Te lang en te veel zon, heeft nefaste gevolgen voor onze huid, dat is bekend. Met geduld en met het indrukwekkende aanbod beschermende zonneproducten, kan mooi en verantwoord bruin wel. En met de nieuwe zelfbruiners moet de zon er niet noodzakelijk meer aan te pas komen.

LINDA RAATS FOTO’S : ROGER DYCKMANS EN DIANE HENDRIKX PRODUCTIE : TRUI MOERKERKE MAKE-UP : PETER PHILIPS MODEL : FREDERIKKE BIJ NEW M.M.V. ROYAL JORDANIAN AIRLINES EN HET HOLIDAY HOTEL IN AQABA

De zon kan onze huid een stralende tint geven. Met een vleugje bruin zien we er ook gezond uit. Maar langdurig zonnebaden houdt een reëel risico in op huidkanker en het voortijdig verouderen van de huid. Niet zo gezond dus.

Het zonlicht is een krachtige straling die gedeeltelijk door de huid wordt opgenomen. Straling is energie en het licht doet iets met de huid, met name met het DNA in de celkernen, die door energie kunnen veranderen. Wanneer zowel het afweersysteem als het DNA beschadigd zijn, worden mutaties van cellen niet meer als ?afwijkend” herkend en worden ze niet meer afgevoerd. Huidkanker is het resultaat. De huid loopt veel schade op wanneer de ?zonaanvallen” zich in de kindertijd hebben voorgedaan. Wie als kind ooit ernstig verbrand werd, heeft duidelijk meer kans op het krijgen van melanoom, een kwaadaardige vorm van huidkanker.

Over de zon doen ware horrorverhalen de ronde. De zon zou steeds agressiever worden door de luchtvervuiling, het broeikaseffect en gaten in de ozonlaag. Gelukkig blijken dat slechts wilde fantasieën te zijn van enkele public-relationsverantwoordelijken in de cosmeticabranche. De zon is niet agressiever dan vroeger, maar het hoger aantal huidkankers staat rechtstreeks in verband met ons zongedrag van de afgelopen decennia.

Bij huidkankers speelt een cumulatief effect een rol : de uren zon worden opgeteld en afgetrokken van ons zonnekapitaal (de hoeveelheid straling die we zonder risico’s kunnen verdragen). Iedereen wordt met een bepaald zonnekapitaal geboren. Maar niet iedereen is gelijk voor de natuurwet : iemand met een bleke sproetenhuid kan minder zonneschade neutraliseren dan een mediterraan type.

De UVB-stralen zijn verantwoordelijk voor zonnebrand en huidkankers. In het zonlicht komt deze agressieve straling 1000 keer meer voor dan de UVA-stralen, maar die werken dan weer verraderlijker. Voortijdige veroudering van de huid wordt door UVA-stralen veroorzaakt. Ze dringen diep in de huid en stoppen de aanmaak van elastine, die voor veerkracht zorgt. Het collageen wordt stug en klonterig. Resultaat : rimpels en een slappe huid. Onder de zonnebank verbrandt de huid niet snel, maar ze veroudert wel door de hoge dosis UVA-stralen.

Beschermen is een noodzaak. De mate van bescherming die iemand nodig heeft, wordt aangeduid met een beschermingsfactor, eigenlijk een vermenigvuldigingsfactor. Wie 5 minuten onbeschermd in de zon kan blijven zonder te verbranden, kan die tijd met een beschermingsfactor 12 tot 60 minuten rekken. Textiel en schaduw bieden nog steeds de beste bescherming en een zelfopgebouwde bescherming met de vorming van pigment en een verdikking van de huid kan een factor 10 tot 30 opleveren, weliswaar op voorwaarde dat je met het het juiste huidtype gezegend bent.

Er zijn tegenwoordig honderden zonnebrandmiddelen op de markt, met meer of minder filters. Hou er wel rekening mee dat de beschermingsfactoren verschillen naargelang van de gebruikte onderzoeksmethode. De Europese laboratoria testen met een UVB-lamp, de Amerikaanse met een UVA- en UVB-lamp. In Europa gebruikt men 1,5 mg zonneproduct per cm2, in de States 2 mg per cm2. Dat verklaart de verschillen tussen SPF (Sun Protection Factor) en IP (Indice de Protection). Een IP 4 komt overeen met een SPF 6, een IP 15 met een SFP 20 en IP 25 met SPF 30.

Het merk Clarins nam het initiatief om zowel IP als SPF op de verpakking te vermelden. Avène geeft de bescherming aan tegen UVA, UVB en infrarood.

Verder bestaat nogal verwarring omdat fabrikanten met begrippen schermen die niet wetenschappelijk bepaald werden. Een sunblock suggereert een volledig blokkeren van de zonnestralen, maar is gewoon een zonneproduct met hoge beschermingsfactor. Wat waterproof en waterresistent precies inhouden, is evenmin duidelijk. De duur van de waterbestendigheid kan verschillen en waterproof betekent niet : towelproof. Door het water, door zweet, zand en de badhanddoek blijft na het insmeren met een factor 6 nog slechts een factor 4 over.

In het grote aanbod zonneproducten vinden we meer overeenkomsten dan verschillen. Elk merk heeft een reeks klimmende beschermingsfactoren, aftersun-producten en zelfbruiners. Producten worden verrijkt met vitaminen of andere rimpelwerende ingrediënten, bevatten UVA-, UVB- en infraroodfilters en zijn misschien niet steeds waterproof, maar dan toch waterresistent. Een greep uit het aanbod nieuwigheden.

Met de zelfbruiners is ?veilig bruin” geen holle slogan. Het doemdenken over de zon gaf aanleiding tot een enorm aanbod bruin-zonder-zon-producten die DHA, deshydroxyzuur, bevatten. Dat zuur reageert met de keratine van de hoornlaag en door oxidatie ontstaat een bruine kleur. Dat is een onschadelijkereactie, te vergelijken met het verkleuren van een opengesneden appel.

Estée Lauder vulde haar gamma bruin-zonder-zon aan met twee nieuwe producten (900 fr.) : Self-Action Super Tan for Body bestaat nu in een medium-versie en is ook verkrijgbaar in een spray. Beide producten bevatten fruitzuren, dringen op een half uur in de huid en geven na 2 uur een mooie kleur.

Twee nieuwe zelfbruiners ook bij Clinique (680 fr.), specifiek voor het gezicht : een versie voor droge/normale huidtypes en voor gemengde/vette huidtypes. Clinique heeft eveneens goede sunblocks. Full-service Sun Block (690 fr.) kleeft niet, is luchtig, vetvrij, op acne en allergie getest en bevat geen parfum.

Wie de dure zelfbruiners van Sisley ooit probeerde, wil geen andere meer. De formules voor gezicht (1910 fr.) en lichaam (2260 fr.) bevatten bijzondere pigmenten die zich aan de natuurlijke kleur van de huid aanpassen en een kleur-op-maat geven. Waar een klassieke zelfbruiner om de 5 dagen moet worden aangebracht, blijft het kleurtje van Sisley zowat 21 dagen goed.

Een uitgebreider gamma zonneproducten dan dat van Lancaster is nauwelijks denkbaar. Nieuwkomer Precise Self Tan geeft naar wens een warme honingtint of diep peperkoekbruin, zonder zon.

Hans Schreuder, de man achter Biodermal, heeft een controversiële kijk op zonbescherming. Zijn zonneproducten bevatten geen zonnefilters, maar stoffen die de natuurlijke bescherming van de huid activeren. Zijn First-Sun-Cream (595 fr.) is niet geschikt voor zongevoelige huidtypes, voorzichtigheid is geboden. Voor wie de zonnebank verkiest, is het Biodermal-gamma een aanrader.

Roc Dermatologic staat voor veilige zonneproducten met fijne minerale filters, speciaal geselecteerd voor gevoelige huidtypes die geen chemische filters verdragen. De sunblocks voor het gelaat (450 fr.) en voor het lichaam (495 fr.) worden aanbevolen voor jonge kinderen en zijn bestand tegen water en transpiratie.

Biotherm pakt uit met een gekleurde anti-rimpel zonnecrème (670 fr.) en een Sunblock BF 25 (670 fr.). Twee producten met verzachtend biotechnologisch plankton, een derivaat van vitamine E en een breedspectrum zonnefilter die ook korte UVA-stralen opvangt.

Ook Shiseido biedt een goede bescherming. Sun Block Compact (871 fr.) zit in een spiegeldoosje, Gentle Sun Block Cream SPF 22 garandeert een hoge bescherming en een doeltreffende hydratatie van de huid. Een nieuwe technologie met titaniumdioxide geeft een betere verdeling van de producten over de huid, voor streeploos uitstrijken.

UVA- en UVB-filters, een infraroodscherm, vitamine E en solactine, een actieve bescherming van de elastinevezels tegen de zon, zijn de ingrediënten van het zonnegamma van Galénic (450 – 490 fr.). Een lijn van 11 producten waaronder 8 beschermingsproducten voor een egaal gebruinde huid, allemaal verpakt in soepele tubes met handige draaidops.

Hoge bescherming voor het lichaam (890 fr.) en voor het gelaat met twee waterbestendige sunblocks bij Helena Rubinstein (690 – 790 fr.). Ze bevatten de door L’Oréal gepatenteerde filter voor korte UVA-stralen ( Mexoryl SX) en vitamine PP die van nature in de huidcellen aanwezig is en die de weerstand van de huidcellen tegen zonnestralen moet verhogen.

Origineel van Maria Galland : een stick voor zongevoelige plekjes (630 fr.). Het gaat om een crèmeformule voor de tere huid van neus, lippen en oorlelletjes.

Nivea Sun is marktleider op het vlak van de zonneproducten in de grootwarenhuizen. Met nieuwe, fotostabiele-UVA-filters die 90 procent van de straling neutraliseren, met sterke UVB-filters die ook na vier uur zonnen 95 procent van hun efficiëntie behouden en met extra toevoer van vitamine E, wil Beiersdorf zijn stevige positie verdedigen. Aan het bestaande gamma werden vier nieuwigheden toegevoegd : twee hoge beschermingsfactoren (399 fr.), factor 30 in het gamma voor kinderen, factor 16 in het standaardassortiment en een aftersun met panthenol (329 fr.).

Concurrent Piz Buin ontwikkelde een Sport-gamma met niet-vette producten die snel indringen en waterresistent zijn. De formule blijft zitten waar ze wordt aangebracht, zodat het product niet in de ogen loopt.

Soins Solaires Haute Surveillance van Orlane staat voor veilig zonnen. Oligo-elementen, vitamine E, galamboter, glycol, jojoba-olie, rozenolie en tyrosinase, een enzym dat de vorming van melanine stimuleert, maken samen met de klassieke zonnefilters de formules uit van deze nieuwe zonnelijn (595 – 795 fr.). Een aanrader is het doosje in de vorm van een strandkei met daarin een compacte zonnecrème (695 fr.) die een mooi tintje geeft.

PH5 Eucerin, de medische zonnebescherming van Beiersdorf (345 – 395 fr.) wordt in de apotheek verkocht. De Sun Sensitive-lijn is hypo-allergeen, waterproof en extra-waterproof voor kinderen en heeft een buffersysteem dat de zuurtegraad van de huid op 5,5 houdt.

De formule van de aftersun van Avène (540 fr.) werd opnieuw bekeken en omgevormd tot een smeuïge emulsie die een verhitte huid afkoelt en verzorgt met thermaal bronwater uit Avène (55 procent), vitaminen en galamboter.

La Roche-Posay veranderde de samenstelling van de Anthélios-zonneproducten voor een hypergevoelige huid en vermeldt op de verpakking dat overdreven blootstelling aan de zon gevaarlijk is, samen met advies en aanbevelingen die ondersteund worden door een preventiecampagne in de apotheek, in de wachtzalen van dermatologen en pediaters. (455 – 799 fr.).

Niet alleen de huid, ook het haar moet in de zon worden beschermd. René Furterer klaart die klus met een zonneschuim (670 fr.) op basis van jojobawas en een zonneolie (670 fr.) die op nat of droog haar wordt aangebracht.

Bij Kérastase Solaire is er een wet-gel en een beschermende waterafstotende film die het haar tegen zon en zeewater beschermt.

Papaja-extracten en panthenol zijn de werkzame bestanddelen in de Sun Mousse van Wella (393 fr.), een instant conditioner die door zon, wind, chloor en zeewater aangetast haar herstelt en glans geeft.

Het Solargenic-gamma van Redken bestaat uit 4 producten (590-840 fr.) : een zachte shampoo, een conditioner, een haarmasker en een styling spray.

Omdat een bruine huid anders wordt opgemaakt dan een bleke huid, heeft Guerlain Terracotta uitgebracht, een gamma met zonnepoeders en goudkleurige lipsticks.

Christian Dior is een van de zeldzame merken die nog een zomerlook voorstelt. Mirages bestaat in twee versies, geïnspireerd op aardetinten of met blauwschakeringen voor de ogen en met veel parelmoer voor lippen en nagels. De sublieme lipgloss (in drie nacré-nuances) beschermt de lippen meteen tegen zonlicht.

Royal Jordanian Airlines :(02) 512.70.70.

Van links naar rechts en van boven naar onder : Anthélios van La Roche-Posay : producten en een preventiecampagne. Zelfbruiners van Sisley : duur, maar hun geld meer dan waard. Helena Rubinstein : waterbestendige sunblocks. Make-up voor een gebruinde huid, van Guerlain. Links : uit het uitgebreide gamma van Lancaster, rechts : de originele stick van Maria Galland. De nieuwe zonnelijn van Orlane. Piz Buin : niet-vette producten. Biotherm : zonneproducten met verzachtend biotechnologisch plankton. Clinique : nieuwe zelfbruiners en goede sunblocks.

Van links naar rechts en van boven naar onder : Anthélios van La Roche-Posay : producten en een preventiecampagne. Zelfbruiners van Sisley : duur, maar hun geld meer dan waard. Helena Rubinstein : waterbestendige sunblocks. Make-up voor een gebruinde huid, van Guerlain. Links : uit het uitgebreide gamma van Lancaster, rechts : de originele stick van Maria Galland. De nieuwe zonnelijn van Orlane. Piz Buin : niet-vette producten. Biotherm : zonneproducten met verzachtend biotechnologisch plankton. Clinique : nieuwe zelfbruiners en goede sunblocks.