‘Het hoort bij de job’: de grijze zone van seksueel misbruik in de modewereld

Model zijn wordt maar al te vaak onderschat. Het is meer dan “gewoon wat mooi zijn” voor een camera of op een catwalk. Deze mannen en vrouwen – in realiteit vaak nog maar jongens en meisjes – geven de kleding, de visie van een ontwerper vorm. Toch worden ze vaak niet met het nodige respect behandeld. Levende kapstokken zijn ze, stukken vlees, in het beste geval paspoppen waar iedereen een mening over mag hebben. De verhalen over misbruik in de modewereld zijn legio, al hebben ze doorgaans te maken met zware werkomstandigheden (lange dagen, soms is er backstage geen verwarming, …) en psychisch lijden (verschillende modellen krijgen het gevoel gedwongen te worden hun lichaam constant aan te passen, extreem te diëten, plastische chirurgie te ondergaan,…).

Een andere grote vorm van misbruik wordt doorgaans over het hoofd gezien, maar krijgt nu de nodige aandacht dankzij het gelauwerde Spotlight-onderzoeksteam van de Amerikaanse krant The Boston Globe.

Van aanraken tot aanranden

Geruggesteund door de #MeToo-beweging sprak de krant met meer dan vijftig modellen over het seksueel misbruik dat ze ervaren hebben tijdens het uitoefenen van hun job. De verhalen gaan van ongepaste aanrakingen tot aanranding. Verschillende modellen vragen om een herziening van de rechtsbescherming die ze als model genieten, en eisen een radicale hervorming van een “door jeugd geobsedeerde industrie die hen uitbuit”.

Minstens 25 namen van fotografen, modellenagenten, stylisten en casting directors werden door de journalisten van The Globe gedubbelcheckt en opgenomen in het onderzoekstuk. Onder hen Patrick Demarchelier, de persoonlijke fotograaf van prinses Diana en een gelauwerd medewerker van alle grote modemagazines. Ook fotografen David Bellemere, Andre Passos, Seth Sabal en Greg Kadel worden beschuldigd – hun werk sierde ook al covers van Marie Claire, Elle, Victoria’s Secret Magazine en Vogue. Stylist Karl Templer, die onder meer voor Coach, Zara en Tommy Hilfiger heeft gewerkt, werd ook genoemd in het rapport.

Volgens The Globe hebben alle mannen de beschuldigingen tegen hen ontkend – sommigen zeiden dat de seksuele daden “consensual” waren, anderen zeiden “dat de modellen misschien misbegrepen hebben dat het aanraken van hun lichaam deel uitmaakt van hun job.”

Onduidelijke grens

En daarbij komen we tot de kern van het probleem. Modellen betreden de mode-industrie vaak terwijl ze nog minderjarig zijn, en genieten niet altijd het beste toezicht of bescherming. Het is een sector waar grensoverschrijdend gedrag vaak geduld wordt simpelweg omdat de grens niet duidelijk is. Tijdens de modeweken moeten de modellen zich gezamenlijk backstage omkleden, in een flurie van (half)naakte lijven. Doorgaans is dat geen probleem – het lichaam van een model is in deze puur functioneel, maar in die backstage lopen niet enkel make-up artists, stylisten en andere modellen rond. Fotografen, journalisten, celebrities leggen het hele gebeuren vast, meestal zonder toestemming van het model dat “per ongeluk” naakt in beeld wordt gebracht terwijl een beautyblogger een snap van een flesje foundation wil maken.

Bij fotoshoots is het gebruikelijk dat de fotograaf het lichaam van zijn model herpositioneert omdat hij nu eenmaal beter ziet hoe het beeld eruit zal komen te zien. Ook dat hoeft op zich geen probleem te zijn, maar wanneer steeds meer namen van modefotografen – Mario Testino, Terry Richardson en Bruce Weber kwamen al in opspraak- worden genoemd in aanrandingszaken is het duidelijk dat er collectief en structureel een probleem is.

“Pimped out”

Het is gemakkelijk om te zeggen dat deze modellen “ervoor kiezen”, dat dit nu eenmaal de industrie is, dat ze geld verdienen met hun lichaam, soms ook door dat lichaam naakt te laten zien, maar middenin het #MeToo-tijdperk is er hopelijk het bewustzijn gecreëerd dat een lichaam nog altijd eigendom is van de persoon die erin huist. Dat toestemming geven voor wat er met dat lichaam gebeurt nog altijd essentieel is. Wanneer je werkt met jonge, beïnvloedbare jongens en meisjes (die aan The Globe verklaren zich soms “pimped out” te voelen door hun modellenbureau) dan is het eens zo belangrijk daar nadruk op te leggen, of hen desnoods te beschermen voor de mensen waarover geruchten de ronde doen.

Modebladen en -ontwerpers die blijven werken met mannen waarover al tientallen jaren wordt gefluisterd, beroemde namen die de doorbraak kunnen betekenen voor jonge ambitieuze modellen en zich bewust zijn van die macht, powerhouses in de sector die blijven beweren dat “dit allemaal deel uitmaakt van de job”,… Het rapport van The Boston Globe is uitgebreid, maar jammer genoeg allerminst verrassend. Lees het volledige rapport hier.