Verdomd lekkere whiskey maken ze er – met een ‘e’ – en muziek zit er in de genen. De Amerikaanse Bible Belt-staten zijn zoveel meer dan het homeland van schietgrage rednecks. Een rondreis langs stokerijen en door ‘music city’, het ongemeen boeiende Nashville.
Toch even het beeld van de gewerenknuffelende zeloten op het Amerikaanse platteland bijstellen : de southerners die wíj er ontmoet hebben, waren gastvrij, hechtten belang aan etiquette, en wisten wat er buiten de grenzen van hun land gebeurde. Vraag ze gewoon niet of ze écht geloven dat God het universum in zeven dagen heeft geschapen – in Kentucky en Tennessee wordt kinderen in publieke scholen het intelligent design aangeleerd, een vorm van creationisme – en ook met uw ode aan ‘die goddeloze communist’ Obama zult u weinig succes oogsten. Godsdienst en politiek zijn bijzonder gevoelige onderwerpen. Vraag ze liever iets over hun succulente whiskey. Bijvoorbeeld aan de streng kijkende douanebeambte op de luchthaven. ’s Mans gezicht klaarde helemaal op toen we hem vertelden dat we de VS in wilden om onder meer de Jack Daniel’s-distilleerderij te bezoeken.
TENNESSEE WHISKEY
Die bevindt zich in Lynchburg, Tennessee, een dorpje met vijfhonderd zielen waar sinds 1909 geen alcohol verkocht of in het openbaar gedronken mag worden. Ironisch genoeg komen daar, uit Lynchburgs groene bossen en glooiende heuvels, jaarlijks meer dan tien miljoen kratten van elk negen liter ‘Tennessee Whiskey’ vandaan, die verkocht worden in 161 landen. Jack Daniel’s is het vierde bekendste alcoholmerk ter wereld, na Johnnie Walker, Smirnoff en Bacardi. En toch zult u in geen enkele winkel in dat ingeslapen stadje een fles Jack Daniel’s aantreffen. Alcoholverbruik strookt immers niet met de religieuze opvattingen van de lokale bevolking. Afbeeldingen van John Wayne, met een geweer in de hand, en bumper- stickers met bijna racistische slogans over Obama kunnen dan weer wél door de beugel.
Elk jaar krijgt het bezoekerscentrum van Jack Daniel’s een kwart miljoen fans over de vloer, die zich vergapen aan de rickyard, waar esdoornhout verbrand wordt. De houtskool gaat in hoge, houten kolommen, waar pas gedistilleerde whiskey doorheen druppelt. Dit heet het Lincoln County-proces of charcoal mellowing, dat de zerpe foezelolie wegneemt uit de alcohol, en de whiskey zoeter maakt. Dankzij deze filtratie mag Jack Daniel’s zich Tennessee Whiskey noemen, anders was het een bourbon geweest.
Bourbon is whiskey die in Amerika werd gedistilleerd, uit een mix van gefermenteerde granen die voor minimum 51 procent uit mais bestaat, en te rijpen werd gelegd in nieuwe tonnen van witte Amerikaanse eik. Als een bourbon er minstens twee jaar in ‘slaapt’, is het een straight bourbon. Eind vorig jaar stootte Amerikaanse whiskey de onaantastbaar geachte wodka van zijn troon als meest verkochte spirit in de VS. Ook in de betere Belgische cocktailbars zijn bourbon en rye, of roggewhiskey, aan een opmars bezig, aangezien ze het hoofdingrediënt vormen van veel klassieke cocktails. Als algemene regel geldt : tarwe of wheat maakt whiskey zoet, rogge of rye voegt er een kruidige toets aan toe, en mais of corn verhoogt het alcoholgehalte.
IN HET SCHIJNSEL VAN DE MAAN
Waarom Amerikaanse whiskey met een extra ‘e’ geschreven wordt, in tegenstelling tot Schotse en Japanse whisky ? Omdat het vooral de Ierse immigranten waren die in Amerika hun recepten van de uisge beatha (of ‘whiskey’) in de praktijk brachten. De Ieren gebruikten een ‘e’ om hun drank te onderscheiden van de Schotse versie.
Tijdens de Amerikaanse drooglegging of Prohibition, van 1920 tot 1933, toonden hun afstammelingen zich bijzonder bedreven in het stoken van illegale moonshine : een kleurloze alcohol op basis van granen, die ze niet lieten rijpen. Moonshine werd ook white lightning, mountain dew of hooch genoemd. Het goedje varieerde scherp in smaak en kwaliteit, en kreeg zijn naam omdat het distilleren ervan ’s nachts moest gebeuren. Moon- shiners bouwden hun distilleerketels diep in de heuvels, vlak bij een waterbron. Daar konden ze niet langer dan een paar maanden blijven : overal waar gist en alcoholdampen vrijkomen, vormt zich de zwarte Baudoiniaschimmel. Door de roetzwarte bomen in de wouden van West-Virginia, Tennessee en Kentucky te volgen, spoorde de politie de illegale stokers op. Terwijl we diezelfde uitgestrekte heuvellanden doorkruisen, komt de geschiedenis van de moonshiners tot leven. We zien zo voor ons hoe ze aan de politie wisten te ontsnappen in opgevoerde Dodges en Chevrolets – het is geen toeval dat de in de States immens populaire Nascar-raceklasse ontstond in het Zuiden – met enkele kratten hooch in de koffer.
Louisville, Kentucky, is niet alleen de thuisbasis van Ken- tucky Fried Chicken, de Kentucky Derbypaardenrace en het bluegrassmuziekgenre, maar wordt ook beschouwd als hoofdstad van de bourbon. U kunt er zich een Kentucky Bourbon Trail-paspoort aanschaffen. Bulleit en Evan Williams zijn de officiële haltes in Louisville, maar ook Michter’s is er een bezoek waard. In het stadje Versailles, vermaard voor zijn vele paardenfokkerijen, ontdekken we de bekroonde Double Oakedbourbon van Woodford Reserve. Andere distilleerderijen die u langs de Kentucky Bourbon Trail kunt ontdekken, zijn Jim Beam, Maker’s Mark en Wild Turkey.
MUZIEKSTAD
In Nashville, waar we een slot breien aan onze week in de Bible Belt – nog zo’n vrolijke bijnaam van het Amerikaanse zuidoosten – is de naam ‘bourbon’ uit den boze. Dat is iets voor Kentucky, terwijl we hier terug in Tennessee zijn. Omgekeerd zult u in bars in Kentucky, bijvoorbeeld in de beroemde Silver Dollar in Louisville, nauwelijks Jack Daniel’s vinden, omdat dat geen bourbon is.
Nashville, the buckle of the Bible Belt alias Music City, geniet tegenwoordig een ongekende populariteit. Amerikaanse kranten en magazines struikelen over elkaars voeten om de lof van de plek te zingen als één van de boeiendste steden van het land, naast Chicago, New York en Los Angeles. We hoeven maar een paar straten ver te lopen om te zien waarom : deze stad ademt muziek. Onderweg naar Broadway, alias The Strip, passeren we langs Printer’s Alley. Van de jaren veertig tot zestig barstte dit steegje van de nachtclubs, waaronder een tent waar de achttienjarige legerkadet Jimi Hendrix gitaar speelde. Ook op Broadway kunnen muziekliefhebbers zich gulzig te goed doen aan concerten in beroemde honkytonkbars, zoals Tootsies, The Bluebird Café, The Stage en The Wildhorse Saloon. Countrysterren als Willie Nelson, Kris Kristofferson, Johnny Cash en Dolly Parton speelden hier de pannen van het dak.
Wanneer we op het einde van de muzikale Walkin’ Nashvilletour bij de Country Hall of Fame belanden, zien we net hoe White Stripesicoon Jack White en countrylegende Loretta Lynn hun ster op de Country Walk of Fame in ontvangst nemen. We bezoeken RCA Studio B, waar Elvis Presley tweehonderd nummers heeft opgenomen, waaronder Are You Lonesome Tonight ? en You Will Never Walk Alone. Ook Roy Orbison en The Everly Brothers maakten hier muziek.
Nashville leeft op het ritme van country, rockabilly en bluegrass. Eenmaal je ervan geproefd hebt, is het moeilijk om er afscheid van te nemen. Om te gaan in schoonheid, trekken we naar Jack’s Bar-B-Que, voor uiteraard een barbecuemaaltijd. Afsluiten doen we met een goed glas : drie ijsblokjes en twee vingers whiskey, zoals Frank Sinatra zijn Jack altijd dronk, de grootste Jack Daniel’s-fan aller tijden. Zeg van die godvrezende rednecks en hillbilly’s wat u wilt, maar één ding kunt u niet ontkennen : ze weten potverdorie te genieten van het leven.
Info : jackdaniels.com, kybourbontrail.com.
Tekst en foto’s Dieter Moeyaert
Whiskey, bourbon en rye zijn ook bij ons aan een opmars bezig
Tijdens de drooglegging werd er ’s nachts diep in de bossen ‘moonshine’ gestookt
Niet alleen Johnny Cash en Dolly Parton traden hier op, maar ook de jonge Jimi Hendrix
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
