Terugblik op de tien meest spraakmakende modeshows van de voorbije dertig jaar

Jesse Brouns

04-09-2020, 12:11 Bijgewerkt op: 19-01-2021, 16:21

In een jaar waarin de traditionele modeweken onder druk worden gezet door de coronacrisis, duikt modejournalist Jesse Brouns in de archieven. Hij selecteerde tien iconische défilés: van Martin Margiela tot Vêtements.

September geldt sinds jaar en dag als het begin van een nieuw modeseizoen, met de modenummers van alle belangrijke bladen — ook die van Knack Weekend — en de fashion weeks van New York, Londen, Milaan en Parijs. Nadat de mannenmodeweken afgelopen zomer eerst werden uitgesteld en vervolgens grotendeels online werden georganiseerd, vindt de textielindustrie stilaan haar klassieke ritme terug.

In New York valt volgende week nog weinig te beleven — grote namen als Ralph Lauren, Marc Jacobs, Michael Kors en Proenza Schouler doen niet mee — maar de organisatoren van Milaan beloven een stuk of 25 shows en ook Londen pikt de draad terug op. In afwachting van het debuut van Raf Simons bij Prada (waar de ontwerper voortaan in tandem werkt met Miuccia Prada), op 24 september, blikken we terug op tien invloedrijke shows uit het verleden.

Terug naar de achttien-sixties

Het defilé is al zo’n 160 jaar het favoriete medium van ontwerpers en kledingmerken. Charles Frederick Worth, een naar Parijs uitgeweken Brit, was in de achttien-sixties de eerste couturier die klanten uitnodigde om in zijn salons te komen kijken naar zijn nieuwe creaties. Die toonde hij op levende, bewegende modellen, onder wie zijn vrouw Marie Vernet, de eerste professionele mannequin in de geschiedenis. Worth was enorm succesvol. Op het hoogtepunt van zijn carrière had hij 1200 mensen in dienst. Hij was de favoriete ontwerper van keizerin Eugénie, de vrouw van Napoleon III: voor de plechtige opening van het Suez-kanaal, in 1869, bestelde ze maar liefst 250 jurken.

Lees ook: ‘De modeweken in september gaan door als gepland, maar allicht zonder megaspektakels’

De modeweek, met een reeks shows van verschillende huizen en ontwerpers, is dan weer een Amerikaanse uitvinding. Te beginnen met de Press Week van New York, in 1943. Reizen naar Parijs was tijdens de Tweede Wereldoorlog niet zonder gevaar — zoals in 2020, maar dan anders — en dus begonnen de Amerikanen hun eigen textielindustrie te promoten, met shows in grootwarenhuizen. Parijs begon meteen na de oorlog, nog in 1945, met de coutureweek. De reguliere modeweek, met prêt-à-porter, werd pas in 1973 in het leven geroepen door de Chambre syndicale de la haute couture. Die koepelorganisatie werd opgericht in 1886 en was de voorganger van de Fédération de la Haute Couture et de la Mode, die nog altijd de shows organiseert.

De 10 belangrijkste shows

Hoe selecteer je tien shows uit een lijst van duizenden? Laat je je persoonlijke voorkeur meespelen (een presentatie van Jurgi Persoons met mannequins in transparante bubbels, in de Jardin des Tuileries, zomer 2001; Comme des Garçons in de Russische ambassade, zomer 2018), of kijk je naar historisch belang (de New Look-collectie van Christian Dior in 1947; sommige shows van Alexander McQueen en John Galliano)? Geef je een voorkeur aan de Belgisch ontwerpers, of toch maar niet? Laat je je leiden door de shows die je zelf gezien hebt, zoals Tim Blanks in zijn wekelijkse column voor de website The Business of Fashion (in ons geval betekent dat: niks voor 1993).

Onze uiteindelijke selectie is grotendeels intuïtief. Als startpunt kozen we het debuut van Martin Margiela in 1989. Omdat het de eerste belangrijke show was van een Belgische ontwerper, maar ook omdat Margiela het modedéfilé hielp heruit te vinden, weg van couturesalons en kleurloze zalen.

1. Toen Martin Margiela voor een revolutie zorgde

Zomer 1989

Maison Martin Margiela showde voor het eerst op 23 oktober 1988, in het Café de la Gare in Parijs, een voor die tijd bijzonder ongewone locatie. “In één woord: chaos,” aldus de beschrijving van makeup-artist Inge Grognard, in Knack Weekend. Of ze besefte hoe bijzonder dat moment was? “Neen. Je zit in die flow en je doet je werk. En daarna bepaalt de tijd of iets historisch wordt of niet. Die dag was er vooral veel kritiek. Dit is echt àlles waar ik niet op zit te wachten, zei iemand.” Intussen wordt Margiela beschouwd als, op zijn minst, de meest invloedrijke ontwerper van zijn generatie. Na Café de la Gare showde hij onder meer op een speelplein, in een afgedankt metrostation en in een leegstaande supermarkt. Twintig jaar later verkocht hij zijn label en trok hij zich terug uit de mode. Margiela keerde, een paar jaar na Rei Kawakubo van Comme des Garçons en Yohji Yamamoto, en ongeveer tezelfdertijd als Helmut Lang, de mode binnenste buiten.

Bekijk de volledige show via dailymotion.com

2. Toen Versace het tijdperk van de supermodellen inluidde

Winter 1992

Gianni Versace was de tegenpool van Margiela: als Margiela punk was — new wave, misschien — dan maakte Versace gladde pophits. De mode van de Italiaanse ontwerper is met terugwerkende kracht alleen sterker geworden. De manier waarop hij celebrities gebruikte — van Prince tot prinses Diana — om zijn merk een prominente rol te laten spelen in de brede popcultuur, was vooruitstrevend. En dan waren er nog de supermodellen. Beroemde modellen zijn van alle tijden (zie bijvoorbeeld Twiggy), maar de generatie van onder anderen Cindy Crawford, Claudia Schiffer, Naomi Campbell en Linda Evangelista had — en heeft — mega-celebritystatus. Het was Versace die hen voor het eerst samen op de catwalk bracht. De man had ook geen schrik van sex. Zoals blijkt uit de Miss S&M collectie voor winter 1992.

1.0360270videohttps://www.youtube.com/https://www.youtube.com/channel/UCkp0eMJRrcbXM-HCfcZ4GywVersace RW Fall 199290s Fashion