Rebekka Bay, creatief directeur bij Uniqlo: ‘Minimalisme is nooit ouderwets’

‘Individualiteit wordt niet uitgedrukt door kleding, maar door de mensen die de kleding dragen,’ aldus Tadashi Yanai, CEO van Uniqlo. Rebekka Bay vertelt hoe het designteam de filosofie van het Japanse bedrijf in ere houdt.

Uniqlo staat bekend om zijn basics, met volgens het bedrijf zelf een ideale verhouding tussen prijs en kwaliteit. Het motto van het Japanse modemerk is ‘Lifewear’, kleding die het leven van de drager gemakkelijker maakt door de kwalitatieve en innovatieve materialen en het praktische design. Voor het produceren van deze technisch hoogstaande stoffen werkt Uniqlo al sinds 2006 samen met multinational Toray, een bedrijf gespecialiseerd in industriële producten.

De Deense Rebekka Bay is sinds 2017 creatief directeur van het Uniqlo Global Research & Design Center in New York. Voor ze bij het Japanse modemerk Uniqlo aan de slag ging, werkte ze voor Bruuns Bazaar, COS, Gap en Everlane. Voor ons zit een vrouw met een vastberaden blik en een stijl die onmiskenbaar minimalistisch is: een onopgemaakt gezicht, een onberispelijke witte T-shirt en een al even maagdelijk witte broek. We spreken Bay in Londen, waar ze het seizoensthema ‘New Form Follows Function’ uit de doeken doet aan de internationale modepers.

Wat moeten we ons voorstellen bij het seizoensthema van dit najaar?

Lifewear is onze overkoepelende slogan, maar ieder seizoen hebben we ook een meer specifiek thema waar we rond werken. Je kunt ‘New Form Follows Function’ zien als een ondertitel bij Lifewear. Dit geldt niet enkel vanuit een zakelijk opzicht, maar vooral vanuit een designperspectief. We hebben een groot designteam en een algemeen thema geeft hen inspiratie en zorgt ervoor dat ze dezelfde visie hebben.

De ‘ondertitel’ sluit telkens aan bij thema’s die leven binnen de maatschappij en waar onze klanten naar op zoek zijn. We kijken dus naar het hier en nu. Voor inspiratie durven we natuurlijk ook naar het verleden te kijken en graven we in de geschiedenis van design en architectuur.

‘New Form Follows Function’ is uiteraard een knipoog naar de frase van Louis Sullivan, de vader van het modernisme. Ik ben geobsedeerd door mid-century design. En daarmee bedoel ik dat ik een fascinatie heb voor kwalitatief design ontwikkeld voor de massa. Tijdens het modernisme werd het mogelijk om design van goede kwaliteit te produceren op grotere schaal, waardoor het een breder bereik kreeg. Dat past dus heel goed bij wat we met Uniqlo willen doen en schijnt ook dit najaar z’n licht op de collecties.

Wat leeft er dit seizoen bij jullie klanten?

Wat opvalt is dat er een groeiende interesse is in wandelen en andere outdoor activiteiten. Millennials geven aan in enquêtes dat ze graag willen gaan kamperen. Maar liefst zeventig procent van de bevraagden zei in het komende jaar een kampeertrip te willen maken. Dat is een kolfje naar onze hand.

Daarnaast merken we dat de moderne vrouw op zoek gaat naar kleding die comfortabel zit, niet moeilijk is in onderhoud en toch stijlvol genoeg om zowel in een professionele setting als na het werk te kunnen dragen. We streven ernaar onze klanten te voorzien van een ‘dagelijks uniform’, waarin functionaliteit, vakmanschap en schoonheid worden gecombineerd. Het is ook belangrijk dat je dat uniform over de seizoenen en jaren heen kunt blijven dragen. We willen kleding aanbieden die makkelijk is om te dragen, in alle opzichten.

Makkelijk om te dragen en geïnspireerd door modernistische architectuur en design: minimalisme is nooit veraf in jullie creaties.

Minimalisme is en zal altijd belangrijk zijn. Het is een esthetiek die nooit ouderwets aanvoelt. Binnen het designteam denken we steeds na hoe we ‘less is more’ kunnen toepassen op onze ontwerpen. Hoe meer versieringen je aan een kledingstuk toevoegt, hoe kleiner je doelgroep wordt. Wie minimalistische designs op de markt wil brengen, moet de juiste balans vinden: het mag nooit belegen aanvoelen. Het is een kunst om een evenwicht te vinden tussen wat er nu leeft en wat tijdloos aanvoelt en veel mensen tegelijk aanspreekt.

Eigenlijk is minimalisme een van de meest verkeerd begrepen termen ter wereld. Het wil niet zeggen dat het je niets kan schelen of dat je geen bewuste keuzes maakt. Er is net veel discipline nodig om een echte minimalist te zijn. Je moet alles wat niet noodzakelijk is aan een ontwerp durven weghalen en je focussen op de essentie. Er is geen kant-en-klaar recept voor minimalistische ontwerpen, het vergt veel energie. Hoe wij ervoor zorgen dat het werkt? We hebben grote designteams en absoluut geen ego-aanpak. We werken in teamverband, we zorgen er samen voor dat wat we maken voor een breed publiek relevant zal zijn.

Op dit moment is er veel aandacht voor minimalisme, maar in de mode zie je net zo goed een passie voor maximalisme. Die twee uitersten kunnen naast elkaar bestaan. Het voordeel aan onze aanpak is dat minimalisme op zich een esthetische keuze kan zijn, maar ook de basis kan vormen voor een meer gewaagde look. Afhankelijk van welke stijl op dat moment het meest aanspreekt.

Op welke manier houdt het designteam rekening met duurzaamheid?

We beseffen dat we als bedrijf een grote verantwoordelijkheid hebben omdat we veel produceren. Ook binnen het designteam leeft die bezorgdheid. Toen ik startte bij Uniqlo dacht ik bij premium stoffen vooral aan mooie wol en katoen van een hoge klasse, maar nu ik er een tijdje ben snap ik dat er zoveel verschillende mogelijkheden zijn qua innovaties. Textiel dat extreem licht aanvoelt, maar toch hoogwaardig is van kwaliteit is bijvoorbeeld een grote meerwaarde. Of stoffen die je niet warm moet wassen en niet moet strijken. We denken na over hoe we de uitdagingen op vlak van klimaat én de uitdagingen van het moderne leven kunnen combineren. Welke materialen zijn ideaal om naar het werk te pendelen in de drukte van de spits, maar hebben ook een kleine voetafdruk? Dat is de ultieme premium stof.

Bij Uniqlo zijn we niet geïnteresseerd in trends, maar in tijdloosheid en kwaliteit. Dat vertaalt zich in ontwerpen die je lang kunt en wilt dragen. Hoe kunnen we zo min mogelijk afval creëren? Hoe kunnen we materiaal hergebruiken? Wat is er mogelijk qua recyclage na gebruik? Al onze innovaties zijn gelinkt aan een meer duurzame aanpak.

We stellen ons altijd de vraag of een product het waard is om geproduceerd te worden. Daar moeten we honderd procent van overtuigd zijn, of we maken het niet. Uiteraard is kleding produceren onze kerntaak, daar kunnen we niet omheen. Maar wat we op de markt brengen, moet voldoen aan de strengste eisen.

Onze grootste nachtmerrie is iets produceren dat door klanten gezien wordt als een wegwerpproduct. Dat is voor designers wereldwijd de uitdaging: ervoor zorgen dat je enkel nieuwe zaken produceert die voor de klanten waarde hebben. Persoonlijk vind ik dat je die uitdaging moet zien als een kans en ze met beide handen moet grijpen.

Naast jullie eigen collecties, die inderdaad uitblinken in minimalisme, bieden jullie ook collecties aan in samenwerking met designers zoals J.W. Anderson en Ines de la Fressange. Hoe passen zij binnen de filosofie van het bedrijf?

Deze collabs brengen de nodige romantiek binnen ons aanbod. Hoewel ze geen trendy stukken lanceren voor de samenwerking, zijn de collecties wel iets meer gelinkt aan de persoonlijke identiteit van de ontwerpers. Onze designteams werken pragmatisch, de designers zijn romantisch.

Toch passen de stuks van de designer collabs heel erg bij ons bedrijf. Het zijn nog steeds tijdloze stuks die je jarenlang kunt dragen.