Oprichtster van het steunpunt Allochtone Vrouwen en Meisjes, kamerlid in het Vlaams en Brussels Parlement voor SP.A (36)

Er is een stille revolutie gebeurd in die 40 jaar migratie. Onze ouders die het vuilste werk hebben gedaan om hun kinderen te laten studeren, hebben geruisloos in één generatie die verandering bewerkstelligd. Onlangs op het trouwfeest van mijn broer zat ik tussen neven, nichten en vrienden. Dokters, maatschappelijk werkers, onderwijzers, bankbedienden, advocaten. Indrukwekkend is het parcours van die mensen. Daarover spreekt niemand.

Mensen als ik mogen geen uitzonderingen zijn. Het geluk en het slagen van een mens mag niet bepaald worden door het toeval. Ik kon even goed in een heel ander verhaal beland zijn, ik heb aanvankelijk een jaar beroepsonderwijs gevolgd op aanraden van de schooldirectrice die zei : “Op je achttiende ben je toch getrouwd. Leer maar naaien en koken.”

Ik ben een kind uit een groot kansarm gezin. Ik kom uit een Mechelse volkswijk waar wij samen met Vlaamse kinderen ravotten en speelden. De notie ‘moslim’ was daar toen niet aan de orde. Op dit moment focust men vooral op verschillen. In de samenleving zijn er mensen van wie de kansen gehypothekeerd zijn. Ofwel geloof je in gelijke kansen voor iedereen, ofwel zeg je dat alles ieders individuele verantwoordelijkheid is.

Yamila, waar ben je mee bezig ? vroeg ik me af toen ik als advocate mijn eed aflegde en in mijn toga door het Brusselse justitiepaleis liep. Ben je wel op je plaats ? Ik stond daar en blokkeerde omdat ik de gebruiken en de gewoonten niet kende. Ik was me toen heel bewust van dat klassenverschil. Dat het dát was dat ik probeerde te doorbreken. Niet de Marokkaanse Yamila, maar de Yamila uit het grote arbeidersgezin had het moeilijk.

Het clichébeeld van het Marokkaanse gezin, met de brave, onderdrukte mama die niet buitenkomt, de machteloze vader die in het theehuis zit, de losgeslagen zonen en de ijverige, gehoorzame meisjes klopt niet. Ook binnen die gemeenschap is er diversiteit, dat zichtbaar maken vraagt veel werk.

Van allochtonen doorsnee Vlamingen maken is onmogelijk. De maatschappij verrijkt zich met wat van ver komt. Alles hangt af van je uitgangspunt. Zie je de maatschappij als homogeen en onvervormbaar, of accepteer je dat je zuurstof nodig hebt ? Een veranderingsproces roept weerstand op. Het vergt moed om te zeggen : ik ben bang voor jou en je tegelijk af te vragen waarom. We zijn veel te voorzichtig met die angst.

De tijd is onze bondgenoot. Luc Huyse zegt het ook : we zijn te ongeduldig met dit emancipatieproces. We zouden meer parallellen moeten trekken met de arbeidersbeweging, de vrouwenemancipatie. Dat heeft ook meer dan één generatie geduurd.

De moeders moeten we bereiken. Zij voeden de jongens op als jonge godjes die bij de gratie van hun man-zijn een bepaalde positie krijgen. Dan moet je er ook niet van opkijken dat ze zonder weerbaarheid de volwassen wereld instappen en teruggrijpen naar machtsargumenten. Maak de vrouwen sterker zodat ze zelf de verandering bewerkstelligen.

Net zoals je extreemrechts niet tolereert, moet je andere extremistische invloeden afblokken. Het zou naïef zijn je daarvan geen rekenschap te geven. Niet de hoofddoek is het probleem, maar de sociaal-economische positie van allochtonen. Werk maakt vrij en geeft zelfvertrouwen. Wie zich uitgespuwd voelt, grijpt terug naar uiterlijke symbolen van zijn identiteit.

:: Op 17 februari viert de Marokkaanse gemeenschap 40 jaar migratie.

Yamila Idrissi werd gefotografeerd bij Couture Fifez, Gemeenteplaats,

1080 Brussel.

Tekst Tessa Vermeiren I Foto Charlie De Keersmaecker