Vrieskou, temperatuurschommelingen en hoogtezon bij wintersporten kunnen de huid behoorlijk uitdrogen. Alleen een optimale bescherming kan de schade beperken.

Iedereen geniet op wintersport graag van de hoogtezon. Jammer genoeg onderschatten veel mensen de sterke straling die door de sneeuw gereflecteerd wordt en beseffen weinigen hoe gevaarlijk het is om onvoldoende beschermd te skiën.

Else Boyenk, persverantwoordelijke van Lancaster en Jil Sander: “Een zonnecrème met hoge beschermingsfactor en een sunblockstick voor de gevoelige zones moeten dus beslist mee in de bagage. Jil Sander ontwikkelde drie specifieke producten tegen de winterzon in de bergen. Zo is de Intensive Cold Defense een crème die bij extreme koude nog soepel uitstrijkt en optimaal beschermt tegen vrieskou, wind en zon. In het Lancaster-gamma kies je in de winter beter voor een crème dan voor een emulsie, wil je je optimaal beschermen tegen lage temperaturen.”

Felle koude is al even pijnlijk en schadelijk voor de huid als een overdosis zon. Koude vermindert de uitscheiding van transpiratievocht en talg en tast de hydrolipidenfilm van de huid aan. De beschermende film wordt dunner, waardoor het water in de hoornlaag makkelijker verdampt. Het resultaat is een droge, ruw aanvoelende huid.

Valerie Vroome, apotheker bij Roc: “Talg (huidvet) houdt de huid soepel en beschermt haar, maar omdat de talgklieren in de winter spaarzaam werken, krijg je bij gebrek aan bescherming een droge, schilferende huid die trekt, spant en oncomfortabel aanvoelt. Er ontstaan vlekken, barstjes, schilfers en een pijnlijke roodheid die nog erger wordt door de temperatuurschommelingen: ijskoud buiten en bloedheet binnen. De huid heeft zo haar eigen truken om zich zoveel mogelijk tegen koude te wapenen. Zo reageert ze op koude door vaatvernauwing om te beletten dat het bloed te veel zou afkoelen en om de warmte in het lichaam te houden. Wanneer je van de koude vrieslucht naar de warmte van een haardvuur trekt, vindt het omgekeerde proces plaats. De bloedvaten zullen uitzetten, zodat de hitte langs de huid naar buiten kan. Op deze wijze is de huid de thermostaat van het lichaam. Het voortdurend wisselen van temperaturen vergt echter veel van de elasticiteit van de bloedvaten, die dat snel wisselende ritme van warm naar koud en omgekeerd moeilijk kunnen bijhouden. Een gevoelige huid reageert dan vaak met rode vlekken en – erger nog – gesprongen haarvaatjes.”

Handen, hals en benen worden in de winter door kleding beschermd, het gezicht echter niet. Daarom treft koudeschade vooral het gelaat: gesprongen lippen, schilferige neusvleugels en zichtbare adertjes op de wangen verraden een onvoldoende beschermde huid. Rode adertjes op neus en wangen heet couperose. Deze huidaandoening is veelal erfelijk bepaald, maar komt ook voor bij mensen met een dunne, tere huid. Ook het beroep dat je uitoefent, kan een invloed hebben op je huid, neem bijvoorbeeld de rode neuzen en wangen van sommige koks en topsporters. Zon, kou of overmatig alcoholgebruik kunnen couperose verergeren. Als het er eenmaal is, kan alleen een laserbehandeling of wegbranden met elektrische stroom nog een oplossing bieden. Een goede training voor de bloedvaten is de sauna. De afwisseling van heet naar koud versterkt bovendien het immuniteitssysteem.

Roodheid en couperose kunnen wel verminderen met aangepaste crèmes. Nacriderm, in de apotheek te koop, heeft een anticouperosegamma dat een snel resultaat garandeert. Muizendoorn, wilde kastanje en zoethout zijn plantenextracten die in het hele gamma voorkomen. Bio-Rosis van Stendhal, een referentie in het behandelen van couperose, verheldert de teint en versterkt de haarvaatjes.

Je kunt deze huidaandoeningen ook voorkomen door de huid tijdens de wintermaanden te beschermen met een laagje crème. Gebruik een crème die niet te licht is en voldoende beschermt. Bij lage buitentemperaturen en een droog binnenklimaat is een crème als buffer tegen vochtverlies sowieso aangewezen en dat geldt niet alleen voor het gezicht. Kristel Ghys, apotheker bij Vichy, geeft de volgende raad: “Vermijd in de winter badschuim, dat droogt de huid te sterk uit. Kies liever voor badolie. Breng na het douchen of baden altijd een beschermende en voedende lichaamsmelk aan, zoals Nutri-Physio, een bodylotion voor een zeer droge huid met een melk-crèmetextuur.”

Ook de huid rond de ogen verdient dit seizoen meer aandacht. Door haar schaarse talgkliertjes en dun onderhuids weefsel is zij gevoeliger voor voortijdig verouderen. Bovendien knijpen we bij wind en koude onze ogen vaak dicht, waardoor rimpeltjes ontstaan. Een speciale oogcrème is geen overbodige luxe. Ook een goede skibril helpt het samenknijpen van de ogen en zo het ontstaan van kraaienpootjes voorkomen.

Even gevoelig als de ogen is de hals. Ook die huidzone bevat minder talgkliertjes en onderhuids vetweefsel. Het probleem hier is niet zozeer het temperatuurverschil of blootstelling aan vrieslucht en bergzon, maar wel de winterkleding zelf. Rolkragen van wollen truien absorberen de huidsmeer vrijwel volledig zodat enkel een aangepaste halscrème voor het nodige tegengewicht kan zorgen.

Ook lipbescherming is een must: een speciale stick of zelfs een gewone lippenstift beschermt de lippen tegen koude en uitdrogen. Een goede lipbalsem moet hydrateren en beschermen tegen UV-stralen. Sommige merken voegen ook nog verzachtende stoffen en vitamine E toe, zoals Louis Widmer.

Om het droge gevoel te verzachten, maken we als reflex onze lippen vochtig, maar jammer genoeg heeft dat het tegengestelde effect: omdat het vocht verdampt, worden de lippen nog droger, met gesprongen lippen als gevolg. Niet alleen pijnlijk, maar ook geen mooi gezicht.

Ook onze handen hebben onder de vrieskou te lijden. “Handschoenen bieden een ideale bescherming, maar tegenwoordig zijn ze uit het modebeeld verdwenen en na de winterperiode worden ze al helemaal in de kast gelaten”, zegt Betty Schouten, training manager bij Christian Dior. “Gelukkig bestaat er een andere manier om de handen te beschermen: de handcrème. 64 % van de Franse vrouwen en 50 % van de Belgische vrouwen gebruikt er regelmatig één. Een handcrème is als een cosmetische handschoen. Diormains, onze nieuwste handcrème, heeft een niet-vette crèmetextuur, voelt poederachtig aan en heeft bovendien een beschermingsfactor 8. Hoger kan niet, want dan wordt de nagellak dof.”

Nicole Eyben, persverantwoordelijke van Neutrogena, legt uit: “De Noorse formules van Neutrogena zijn geconcentreerd en werden ontwikkeld om onder extreme omstandigheden te worden gebruikt. Tijdens een Frans-Zwitserse expeditie naar de hoogste toppen van het noordelijk halfrond werden de handcrème en lipstick getest op een hoogte van meer dan 7000 meter bij een temperatuur van -50°C.”

Zijn de handen bijzonder gevoelig of vertonen ze kloven, dan brengt een aanvullende verzorging soelaas: een handmasker maakt de handen onmiddellijk een stuk zachter en soepeler. Breng een royale laag hand- of vochtherstellende crème aan, leg er dunne wegwerphandschoenen van plasticfolie over en laat een half uur intrekken. Er bestaan ook handmaskers bij Herôme en Mavala die de hele nacht inwerken.

Voor de make-up raadt visagiste Annick Van Rie aan om rode en blauwe tinten te vermijden: “Met de ruime keuze aan goud-, brons- en chocoladekleuren kan je schakeringen van rood, blauw, roze en paars makkelijk links laten liggen. Bij kou en sneeuw geven die tinten het gezicht een kouwelijke aanblik: ze zullen rode wangen en een verkleumde neus juist accentueren.”

Linda Raats