Eenvoudige, lekkere wijnen, die geen pijn doen in de portemonnee. Daar willen we het om de veertien dagen over hebben in deze rubriek. Château Simple, wijn voor beginners, die ook de kenners wel bevalt. Deze week: wijn uit Australië (2).

De chardonnay noemt men wel eens “de lichtekooi onder de druivenrassen”: ze groeit overal, past zich aan de meest verschillende bodemsoorten aan en geeft nog net geen zoete wijnen, maar zeker alle mogelijke types droge witte. Wat syrah is voor de rode wijnen van Australië (zie wijnrubriek van 18 november), is chardonnay voor de witte. Chardonnay wordt in Australië haast overal aangeplant en de wijn ervan heeft enorm succes, ook op de exportmarkten wereldwijd.

De origine van chardonnay zou het gelijknamige Franse dorpje zijn, even ten zuiden van Tournus. Maar inmiddels is historisch bewezen dat de oudste tekenen van chardonnay-leven in het dorp Saint-Vérand ten zuiden van Mâcon te vinden zijn. Wat er ook van zij, alle grote witte bourgognewijnen worden gemaakt van 100 procent chardonnaydruiven: Meursault, Montrachet, Pouilly-Fuissé en de anderen. Toch heeft chardonnaywijn in Bourgogne, hoe groot ook, verschillende gedaanten. Grosso modo gaat hij van zuur-fris in Chablis, naar volmondig massief in Mâcon. Ertussenin, zowat ter hoogte van Meursault, vertoont chardonnaywijn het volmaakte evenwicht tussen frisheid en vlezigheid. Het fruit van chardonnay heeft iets onwezenlijks, iets van alle vruchten tegelijk: breed, diep, stevig en toch vol charme.

In Californië maakte men vroeger van chardonnay monsterachtig geconcentreerde olieachtige wijnen. De overconcentratie wist echter de origine weg en verzwakt het fruit tot een soort ranzige boterigheid. Overdadige verse eiklagering moest dan wat beschaving brengen. Van dit type monsterchardonnay is men nu gelukkig afgestapt.

Omgekeerd kan men chardonnay ook dwingen tot slappe, dunne waterachtige wijntjes: het volstaat hiervoor om de rendementen op te drijven. Vele chardonnayexperimenten onder de Nieuwe-Wereldwijnen zijn van dit type. Ze spelen duidelijk in op de internationale markt die vraagt om gemakkelijke soortwijnen: de naam chardonnay alleen al op het etiket doet wonderen.

In tegenstelling met wat men, gezien de Bourgondische traditie, zou verwachten, verdraagt chardonnay heel goed bijmengingen. De beroemdste coupage is wel deze uit Champagne: chardonnay en wit geperste pinot noir, begin en einde van alle champagnes. Chardonnay voor de finesse en pinot noir voor de stevigheid. De meest elegante champagnetypes, de Blanc de Blancs worden wel gemaakt van 100 procent chardonnay maar vallen qua smaak wat lichtvoetig uit.

In de chardonnay-wijngaarden kan het de toevallige bezoeker opvallen dat het snoeiwerk niet al te streng is: de vruchtarmen die men op de stokken laat, zijn vrij lang ( taille à longs bois). Dat moet omdat de groeikracht van chardonnay groot is en de plant veel bladeren zet waardoor de fotosynthese door het zonlicht veel vruchten kan voeden. De “lange snoei” is dus op zich geen teken van gewilde overproductie.

Hardys Private Bin, Chardonnay 1997, South Eastern Australia.

Hardys is een beroemd wijndomein in de Maclaren Vale op het historische hoofdkwartier Reynella, een uur rijden ten zuiden van Adelaide. De Maclaren Vale is gekend om zijn volle rijke rode wijnen: in het midden van deze eeuw was zij de grootste leverancier van Bourgognes rouges in Engeland. Het klimaat is er warm en de gronden zijn er vruchtbaar: de voorliggende chardonnaywijn heeft dan ook wat weg van Mâcon in de betere jaren.

In het glas komt een mooie, ronde chardonnayneus, gemengd met wat bovendrijvende frisheid en met lichte tonen van hout. De smaak is goed gebouwd met zuur op de achtergrond en veel stevige charme. Een wijn met accent op zachte rondeur. (Colruyt 219 fr.)

Cowra Estate Chardonnay 1997, New South Wales, Australia.

Een wat misleidende naam: Cowra Estate is een merk en staat niet voor een wijndomein (estate). Alle wijnbouw in Australië begon in Sydney in 1788 met de eerste kolonisten. De streek is het zuidelijk equivalent van Noord-Afrika en veel meer dan zoetheid en alcohol moet men er niet van de wijnen verwachten. Daarom week de wijnbouw, vooral vanaf 1950, uit naar andere hogergelegen en frissere gebieden waarvan Cowra, op de oostelijke hellingen van de Great Dividing Range er één is. Met een gemiddelde hoogte van 600 m is Cowra gekend om zijn aromatische chardonnaywijnen.

In het glas komt inderdaad een rijke aromatische neus – het type dat Delhaize zoekt – met fijne houttoetsen, maar geen spoor van oxidatie die de frisheid zou komen vernietigen. Levendige smaak met presente zuren ook in de afdronk. Duidelijk met zorg door Delhaize gebotteld. (Delhaize 179 fr.)

Hardys Semillon Chardonnay 1997, South Eastern Australia.

Levendige neus waarvan de semillon-component aan de Franse Graves doet denken. Gaat wat weg van de rondeur van de Private Bin: hier wel wat citrus in de smaakaanzet maar in de mondevolutie ook een zeker gewicht van ronde zachtheid. Heel geraffineerde blend. (Colruyt 164 fr.)

Volgende aflevering in Weekend Knack van 16 december: wijn uit Australië (3).

HERWIG VAN HOVE