Jaaroverzicht 2015: Hoe duurzaam waren onze kleren het voorbije jaar?

Fair Fashion rapport 2015 © iStock
Lotte Philipsen
Lotte Philipsen Journalist KnackWeekend.be

De menselijke en ecologische kost van mode is een thema dat de consument steeds belangrijker vindt. Terecht, want de onethische situatie waarin de arbeiders moeten werken en de grote impact op het milieu belangen ons allen aan. Hoe schoon waren onze kleren in 2015? Ontdek het hier.

De documentaire ‘The True Cost’ van Andrew Morgan bereikte dit jaar een groot publiek dankzij de vertoning op Netflix en de beroemdheden die de film aanprezen. Een godsgeschenk voor de strijders voor duurzame mode. Dankzij een veelbekeken film als ‘The True Cost’ worden de schijnwerpers eindelijk gericht op de ethische en ecologische gruwel achter de mode-industrie en stellen consumenten zich meer vragen over waar hun kleding vandaan komt.

Sara Ceustermans van de Schone Kleren Campagne:’Het valt op dat consumenten niet zomaar klakkeloos meer aannemen wat de merken hen vertellen. Het besef dat er -naast greenwashing – ook zoiets bestaat als ethical washing, dringt steeds meer door.’

Onze Noorderburen kregen met ‘De slag om de klerewereld’ook een kijk achter de schermen van de textielindustrie. In deze driedelige reeks toonde de Nederlandse onderzoeksjournalist Teun van der Keuken, die undercover ging als textielhandelaar, of de beloftes die werden gedaan na de ramp van Rana Plaza ook werden ingelost.

Werken voor peanuts

Toen in april 2013 de Bengaalse textielfabriek Rana Plaza instortte en meer dan duizend mensenlevens eiste, werden er acties op touw gezet om de werkomstandigheden van de textielarbeiders te verbeteren. Meer dan twee jaar later moeten de arbeiders echter nog steeds tegen een erg laag minimumloon werken onder druk van de moordend lage prijzen voor kleding.

Rana Plaza
Rana Plaza© Reuters

Na de ramp sloten verschillende modeketens, waaronder H&M, Hema en JBC, het zogenaamde Bangladesh Akkoord om de veiligheidsomstandigheden in de Bengaalse fabrieken te verbeteren. Een gevolg van dit akkoord is dat het minimumloon van de arbeiders werd opgetrokken. Toch is er nog heel wat werk aan de winkel. Dat Benetton bijna twee jaar en een internationale campagne nodig had om geld te storten in het fonds voor de slachtoffers, is niet het enige schrijnende nieuws inzake de nasleep van de ramp.

‘Er worden inspanningen gedaan om de fabrieken veiliger te maken, maar de regering en westerse bedrijven kunnen en zouden meer moeten doen om internationale standaarden te doen naleven die de rechten van werknemers beschermen,’ schrijft Human Rights Watch in haar rapport over de situatie in Bangladesh.

De Schone Kleren Campagne vindt dat we ook niet op onze lauweren mogen rusten als het gaat om de arbeiders in Cambodja. Het nieuwe wettelijke minimumloon voor Cambodjaanse kledingarbeiders bedraagt 130 euro per maand, maar dat is niet voldoende om van rond te komen. Daarom eist de Cambodjaanse vakbondscoalitie 164 euro en roept op tot (inter)nationale actie. De Schone Kleren Campagne steunde de vakbond ook in ons land met een actie waarbij consumenten werden aangemoedigd om hun favoriete merken aan te sporen actie te ondernemen. Ook deelden ze pindanoten uit met de slogan ‘Fed up to get peanuts’.

De kledingketens kijken de andere kant op en wassen hun handen in onschuld.

Kong Athit, vice-voorzitter van de vakbond C.CAWDU zegt het volgende over het gebrek aan actie bij modebedrijven: ‘De kledingketens kijken de andere kant op en wassen hun handen in onschuld. Bij hun onderaannemers is het echter huilen met de pet op. De huisvesting is erbarmelijk. Veiligheidsvoorschriften worden niet gerespecteerd. De arbeidsomstandigheden zijn schrijnend.’

Giftige stoffen

Een ander hot topic dit jaar was dat van de giftige stoffen in kleding. Een thema dat in 2014 al werd aangeroerd toen Greenpeace een rapport publiceerde over de toxische stoffen in kinderkleding.

De Internationale Federatie van Gynaecologen en Verloskundigen waarschuwde dit jaar dat de blootstelling van de mens aan giftige chemicaliën drastisch is toegenomen. De gevolgen daarvan zijn dramatisch, vooral voor de voortplanting. Schattingen spreken van meer dan 157 miljard euro per jaar aan medische kosten ten gevolge van deze giftige chemicaliën.

Schattingen spreken van meer dan 157 miljard euro per jaar aan medische kosten ten gevolge van giftige chemicaliën in onze kleren.

Daarom kondigde de Europese Commissie aan dat ze actie willen ondernemen tegen driehonderd chemische stoffen in kleding die kankerverwekkend of hormoonverstorend zijn. Het gaat hier om kledij die wordt ingevoerd vanuit niet-Europese landen. Kortom, vanuit de lageloonlanden. Als deze stoffen de gezondheid van Westerse consumenten beïnvloeden, loopt de gezondheid van de textielarbeiders die dag in dag uit met deze stoffen in aanraking komen uiteraard ook gevaar. En dan spreken we nog niet over de impact die het toxisch afval heeft op het milieu. Het is dus van groot belang dat de Europese Commissie het verbod effectief invoert en komaf maakt met dit onheilspellende probleem.

Hoop doet leven

Op de tweede editie van de Fashion Talks van het Flanders Fashion Institute stond duurzame mode centraal. Een duidelijk signaal dat fair & sustainable fashion voor eens en voor altijd op de agenda is geplaatst. Dat professionelen uit de sector met ernst nadenken over oplossingen, stemt ons hoopvol.

Ook zagen we vanuit de merken een groeiende interesse in een duurzame aanpak. Zwartkijkers kunnen zeggen dat labels dit doen om de consument tevreden te stellen en enkel aan greenwashing doen, maar hoe populairder duurzaamheid wordt, hoe meer merken zullen investeren in eerlijke en ecologische mode. Radboud van Delft van Rankabrand geeft aan dat merken ook steeds transparanter worden in hun rapportering, waardoor het makkelijker is voor het onderzoeksteam van de ratingsite om een goed oordeel te vellen over de duurzaamheid van merken.

Dat een modereus als H&M ieder jaar meer interesse toont in duurzaamheid kunnen we alleen maar toejuichen. Ze zien hun exclusieve, duurzame collectie terecht als een investering in de toekomst. In 2015 stampten ze bovendien een wedstrijd uit de grond waarvoor iedereen met een inventief plan om mode duurzamer te maken zich in kon schrijven.

Ondergoedlabel Saint Basics
Ondergoedlabel Saint Basics© –

Koplopers van duurzame mode

Dan zijn er natuurlijk ook de merken die zich extra inzetten voor duurzame mode. Zo kochten wij dit jaar met een schoon geweten kleding van onder meer People Tree en Armed Angels en stootten we online op het Londense label ‘Birdsong’.

‘Van alle kledingmerken presteert het ondergoedmerk Saint Basics het best op duurzaamheid. Zij hebben als enige kledingmerk het A-label op Rankabrand. Alle ondergoed van Saint Basics is van biologisch katoen, en draagt de GOTS certificering. Dit betekent dat er geen schadelijke chemicaliën zijn gebruikt en dat er gecontroleerd wordt op goede arbeidsomstandigheden’, licht Radboud van Delft toe.

In een interview met weekend.be vertelde Elin Larsson, hoofd van duurzaamheid bij Filippa K over het groene en ethische beleid van het Zweedse merk. Enkele voorbeelden hiervan zijn de ‘Lease, Collect en Front Runners’ projecten. Ze nemen bewust afstand van de heersende mode en focussen zich meer op kwalitatieve klassiekers.

De jonge Belgische ontwerpster Ilke Cop verdient van ons ook een pluim dit jaar. Zij bewijst dat vernieuwende, frisse mode hand in hand kan gaan met ecologisch en ethisch.

Hoogtepunten van 2015

Voor Sara Ceustermans waren er veel hoogtepunten dit jaar. Een greep uit het aanbod: ‘ Gent die zich opwerpt als Fair Trade hoofdstad en volop inzet voor ethisch en ecologisch verantwoorde kleding (nvdr. met onder andere het Fair Fashion Fest); JBC die zich kort na Bel&Bo aansluit bij de Fair Wear Foundation en zich voortaan ernstig laat controleren en begeleiden; de slachtoffers van Rana Plaza die eindelijk compensaties krijgen en de Schone Kleren Campagne die de Europese prijs van de Burger 2015 wint.’

Daar voegen wij graag nog het MOOI-festival in De Studio in Antwerpen en de M-Fair in Mechelen aan toe: modefestivals die volledig in teken stonden van fair fashion. Dankzij workshops, lezingen, expo’s, een heuse beurs en enkele films werden de aanwezigen ingewijd in de wondere wereld van duurzame mode.

Op 24 april, exact twee jaar na de instorting van Rana Plaza, werd de ramp herdacht tijdens Fashion Revolution Day. De organisatie achter deze dag vroeg aan iedereen die geraakt werd door de ramp om zijn of haar kleren binnenstebuiten te dragen. Op die manier vroegen mensen wereldwijd who made my clothes om de textielarbeiders te steunen. Een mooi initiatief, waar ook onze redactie aan deelnam via Instagram.

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Ook de openingen van JUTTU op de Antwerpse Meir en in Brugge was voor ons een hoogtepunt. Het gebeurt niet iedere dag dat er een nieuwe winkel opent in het hartje van de Vlaamse modestad, die zich richt op duurzame mode. ‘We voelden een nood naar meer bewuste aankopen’, vertelt Vicki Pyliser, spokesperson voor het gloednieuwe winkelconcept. ‘Online kan je inderdaad in enkele muisklikken het goedkoopste product vinden. De nieuwe consument hecht echter ook belang aan verhalen, aan een duurzaam concept.’

Voorts ging de Britse actrice Emma Watson de uitdaging van de Green Carpet Challenge aan en droeg ze enkel duurzame mode tijdens de promotour van ‘Regression’. Wanneer een rolmodel zoals Emma Watson zich uitspreekt over de noodzaak van fair fashion, is er een goede kans dat mensen luisteren en zich laten inspireren.

Leg je favoriete merken het vuur aan de schenen. Maak duidelijk dat je het niet langer pikt dat er voor jouw kleren mensen uitgebuit worden.

Op naar 2016

Naast een terugblik, willen we ook al even vooruitblikken op het komende jaar. We stelden de vraag wat we concreet kunnen doen in 2016 om mode duurzamer te maken aan onze experts ter zake.

Sara Ceustermans: ‘Leg je favoriete merken het vuur aan de schenen. Maak duidelijk dat je het niet langer pikt dat er voor jouw kleren mensen uitgebuit worden. Klant is koning, dus merken zijn daar zeker gevoelig voor. En steun die winkels en merken die wél hun nek uitsteken voor schone kleren. Want die zijn er.’

Radboud van Delft: ‘Het beste is natuurlijk om voor duurzame merken te kiezen, tweedehands kleding te kopen of met anderen kleding te ruilen. Daarnaast kun je helpen door je favoriet merk te vragen duurzamer te gaan produceren. Dat kan via rankabrand.nl of rankabrand.org.’

In het voorjaar van 2016 kunnen we ons verheugen op de eerste kledingbibliotheek in België, opgestart door Veerle Spaepen en Emelie Vervecken. Deze bibliotheek ontstond via een project van Fashion Flows, onder de vleugels van het Flanders Fashion Insitute en met de samenwerking van Stad Antwerpen. Gedurende drie maanden wordt uitgeprobeerd op het concept van kleding lenen aanslaat op de Belgische bodem. Wij stellen alvast voor dat onze lezers massaal aan het testen slaan, want dit soort duurzame initiatieven steken we graag een hart onder de riem.


Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content