In deze maandelijkse rubriek verdiept wijnkenner Frank Van der Auwera zich in de laatste nieuwtjes van de wijnwereld : over trendsetters en buitenbeentjes, oude en nieuwe appellations, spectaculaire veilingresultaten, tegenvallende of exploderende export en meer van dat.

MENSEN

Liefdesverklaring

Als u nog eens op zoek bent naar een origineel cadeau voor uw geliefde, kan u misschien het voorbeeld volgen van acteur Jerry O’Connell. Tot over zijn oren verliefd op model en actrice Rebecca Romijn bleek hij na een romantisch weekendje zo in de ban van de Californische wijn, dat hij meteen 800 stokken merlot en cabernet sauvignon liet aanplanten rond hun ranch. Het koppel wil daarvan op termijn zelfs een eigen cuvée bottelen. Jerry & Rebecca bedachten al een doopnaam voor hun liefdeswijn : Wagon Wheel, geïnspireerd op het feit dat hun huis ten noorden van Los Angeles vroeger een bordeel was dat die naam droeg.

Back to the future

Niet dat we bucolische nostalgici zijn, maar het nieuws ontroerde ons toch : de 36-jarige Olivier Pichaud, ex-supervisor van het agroalimentaire laboratorium van de agrobiologische school van Beaujeu, gebruikt niet langer een tractor maar een paard voor het onderhoud van zijn wijngaarden. Olivier is namelijk verantwoordelijk voor zes wijndomeinen en alle ploeg- en bodemwerk in/op de wingerds, terrassen en hellingen voert hij consequent uit met zijn trouwe viervoeter Joyeux in plaats van met diens mechanische concurrent. Toen de school, waar hij acht jaar les gaf, de deuren sloot, zag hij het paard vooral als een toeristische streekattractie, maar gaandeweg begreep hij dat er via (letterlijke) paardenkracht werk verricht kon worden op steile plekken waar een tractor forfait moet geven. Volgens Olivier biedt een werkpaard heel wat voordelen. Het maakt bijvoorbeeld de aarde niet echt stuk. De tractie van een paard verloopt namelijk eerder horizontaal dan verticaal en is dus veel zachter voor de bodemstructuur. Bovendien wordt de aarde niet té diep of té snel omgewoeld, waardoor alle micro-organismen zich makkelijker en directer kunnen voeden aan de wijnstok. Olivier gelooft dan ook heilig dat zijn Joyeux effectief bijdraagt tot de eigenheid én het terroir-karakter van de uiteindelijke wijn.

Wijn maken in vier uur tijd

In Vlaanderen heet het programma Topmanager (met Capco-CEO Rob Heyvaert), maar het oorspronkelijke Amerikaanse format gaat ginds de ether in als The Apprentice, met de helmboswuivende Donald Trump in de rol van slechterik. Onlangs bedacht Trump een nieuwe uitdaging : de kandidaat-managers moesten op enkele uren tijd een kist eigen rode wijn produceren. In een wijndomein op Long Island kregen ze een snelcursus ‘wijnmaken’, van druiven persen tot blenden. De drie vrouwelijke kandidaten gingen daarna aan de slag met partijen merlot, cabernet sauvignon, cabernet franc en malbec uit het oogstjaar 2004 om hun ideale blend te mengen. Wijnmaker Richard Olsen-Harbich moest natuurlijk achteraf bekennen dat er een hoog fakegehalte is aan zo’n snelprocedure : het is namelijk technisch onmogelijk om in een halve dag tijd een kwaliteitswijn te produceren, vertrekkend van het ruwe druivenmateriaal.

MOMENTEN

Wijnexport en het J. Lo-effect

Vorige maand berichtten we in deze kolommen over de wijnboycot die Rusland afkondigde tegen de voormalige sovjetstaten Georgië en de Oekraïne. Een haast fatale streep door hun exportrekening, maar de Georgische overheid bedacht een originele tegenzet. Haar geheime wapen : Jennifer Lopez (J. Lo), de populaire zangeres en (deeltijdse) actrice/modeontwerpster van Latijnse origine, vooral ook bekend door – althans volgens menige male chauvinist – ‘het mooiste kontje op aarde’. Bedoeling was om J. Lo te laten optreden tijdens de vieringen op Onafhankelijkheidsdag (26 mei) en via deze megaster de Georgische wijnindustrie in het wereldnieuws te krijgen. De administratie van president Mikhail Saakashvili had, ondanks het feit dat Georgië financieel in slechte papieren zit, voor dat ene optreden maar liefst 500.000 dollar over. Maar het sluwe wijnmarketingplannetje viel in het water, omdat J. Lo naar verluidt pakken extra geld eiste. Ondertussen wordt de president ook onder kritiek bedolven omdat hij zo gul omspringt met het al schaarse belastinggeld in plaats van het in zinvollere wijnprojecten te investeren.

Fransen kiezen klassiek

Het regent plots studies over het effect van het wijnetiket op het koopgedrag. Nieuwste onderzoek in de rij is dat van VitaBella-Phebos, dat een steekproef uitvoerde bij driehonderd Franse consumenten. Concreet werd er geanalyseerd hoe het labelconcept of de look van de fles de gemiddelde Jean of Marie al dan niet prikkelt tot een wijnaankoop. De geïnterviewden kregen een staal van vijftig verschillende (Franse) etiketten voorgeschoteld, verspreid over tientallen appellations en variëteiten. De spontane reacties (‘ j’aime, je n’aime pas’, ‘ j’achète, je n’achète pas’) werden daarna geregistreerd en geanalyseerd. En wat bleek ? De twaalf labels die aan de kop van de hitparade kwamen (grootste kans op aankoop) en de twaalf die achteraan bengelden (laagste kans op aankoop) maakten nagenoeg identieke reacties los bij alle consumenten, ongeacht hun geslacht, leeftijd, socio-professionele categorie of woonplaats. De Fransen blijken vrij unaniem conservatief tegenover wijnlabels : ze verwachten dat een etiket – we citeren letterlijk omdat het zo fraai klinkt – de ” lettres de noblesse du vin” uitdrukt. Vrij vertaald : hoe meer een wijnlabel de aandacht wil trekken door gewaagde/opgeklopte/geforceerde/kunstmatige beelden, hoe kleiner de kans wordt dat de Fransen de fles uit de rekken plukken. De oude truc van het negentiende-eeuwse kasteel-met-tuin op het etiket doet het blijkbaar nog altijd.

MARKTEN

112 miljoen dolla r verlies

Dàt is de pijnlijke prijs die de Franse wijnindustrie volgens recente berekeningen heeft betaald voor het politieke conflict met de VS over de oorlog in Irak. De oppositie van de Franse overheid tegen de invasie leidde immers in maart 2003 tot een heuse boycot van onder meer Franse wijn. Hoewel critici beweren dat het nogal meeviel en dat het vooral om een perceptie ging, bevestigen twee economen van Standford University nu dat de economische impact wel degelijk héél zwaar uitviel. Op het hoogtepunt van de diplomatieke crisis in maart 2003 kromp de verkoop van Franse wijn in de VS wekelijks met 26 procent, terwijl in de daaropvolgende zes maanden de daling nog steeds aan een tempo van min 13 procent liep. Als maatstaf werden de scannerdata gebruikt van supermarkten en grotere retailers voor het ganse half jaar na de start van de oorlog. Geprojecteerd op nationale schaal komen de onderzoekers zo uit op een cijfer van minimaal 112 miljoen dollar aan minverkoop, waarbij ze wel waarschuwen dat dit vermoedelijk nog een serieuze onderschatting van de échte impact is. De studie focust immers op de grote steden die een relatieve hoge wijnconsumptie kennen en waar bovendien het gehele politieke spectrum vertegenwoordigd is, dus ook Amerikaanse ‘liberale’ of ‘democratische’ consumenten. Toch haalde het patriottisme het in veel Amerikaanse steden op de politieke visie. Het is bijvoorbeeld logisch dat de Franse wijnboycot het best opgevolgd werd in een republikeins bastion als San Diego, maar vreemd genoeg volgde het meer ‘liberale’ Los Angeles op de tweede plaats qua Fransozenhaat.

De opmars van de lilliputters

De voorbije jaren kwamen al kleinere flessenformaten, al dan niet in petverpakking, op de wijnmarkt. Ook al blijven ze een beperkte niche en kunnen ze onmogelijk de gangbare 75 cl-fles van de troon stoten, toch kennen de wijnflesjes van 37,5 cl, 25 cl en zelfs 18,5 cl in bepaalde horecazaken steeds meer aanhang. Wie echter dacht dat met dit laatste formaat de limiet qua miniaturisering was bereikt, zit fout, want het bekende Duitse wijnhuis Gunderloch uit Rheinhessen lanceert nu een heus Kabouter Plopflesje. Inhoud : 100 ml of 10 cl, wat neerkomt op bijna een vierde van een klassiek halfje. En dat klassieke halfje is, tussen haakjes, een wijnformaat waar veel Belgen al hun neus voor ophalen wegens te pietepeuterig.

Een pittig detail : terwijl in de meeste kleinere formaten niet meteen topwijn verpakt wordt, stopt Gunderloch wél kanjers in dit miniflesje. Het gaat immers om een reeks exclusieve riesling dessertwijnen uit het oogstjaar 2004. In casu de Auslese Gold Cap Nackenheim Rothenberg, die onder meer in Wine Spectator een megascore van 95/100 kreeg, de Beerenauslese Nackenheim Rothenberg (97/100), de Trockenbeerenauslese Nackenheim Rothenberg (98/100) en een nog niet gequoteerde maar uiteraard ook voldoende prijzige Eiswein. Dat de producent deze prestigieuze wijnen in zo’n smurfenformaat presenteert, heeft alles te maken met de prijs. Het gaat immers zonder uitzondering om wijnen die op uiterst beperkte schaal worden gevinifieerd en daardoor oogst na oogst torenhoge prijsniveaus halen. Kampioen is de Trockenbeerenauslese die in een ‘normaal’ miniflesje (37,5 cl) in de VS zo’n 361 dollar kost, terwijl de ‘bescheidener’ Gold Cap Auslese er nog altijd vlot 91 dollar voor een halfje realiseert. Deze botrytiswijnen zijn zo zeldzaam dat er maar weinig kopers of restaurants zijn die een paar exemplaren kunnen bemachtigen, laat staan tegen een redelijke prijs kunnen doorverkopen.

Het begrip ‘redelijke prijs’ moet overigens met een flinke kruiwagen zout geïnterpreteerd worden. Door de miniaturisering van het formaat zal de Gold Cap Auslese bijvoorbeeld ‘slechts’ tussen de 60 à 65 dollar kosten, op restaurant. Voorlopig lanceert Gunderloch daarom een paar duizend van deze miniminiflesjes voor de Amerikaanse horeca. Overigens, zelfs deze amper twee flinke slokken grote flesjes kunnen peperduur worden, want de Trockenbeerenauslese, de meest exclusieve van het lot, zal in Los Angeles of Las Vegas nog altijd tegen zo’n 185 dollar op de restaurantkaarten prijken. Voorlopig is er nog geen sprake van om deze Kabouter Plopformaten ook in Europa te lanceren.

Door Frank Van der Auwera