Bovendien werd elders aan goedkopere kwartshorloges gesleuteld. Handmatig of door polsbewegingen opgewonden uurwerken waren qua mechaniek al duurzamere objecten, de druk was groot om de belofte op álle fronten waar te maken.

Minder, maar beter

De DiaStar 1 , het uurwerk dat in 1962 in de markt werd gezet als het eerste krasbestendige horloge, ademde innovatie. De wijzerplaat was afgedekt met het nu in luxehorloges gangbare saffierkristal in plaats van glas of plastic, maar vooral de ovale kast in hardmetaal, een materiaal dat destijds vooral werd gebruikt in beitels en ander gereedschap, verraste.

Zeker jongere consumenten willen gerust iets meer betalen voor een product met een lange levensduur.

Een nieuwe doorbraak volgde in de jaren tachtig met de toepassing van hightech keramiek – niet te verwarren met het fragiele aardewerk van gebakken klei. Destijds werd het materiaal al gebruikt in de ruimtevaart en in medische toepassingen, maar er waren jaren van onderzoek nodig om het naar de horlogerie te vertalen. Rado introduceerde het in ’86 op de polsband van de vierkante Integral-modellen; vier jaar later volgde de Ceramica, het eerste uurwerk volledig in hightech keramiek. “Voor de consument zijn draagcomfort en duurzaamheid almaar belangrijker geworden”, zegt Bosshard over de populariteit van het materiaal. Het is bijna zeven keer zo hard als staal en dus krasbestendig, maar ook hypoallergeen en vederlicht. Bovendien neemt het snel de temperatuur van je huid over. “Velen willen vandaag minder, maar beter kopen. Zeker jongere consumenten willen gerust iets meer betalen voor een product met een lange levensduur en informeren zich op voorhand om zeker te zijn van hun investering. Winkeliers staan soms versteld van de materiaalkennis van hun klanten.”

Onbreekbaar

Ondertussen bieden meerdere horlogemakers keramische uurwerken aan, al zijn de verschillen soms groot. Veel merken plaatsen hun keramische kasten op een basis van staal. Die is van de buitenkant niet zichtbaar, maar garandeert de waterdichtheid van het uurwerk. “De moeilijkheid met hightech keramiek is dat je het moet bakken in een oven en dat de materie daarbij krimpt”, legt Bosshard uit. “Zelf laten we de stalen behuizing al achterwege sinds de introductie van de HyperChrome in 2012. We monteren het binnenwerk nu direct op de binnenzijde van de keramische kasten, zonder dat de waterdichtheid eronder lijdt.”

Omdat pigmenten doorgaans geen hoge temperaturen verdragen, bieden andere merken ook slechts enkele kleuren aan – bij Rado zijn het er bijna veertig – of verliest hun keramiek uiteindelijk zijn kleur onder invloed van bijvoorbeeld uv-stralen. “Mettertijd hebben we ook het juiste evenwicht gevonden tussen densiteit en elasticiteit voor de materie, zodat onze keramische horloges in tegenstelling tot andere niet breken wanneer ze ten val komen. Het zijn niet de machines en technologie die het verschil maken, maar mensen en hun jarenlange ervaring en knowhow.”

Geen meelopers

Ook recenter investeerde Rado in grensverleggende duurzame materialen. Het merk veroverde het Guinness Book of World Records met zijn V10K, een uurwerk waarvan de kast in hardmetaal afgewerkt is met een diamantlaag en daardoor het sterkste horloge ter wereld is.

“Consumenten willen vandaag niet of-of, maar en-en”, zegt Bosshard. “Het beste materiaal en de beste afwerking voor de buitenkant van een horloge, maar ook het best mogelijke gangwerk binnenin. Toch blijft onze eerste prioriteit innovatie inzake materialen en design rond iconische modellen als de Captain Cook, een duikershorloge dat teruggaat tot de jaren zestig. De pandemie en de bijbehorende klap voor de wereldeconomie leerden dat de meest veerkrachtige merken trouw zijn aan hun DNA. Als je iedereen wilt pleasen en trends achternaholt, ondermijnt dat op termijn je geloofwaardigheid.”