Unieke souvenirs van Mata Hari te veil

© .

Op 1 april veilt het Amsterdamse veilinghuis De Zwaan enkele unieke souvenirs van de illustere Mata Hari: een buitenkansje voor souvenirjagers.

Mata Hari blijft een klinkende naam. Volgend jaar mogen we trouwens de honderdjarige verjaardag van haar executie herdenken. De erotische danseres Mata Hari, die zovele hoge koppen op hol heeft gebracht en waarvan het nog steeds onduidelijk is of ze een spionne was, blijft een van de meest mysterieuze en legendarische dames van de vorige eeuw.

Het Amsterdamse veilinghuis De Zwaan veilt nu een aantal uitzonderlijke souvenirs. Ze zijn misschien op zich niet zo waardevol, maar krijgen als voormalig bezit van de legende een heel aparte waarde. Bovendien komt er maar uiterst zelden iets van Mata Hari op de markt. Het gaat trouwens om enkele juwelen, een paar prenten, een toneelkijker, wat bestek en een pendule die ze bij haar vlucht in bewaring bracht bij kunstenaar Piet van der Hem. Het is een van zijn nazaten die de souvenirs nu laat veilen.

Erotische danseres

Mata Hari was de artiestennaam van Margaretha Geertruida Zelle (1876 – 1917). Via een contactadvertentie (!) huwde ze een Schots-Nederlandse kapitein, Rudolph Macleod. Dit bezorgde haar een sociale promotie, want zo kwam ze terecht in de Haagse kringen en werd ze ook gefortuneerd. En Mata Hari had naar verluidt een zwak voor mannen in uniform…. Wat later ook bleek tijdens de oorlog, toen ze tal van relaties had met militairen.

De te veilen spullen
De te veilen spullenĀ© .

Zelle trok met haar man naar Nederlands-IndiĆ«, waar ze haar artiestennaam vond. Mata Hari betekent in het Maleis “Oog van de Dageraad” of gewoon de “zon”. Omstreeks 1900 vertoefde ze dus in het Oosten en kwam daarna in 1902 in Parijs terecht waar ze onder meer als schildersmodel aan de slag ging. Maar dit vond ze wellicht niet spannend genoeg en ze ging ook dansen. Ze legde zich toe op exotische en erotische dansen van Indische inspiratie. Daarbij liet ze zich rijkelijk tooien met juwelen en drapering die ze vervolgens al dansend van zich afwierp. Mata Hari had enorm succes. In 1905 had ze al een act in het MusĆ©e Guimet. Ze werd snel beroemd en een ster van de variĆ©tĆ©.

Oorlog

Maar we kennen haar vooral in de context van de Eerste Wereldoorlog waarin ze als femme fatale en danseres een rol speelde. Doordat Nederland neutraal was, kon ze makkelijk rondreizen en kwam overal in mondaine kringen terecht. Mata Hari had heel wat affaires met hoge militairen. In 1916 trad ze voor het laatst op in Nederland, op het Leidse Plein in Amsterdam. Toen gaf ze de souvenirs die straks worden geveild aan de kunstenaar in bewaring. Mata Hari kwam daarna in opspraak, ze zou een spionne zijn geweest voor de Duitsers. Uiteindelijk werd ze gearresteerd en op 15 oktober 1917 in Frankrijk gefusilleerd. Zo werd deze femme fatale al snel een legende. Haar verhaal werd ook verfilmd in 1931 met Greta Garbo als Mata Hari. Met de herdenking van volgend jaar voor de boeg krijgt ze nu opnieuw veel aandacht, deze veiling wordt de aanzet.

Info: Mata Hari veiling bij De Zwaan, op 1 april, expo van 17 tot 20 maart, Keizersgracht 474 te Amsterdam, www.dezwaan.nl

(Piet Swimberghe)

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content