Terugblik op 2018: ‘De modewereld moet beter zorg dragen voor haar mensen’

26 april raakt bekend dat een student van de Antwerpse Modeacademie uit het leven is gestapt. Een maand later, op 5 juni, maakt ook ontwerpster Kate Spade er een einde aan.

Triest nieuws schrikte begin dit jaar de Modeacademie van Antwerpen op: een van zijn studenten, een Zuid-Koreaan uit het derde jaar, is uit het leven gestapt. Een maand later, op 26 april, publiceert de website Business of Fashion getuigenissen van oud-studenten waarin de hoge werkdruk en onrealistische verwachtingen worden aangeklaagd. Het artikel zorgt voor veel beroering. In een kranteninterview zegt Walter Van Beirendonck, hoofd van de modeafdeling, hierover: ‘Ik bereid hen voor op een modewereld die nog veel harder is dan mensen zich kunnen voorstellen.’

Wat de mode, en bij uitbreiding alle creatieve beroepen, zwaarder om dragen maakt, is de emotie die erbij komt kijken.

Een maand later raakt bekend dat ook handtassenontwerpster Kate Spade er een einde aan maakte. Spade kampte al jaren met depressies, waarvoor ze – zo zegt haar zus – niet behandeld wilde worden uit angst het merk, dat ze nochtans tien jaar geleden verkocht, te schaden. In een reactie op haar dood zei Vogue-hoofdredactrice Anna Wintour: ‘Er was een moment dat je in New York geen straathoek kon omslaan zonder iemand met een tas van Spade te zien lopen. En die tassen waren net zoals zij: kleurrijk en pretentieloos.’ De realiteit bleek minder rooskleurig te zijn.

De mode is meedogenloos. Modeprofessionals staan vandaag onder enorme druk. Het is een industrie waarin alles draait om jezelf voortdurend heruitvinden en voorblijven op de trends, waarin de grenzen tussen je privéleven en werk vervagen en de lat steeds hoger komt te liggen. Het moet ook almaar sneller gaan. Designers ontwerpen vandaag niet twee, maar minstens zes collecties per jaar, zodat de hongerige klant voortdurend wordt gevoed met iets nieuws. Die hoge werkdruk, en de stress die dat met zich meebrengt, is uiteraard niet alleen eigen aan de mode. Ook in sectoren zoals de bankenwereld krijgen ze ermee te maken. Wat de mode, en bij uitbreiding alle creatieve beroepen, zwaarder om dragen maakt, is de emotie die erbij komt kijken. In alles wat je creëert, zit wie je bent. Kritiek voelt daarom gauw als een aanval op je persoon, en niet op je werk.

Het wordt tijd dat het gaat om welzijn, en niet om schone schijn.

Mentale gezondheidsproblemen treffen lang niet alleen jonge ontwerpers of studenten. Acht jaar geleden maakte het wonderkind van de mode, Alexander McQueen, een einde aan zijn leven. Begin juni kwam nog een nieuwe documentaire over hem uit. In maart 2014 koos ook L’Wren Scott, ex-model, ontwerpster en liefje van Rolling Stone Mick Jagger, voor de dood. Ik had haar enkele maanden eerder geïnterviewd voor dit blad. Met haar 1m93, ravenzwarte haar en porseleinen huid was ze een indrukwekkende verschijning. Ze kwam zelfverzekerd over, intelligent en welbespraakt, met veel gevoel voor humor. Wat heeft Jagger geluk, dacht ik toen ik buitenstapte. Haar dood kwam daarom – en niet alleen voor mij – als een complete verrassing.

Is de mode schuldig aan de dood van Kate Spade, L’Wren Scott of Alexander McQueen? Natuurlijk niet. Externe factoren kunnen de daad uitlokken, maar moeilijke omstandigheden alleen verklaren zelden helemaal waarom iemand ervoor kiest uit het leven te stappen. Dat gezegd zijnde, moet de mode beter zorg dragen voor haar mensen. In de eerste plaats door het onderwerp bespreekbaar te maken. Het wordt tijd dat het gaat om welzijn, en niet om schone schijn.