Onder de naam Arvinis werd onlangs in het Zwitserse Morges, de luxueuze jachthaven aan het meer van Genève, op 15 km van Lausanne, een soort mini-vinexpo (60 stands) gehouden. Opzet was om via een multidisciplinaire aanpak ?Les Arts de la Viticulture” te belichten, van wijnstok tot proeverij. Meer dus dan het gewone ?drinken en kopen”. Maar ondanks de mooie bedoelingen lag het hoofdaccent toch bij de promotie van de lokale wijnen, meer bepaald deze van het eigen kanton, de Vaud.

Zwitserland als geheel is trouwens stevig afgeschermd voor de invoer van buitenlandse wijnen. Er is een streng gecontroleerde contingentering en de import mag zeker de lokale productie niet schaden. Zo komt het dat de Zwitsers in het buitenland vooral de duurdere bourgognes kopen die geen bedreiging vormen voor hun eigen wijnen uit de middenklasse.

Maar ook de kantonnale grenzen zijn reëel. Toen onlangs een pas benoemde hotelmanager in Lausanne tijdens een receptie de kantonnale landbouwminister een glas Fendant aanbood een wijn van het buurkanton Valais , vroeg men hem of hij misschien dacht dat er in Vaud geen waardevolle wijn te vinden was…

Niettegenstaande deze zelfbescherming, was er op Arvinis toch een buitenlandse gastwijn : een Côtes du Rhône uit het gebied tussen Vienne en Avignon. Er was ook een promotionele stunt : 5 ton verse cabernetdruiven werden aangevoerd uit Zuid-Afrika en de exclusieve wijn hiervan wordt te koop aangeboden (te leveren met Kerstmis). Zo wordt La Cuvée de l’Exposition nu al een collectors item.

Dat als gastwijn een Côtes du Rhône werd gekozen, is niet toevallig : de Rhône is namelijk ook de drager van de meeste Zwitserse wijnen. Van in de Valais (Martigny, Sion, Sierre…) in de Rhônevallei, tot in het kanton Vaud aan de boorden van het Meer van Genève (tenslotte niets anders dan een gigantische verbreding van dezelfde stroom), staan overal druivenstokken. De belangrijkste druivensoort is de witte chasselas, die in Valais de appellation Fendant geeft, een zuivere, wat vervelende witte wijn die soms zelfs wat zoeterig is. Van oude traditionele witte druivensoorten wordt nu nog Vin du Glacier gemaakt : in de koelte van de hogergelegen Val d’Anniviers worden er in kleine vaatjes solera’s van gestapeld. De rode poot van de Valais is de appellation Dôle, een eenvoudige tafelwijncoupage van pinot noir en gamay.

Ook in het kanton Vaud is de belangrijkste witte druivensoort dezelfde chasselas, maar nu onder de naam Dorin. De noordelijke oevers van het meer gaan over in steile, perfect naar het zuiden gerichte hellingen, en het wateroppervlak fungeert als een reusachtige spiegel waardoor een speciale luminositeit ontstaat die de schillen rijpheid brengt. Tot zelfs de zuiderbermen van de oost-west-autoweg zijn met wijnstokken beplant. Hier groeit driekwart van alle Zwitserse wijndruiven ; 80 procent van de productie is wit. De beste wijnen komen uit speciale gemeenten zoals Chablais, Dézaley, Vevey, Rivaz… en dragen de naam van de gemeente als appellation op het etiket. De coupage van gamay en pinot noir krijgt hier de naam Salvagnin en is nog minder dan Dôle.

De grondprijzen in Zwitserland, en zeker langs de oevers van het meer, zijn fabelachtig, en de productiekost op de steile hellingen ligt zeer hoog : Zwitserse wijn is dus altijd (te) duur.

IN HET GLAS

Fendant is de enige Zwitserse wijn die bij ons courant te koop is.

Fendant Roche Vineuse, AOC Valais 1994, Caves St-Pierre, Chamoson Valais (GB 235 fr.). Bleke kleurnuance en een iets weeë, fruitige en toch wat scherpe neus, semi-bruisende zoeterige smaak, bijna waterachtig. Een voorbeeld van een waardeloze alcoholische drank.

Fendant Vendangette, AOC Valais 1994, Caves des Viticulteurs de Bonvillars et environs (Delhaize 276 fr.).

Redelijk gevulde kleur met gele nuance van rijp. Wat ijle neus van zure appels en een redelijk gevulde smaak, eindigt wat dun met een bitterpunt. Nipt aanvaardbaar product voor wie eens ?Zwitsers” wil doen.

Zwitserland produceert enkele uitstekende streekwijnen zoals de Chablais. Fendant is evenwel de enige die bij ons courant te koop is.

Ter hoogte van het voedingsmuseum Alimentarium in Vevey, troont de gigantische vork van Zaugg boven het meer.