‘Het lijkt wel of de mode voor het eerst gedwongen wordt zichzelf in vraag te stellen’, stelt Knack Weekend-redactrice Ellen De Wolf vast.
In 2014 reisde ik voor een interview met model Miranda Kerr naar Australië. Op mijn visumaanvraag stonden naast ‘geslacht’ drie hokjes: man, vrouw of onbepaald. Het was de eerste keer dat ik op een officieel document het derde hokje tegenkwam. Eerder dat jaar had Facebook al zijn profielopties voor gender verruimd met niet één, maar meer dan vijftig hokjes: van aseksueel tot pangender. Het Eurovisiesongfestival werd gewonnen door een ‘vrouw’ met baard, Conchita Wurst. En actrice Laverne Cox haalde als eerste transgender de cover van Time. Het blad sprak over ‘een kantelmoment’.
Heeft het nog zin om een onderscheid tussen mannen- en vrouwenmode te maken?
Vijf jaar later is er inderdaad veel veranderd. De Raad van Europa aanvaardde in een niet-bindende resolutie het geslacht x, voor wie zich niet als man of vrouw wil identificeren. In België moeten transseksuelen sinds vorig jaar niet langer een geslachtsoperatie ondergaan voor ze op officiële documenten hun geslacht mogen veranderen. Inschrijven aan de KU Leuven kan nu als m, v of x. En de film Girl van regisseur Lukas Dhont, over de 15-jarige Lara, geboren als jongen, die ervan droomt ballerina te worden, lokte alleen al in ons land 270.000 bezoekers naar de zalen. Of het nu gaat om 2, 3 of 50 hokjes: het traditionele onderscheid tussen man en vrouw is gedateerd.
In de mode is men daar al langer achter. Marlene Dietrich ontketende in de jaren dertig een kleine revolutie door als vrouw een broek te dragen. Coco Chanel baseerde haar befaamde tweedjasje, uit 1954, op een model voor mannen. Het jasje ‘stak een zekere grens over’ en groeide uit tot ‘het symbool van vrouwelijke elegantie, nonchalant, indémodable en tijdloos’, aldus Karl Lagerfeld. Yves Saint Laurent ontwierp in 1966 zijn versie van de smoking en veroverde daarmee de harten van onder anderen Catherine Deneuve en Françoise Hardy. De ontwerper herinterpreteerde later ook het gangsterpak met krijtstreep en het safari-jasje. David Bowie, Freddy Mercury en Kurt Cobain poseerden allemaal in een jurk en hoge hakken. Net zoals artiesten als A$AP Rocky en Jaden Smith dat vandaag doen.
De mode heeft altijd geflirt met de grens tussen de seksen. Alleen was die grens nog nooit zo flou. Een nieuwe, derde categorie dringt zich daarom op: uniseks. Het gaat niet langer over ‘lenen’ uit de kast van het andere geslacht. Of om choqueren met kleren. Uniseks is geslachtsloos. Onbepaald. Het hokje voor wie niet in hokjes wil denken en zich niet, al dan niet louter vestimentair, als man of vrouw wil identificeren. De kleren zijn vaak neutraal en allesverhullend, om elke vorm van het lichaam te verbergen. In de school van de 15-jarige Jule loopt iedereen zo rond. En Marianne wil er staan als dj, en niet als man of vrouw.
De mode staat op een kantelmoment. Het lijkt wel of ze voor het eerst gedwongen wordt zichzelf in vraag te stellen. Heeft het nog zin om een onderscheid tussen mannen- en vrouwenmode te maken? Of om kleren in aparte winkels te verkopen? Benieuwd waar we over vijf jaar zullen staan.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
