Een gezin overleeft dankzij overboeking een vliegtuigramp. Een interieurjournalist botst op trouvailles op het voetpad. Een jonge durver giet haar ontmoetingen met wildvreemden in een Instagram-, Twitter- en Facebookaccount. Driemaal ‘happiness in randomness’.

GERT JANSEN, ZIJN VROUW PUDJI EN ZOON PASHA OVERLEEFDEN DE VLIEGTUIGRAMP MET DE MH17

Mocht er een woord bestaan voor ’toeval in het kwadraat’, het zou van toepassing zijn op de familie Jansen uit Sluiskil in Nederland. Ze stonden op de passagierslijst van de dramatische vlucht MH17 van Malaysia Airlines. Ze waren op tijd in Schiphol. En toch checkten ze niet in.

Het was een blauwe fiets”, herinnert Gert Jansen (57) zich nog heel goed. Toen ze wilden inchecken, had een passagier in de rij voor hen problemen om zijn blauwe fiets op het vliegtuig te krijgen. “Het duurde ongelooflijk lang en dat is onze redding geweest.” Toen het hun beurt was, kreeg de baliedame een briefje onder haar neus geschoven. Een overboeking. Gert, zijn zoon Pasha (13) en vrouw Pudji (42) werden beleefd doch dwingend verzocht de rij te verlaten en een andere vlucht met KLM te nemen. “We konden aan een andere balie meer informatie krijgen. Maar eenmaal uit de rij, was het praktisch onmogelijk om op de oorspronkelijke vlucht te geraken. We moesten drie uur wachten op Schiphol, en bovendien een extra tussenstop maken in Dubai waar het nog eens zes uur wachten was.” En toch was het gezin niet gefrustreerd. Ze keken hun ogen uit in Dubai, waar ze nog nooit geweest waren.

“17 juli. Ik zal de datum nooit vergeten”, zegt Gert. Gegraveerd met rode letters in zijn geheugen. “Het is de verjaardag van mijn vrouw. Ik had ook iets speciaals voor haar geregeld tijdens de vlucht. Ze zou van de stewardessen een cadeautje krijgen.” Ze hadden Malaysia Airlines uitgekozen omdat die bagage van 30 kg toelaat en het gezin tonnen cadeautjes meesleurde voor de familie van Pudji.

Pas vijf uur na hun vertrek uit Dubai, zien ze op een scherm in het vliegtuig nieuws over een crash. “Malaysia Airlines. Onderweg van Schiphol. Dan staat je hart stil. Je wordt helemaal koud van binnen.” Op de vrijgegeven passagierslijst staat een gezin van drie met de naam Jansen. “Gelukkig wist mijn broer, die ons had afgezet, dat wij waren overgeboekt. Het bleek om een ander gezin te gaan. Ook met drie. Ook met de naam Jansen.”

“Ontsnapt aan de dood, dat is een idee dat je niet kan vatten. Het kàn niet. Ik kan het niet. We genieten nu. We beleven het leven bewuster. Het voelt alsof we de Staatsloterij gewonnen hebben. En tegelijk oneerlijk, naar de anderen toe. Het schuldgevoel knaagt.” Terug in Nederland lezen ze in de media over een koppel met twee blonde dochters. “Die stonden naast ons in de rij. Hun gezichten zal ik nooit vergeten.” En de fiets, de blauwe fiets. Die werd teruggevonden tussen de wrakstukken. “Pudji kan er niet over praten, ze blokkeert. Ze probeert het op haar manier af te sluiten. Ik ook, op mijn manier. Ik blijf er maar over nadenken. Ik zoek naar een verklaring. Is het toeval ? Is het geluk ? Zijn we blessed ? Maar er is geen verklaring, dat weet ik.”

KAY SNELS TREKT DE WERELD ROND EN VRAAGT AAN WILDVREEMDEN ‘TEACH ME WHATEVER’

Een eigen hashtag bedenken, dat is wat jongeren tegenwoordig doen. Bij de Antwerpse Kay Snels werd dat #teachmewhatever. Onder deze hashtag spreekt ze in San Francisco onbekende mensen aan om haar “eender wat” te leren.

Net na haar studies digitale marketing klonk het in haar hoofd : “Nog niet meteen gaan solliciteren, eerst iets totaal anders, mezelf verrijken.” Een cliché, maar Kay (22) vult het origineel in. “Dingen leren die je normaal niet leert en mensen leren kennen die je normaal niet ontmoet.” De hashtag werd een Instagram-, én Twitter- én Facebookaccount, website én You-Tubekanaal. Kay trok naar Rotterdam, Barcelona, Praag, Lissabon, Londen tot en met San Francisco deze zomer. Van zetel naar zetel, vaak al couchsurfend. “Nieuwe mensen leren kennen, geeft me energie”, zegt ze en dat straalt ze ook uit als je haar vlogs bekijkt, de licht gestoorde filmpjes die ze zelf maakt. “Het concept is eigenlijk een geweldig excuus om op wildvreemden af te stappen en hen beter te leren kennen.”

Skateboarden, beatboxen, haren vlechten, graffiti spuiten, margarita’s maken… Ze deed het allemaal. Maar ook : logo’s ontwerpen, filmpjes monteren, radio maken. Teachmewhatever professionaliseert. Er wordt geëdit, gevlogd en gepost. Illustrator Musketon hielp haar business cards tekenen, haar filmpjes zijn fris en eigenzinnig, haar Engels foutloos, de website met toeters en bellen. Haar eerste post op haar web-site begon nog aarzelend met Dear Diary, intussen staat er digital animal op haar cv. En er zijn ook sponsors, en niet van de minste : AS Adventure, Sony, Hello Bank. Al dat monteren, mensen contacteren, sponsors opvolgen, socialemediakanalen beheren doet ze zelf. Een bijna fulltimejob. “Mijn uren tel ik niet, dit is mijn passie.” Wie haar Facebookpagina liket, blijft op de hoogte van de nieuwe dingen die zij oppikt. Als Kay een mijlpaal in haar aantal volgers bereikt, heeft ze al eens de neiging om een zot filmpje te posten met even zotte dansmoves.

Vandaag zit Kay nog altijd in San Francisco. “Omdat het bruist. Lunchen met uitzicht op de Twitter- en Uber-headquarters, in elk café wel een jonge creatieveling die zijn nieuwste start-upidee komt pitchen, en een positieve mentaliteit.” Kays leven is een roller-coaster van toevallige ontmoetingen. “Als ik niet last-minute beslist had om Praag op mijn bestemmingslijstje te zetten, had ik waarschijnlijk nooit de coole mensen van San Francisco ontmoet waar ik nu verblijf.”

“Staat mijn generatie meer open voor vreemde mensen ? Misschien wel. We krijgen alleszins meer kansen om verre reizen te maken. Strangers is het nieuwe sexy buzzwoord. Durvers worden beloond, en twijfelaars gemotiveerd om te durven. Facebookpagina’s zoals Humans of New York stimuleren dat gedrag. Onze generatie is ondergedompeld in sociale media en heeft meer middelen om contact te zoeken met vreemden. Dus ja, ik geloof dat ik tot een open minded-generatie behoor. Maar of iemand daarvoor openstaat, blijft nog steeds een persoonlijke keuze.”

“Telkens iemand me vraagt of ik in toeval geloof, heb ik weer een nieuw antwoord klaar. Als je een bepaalde energie uitstraalt, trek je dezelfde energie aan. Daar geloof ik in. En dat voelt dan misschien aan als ’toeval’ en ‘de juiste persoon op de juiste plaats’, zonder dat je het beseft. Er zijn veel dingen op mijn pad gekomen waar ik zelf geen controle over had, maar vaak waren het ook ‘geplante zaadjes’ die op het juiste moment groeiden.”

KNACK WEEKEND-JOURNALIST PIET SWIMBERGHE HEEFT EEN INTERIEUR VOL TROUVAILLES

“Ik was twaalf, toen ik bij het naar huis fietsen langs een bouwwerf kwam en daar op een hoop stenen enkele kleurige tegels vond. De vondst zou mijn leven bepalen. Maar dat wist ik toen nog niet.”

Ik vond de tegels terug in een boek en voor ik het goed en wel besefte was ik een echte verzamelaar. Ik nam zelfs mijn vriendjes mee naar bouwwerven om te speuren naar scherven.” Daardoor studeerde interieurjournalist Piet Swimberghe (55) uiteindelijk geen architectuur maar oudheidkunde en houdt hij nog steeds halt bij een container vol oude stenen. “Maar echt zoeken doe ik niet, want op dat gebied ben ik bijgelovig, ik weet dat je niets vindt als je zoekt. Ik wacht tot het toeval iets voor mijn voeten gooit. Zoals deze vijf trouvailles.”

1. “Als jongen van twaalf fietste ik in hartje Brugge toevallig voorbij een hoop oude stenen op het voetpad. Ik vond er fragmenten van zestiende-eeuwse majolicategels uit Antwerpen. Wist ik veel dat ze zo oud en speciaal waren, ik vond ze gewoon mooi.”

2. “De echte speurneus zoekt niet, maar ziet wel als er iets bijzonders op zijn pad komt. Zo vond ik een schouwfragment uit de vijftiende eeuw tussen bouwafval op een boerenwegel in Assebroek waar ik mijn hond uitliet. Ik ben de sluikstorter die dit achterliet nog steeds dankbaar.”

3. “In 2003 reed ik in Frankrijk, via kleine departementale wegen, naar vrienden in Auxerre en hield even een korte plaspauze langs een aarden weg, waar – weer – een hoop stenen lag. Het was een Romeins kapiteel, weliswaar niet duidelijk herkenbaar, want er zat een stevige laag mortelspecie rond, maar ik zag meteen dat het iets bijzonder was.”

4. “Vorig jaar reed ik op een zondagmorgen door de Brusselse Leopold II-laan. Naast een boom lag wat rommel en daartussen een oude vlinderstoel van Arne Jacobsen. Dan stop je natuurlijk meteen. De stoel was erg vuil uit en werd vermoedelijk uit een kantoorgebouw gegooid. Een pure gelukstreffer.”

5. “Voor wie houdt van toevallige vondsten is de straat hét jachtveld bij uitstek. Maar zoek nooit té aandachtig. Ooit vond ik op een vuilnisbak mijn unieke presse-papiers : een miniatuur Atomium. Een volks kunstwerk, gemaakt van borstelstokken. Het staat nu op mijn bureau.”

DOOR VEERLE HELSEN & PIET SWIMBERGHE – FOTO’S KAREL DUERINCKX & JENS MOLLENVANGER

“ONTSNAPT AAN DE DOOD, DAT IS EEN IDEE DAT JE NIET KAN VATTEN. HET KÀN NIET” Gert Jansen, zijn vrouw Pudji en zoon Pasha

“VEEL DINGEN KWAMEN OP MIJN PAD WAAR IK GEEN CONTROLE OVER HAD, MAAR VAAK WAREN HET ‘GEPLANTE ZAADJES’ DIE OP HET JUISTE MOMENT GROEIDEN” Kay Snels

“IK WEET DAT JE NIETS VINDT ALS JE ZOEKT. IK WACHT TOT HET TOEVAL IETS VOOR MIJN VOETEN GOOIT” Piet Swimberghe