Eenvoudige wijnen die geen pijn doen in de portemonnee. Daar willen we het over hebben in deze rubriek. Château Simple, wijn voor beginners, die ook de kenners wel bevalt. Deze week: bordeaux (1).

Voor promotie in landen zoals de Verenigde Staten, Japan, China en Korea heeft het CIVB (Comité Interprofessionnel du Vin de Bordeaux) een plaatselijke afdeling: Franse bordeauxwijn gaat werkelijk wereldwijd. Met een omzet van 122 miljard Belgische Frank, waarvan tweevijfde buiten Frankrijk, is bordeaux, meer dan welke andere wijn ook, onderworpen aan de vrije, concurrentiële wereldwijnhandel. Er staan alles samen jaarlijks ongeveer 800 miljoen flessen in de rekken, een fabelachtige hoeveelheid die daarenboven in prijs en omvang fluctueert. Wijn is immers een landbouwproduct dat onderworpen is aan de onvoorspelbaarheden van het weer, waardoor ook de kwaliteit varieert. In traditionele wijndrinkende landen zoals België en Engeland blijft de vraag vrij constant, maar op de ‘nieuwe’ markten zoals Azië en Amerika, waar wijn in een sfeer van luxe is gepositioneerd, kan de vraag stootsgewijze veranderen: de dollarkoers en het handelsklimaat in het Verre Oosten kunnen zoals in 1997 de prijzen steil naar omhoog jagen. Maar zoals gezegd fluctueert ook de kwaliteit zelf. Grote bordeaux put een groot deel van zijn magische aantrekkingskracht uit zijn bewaar- en verbeteringspotentieel. Zo komt het dat oogstjaren die een goede bewaarwijn opleverden, de neiging vertonen om juist daardoor duurder te worden. Wijn is dus een ‘moeilijk’ handelsproduct met vele onvoorspelbare factoren.

Veel van deze onvoorspelbaarheid geldt echter alleen voor de crus classés, 171 in aantal: 3000 hectaren in Médoc, 500 hectaren in de Graves en 860 in Saint-Emilion, of samen 4360 hectaren op een totaal van 115.000 ha voor heel bordeaux. Het geklasseerd gedeelte ‘weegt’ dus maar enkele procenten, maar er wordt in verhouding veel meer over gesproken.

Bordeaux is in werkelijkheid de grootste wijngaard van Frankrijk: tweemaal groter dan Côtes du Rhône, vijfmaal groter dan heel Beaujolais en op zichzelf even groot als de gehele wijngaard van Chili. Het bewaarpotentieel is niet beperkt tot de crus classés maar is in grote mate bepaald door de typische mix van druivensoorten en dan vooral door cabernet sauvignon (25.000 ha beplant). Deze druif geeft, als ze voldoende rijp kan worden, grote dosissen smakelijke bitterheid en deze bitterheid doet bewaren. (Om dezelfde reden voegt men hop bij bier). Vroeger – vóór Emile Peynaud, die de volle rijpheid propageerde – dacht men ten onrechte dat zuur garant stond voor bewaarpotentieel, en plukte men gewoonlijk te vroeg. Daarom zijn er in het verleden, vóór 1980, zo weinig grote jaren en zijn er nu met de volle rijpheid zoveel meer.

De bitterstoot van cabernet wordt in bordeaux gemilderd door een bijdrage van merlotdruiven (meer dan 40.000 ha). De wijn ervan geeft kleur en soepelheid, is rijk aan alcohol en heeft een unieke rondeur. Merlot rijpt vlugger dan cabernet en als het weer gedurende de oogst wat wisselvallig is, kan het gebeuren dat merlot goed rijp is terwijl cabernet wat achterblijft. Saint-Emilion met zijn merlot-dominantie heeft dan een goed jaar en Médoc, waar cabernet primeert, is dan heel wat minder.

Een mix van druivensoorten is typisch voor warmere wijnstreken zoals Bordeaux en Châteauneuf-du-Pape en de hele Franse Midi omdat het de enige manier is om een complex smakende wijn te maken. In koelere streken zoals Bourgogne zijn de nachten koud en verloopt het rijpingsproces zo traag dat zelfs met één soort voldoende complexiteit tot stand komt. Vandaag halen we in de supermarkten eerder goedkope bordeaux van de meest algemene appellations: Bordeaux en Bordeaux Supérieur.

Bordeaux 1999, Producta, Bordeaux.

De kleur is veel te bleek en de neus is teer en fijn maar zonder diepte. Lichtfruitige anonieme smaak met een zuur accent. Wijn die overal gemist kan worden. (Colruyt: 94 fr.)

Bordeaux Eugène Fourty 1998.

Normale kleurconcentratie, iets open. Ijle neus met een puntje finesse maar absoluut zonder onderbouw. Dunne smaak, volkomen onpersoonlijk. (GB: 129 fr.)

Château Vieux Lavergne, Bordeaux Supérieur 1998

Goede kleur met een nuance van rijp en een ruime neus met zelfs wat onderbouw van rijpe merlot. De smaak is wat simpel maar wel typisch van Bordeaux en iets stug. Wijn die best kan passeren aan tafel en die zelfs iets kan verouderen en verbeteren. (GB: 129 fr.)

Bordeaux Prince de Saint-Jean 1998.

Normale kleur maar een brutale neus van kleine wijn. Verbrokkelde smaak waar de bitterheid helemaal apart staat. Tafelwijnkwaliteit. (GB: 95 fr.)

Bordeaux Le Long Cours, geen jaartal.

Goede normale kleur met een nuance van fris. Stofferige en zoeterige neus van chocolade en snoepjes. Kleine smaak, wel met eenheid. Een glad commercieel product waar aan ‘gewerkt’ werd. (Delhaize: 109 fr.)

(in kadertje):

De prijzen die bij de besproken wijnen worden vermeld, zijn die welke effectief bij aankoop aan de kassa van de supermarkten werden betaald. Komende of aflopende promotiecampagnes kunnen die prijzen iets doen verhogen of verlagen.

HvH

Herwig Van Hove