Ondertussen heeft u er waarschijnlijk wel genoeg van gehad. Op 15 april 1912 dook de Titanic naar beneden, en tenzij u onder een steen leeft, is het moeilijk om die honderdste verjaardag te missen. Een 3D-heruitgave van de blockbusterfilm, een tv-miniserie, nieuwe musea, thematours en ergerlijke artikels als dit blijven er maar over doorgaan. Het is ook haast vijftien jaar geleden dat de film, en daarmee ook die heel luide Céline Dionhit, het collectieve geheugen inging. Carl Wilson (Diondeskundige en auteur van Let’s Talk About Love : A Journey to the End of Taste) stelt zich in het literair/culturele magazine The Atlantic de cruciale vraag : “Kan My Heart Will Go On ook weer bovengehaald worden ?”

Ten tijde van de film kregen zowel het liedje als Céline Dion het hard te verduren. De BBC verkoos het nummer tot meest irritante song aller tijden. Critici noemden het de tweede grootste ramp op het zinken van de Titanic na en de kreet “Céline Dion zingt : vrouwen en kinderen eerst !” werd gelanceerd. Weird Al Yankovich bracht zijn parodieversie van het nummer uit : Free Delivery, en rond kampvuren werd My Fart Will Go On gescandeerd ; maar Céline was niet te stoppen. Honderd trouwfeesten en evenveel slowdansen beitelden de ballade in ons hoofd, willen of niet. Dat Kate Winslet enkele dagen geleden nog bekende dat het nummer haar braakneigingen gaf, kon geen afbreuk doen aan de eeuwige kracht ervan. En dat het lied volgens enkele Zwitserse cruisepassagiers speelde toen de Costa Concordia op de rotsen liep, is slechts een grimmige en ironische voetnoot in de geschiedenis. Net als White Christmas van Bing Crosby en I Will Always Love You van Whitney Houston zal Céline Dion ons achtervolgen op elk moment waar sentiment bij hoort. Alles went.

Maar terug naar het zinkende schip. De zeebodem ligt bezaaid met wrakken die roemloos ten onder gingen, wat maakt dit wrak zo anders ? Julian Fellowes, auteur van Downton Abbey en de vierdelige Titanic-miniserie ziet de onschuld van de passagiers als een sleutelbegrip. “710 opvarenden werden gered, 1514 stierven. En ze hadden geen van allen iets gedaan om dat te verdienen. Dat is de essentie van een echt drama. Je kan niet anders dan ontroerd zijn door het lot van al die mensen. Bovendien betekende het zinken van de Titanic het einde van een tijdperk. Die streng opgedeelde maatschappij waar iemand van eerste klasse nooit in contact kwam met iemand van derde klasse : enkele jaren later brak de Eerste Wereldoorlog uit en was dat allemaal afgelopen.”

De veel geïnterviewde Philip Litllejohn, wiens grootvader Alexander, steward in eerste klasse, de ramp overleefde, legt de link naar die andere grote ramp die een tijdperk definieert : “De Titanic moet betekend hebben wat 9/11 voor ons was : een keerpunt. Andere schepen zijn gezonken, met een veel groter verlies van levens, maar Titanic – die microkosmos van een maatschappij die gedoemd was – blijft onze verbeelding gijzelen.”

Psychologen wijzen erop dat het zinken van de Titanic zo’n twee uur en veertig minuten in beslag nam, genoeg tijd voor de aanwezigen om hun eerste overlevingsinstincten te bedwingen en een heldendaad te stellen. De Lusitania werd drie jaar later getorpedeerd, zonk in twee minuten en een heel ander scenario speelde zich af. Niks vrouwen en kinderen eerst, iedereen voor zich. Dat bewijzen de cijfers.

Een recente enquête van 60 Minutes, de nieuwsuitzending van CBS News, vroeg kijkers wat ze zouden doen als ze viool zouden spelen in het orkestje op de Titanic. Het oorspronkelijke orkestje speelde gewoon door en ging met het schip ten onder, maar dat zag slechts vijftien procent van de ondervraagden nu nog zitten, meer dan de helft holde meteen naar een reddingssloep. Eén op tien overwoog om nog één enkel kort nummer te spelen. Iemand specifieerde : iets van de Ramones of zo. Niemand antwoordde Céline Dion, dat nummer duurt gewoon te lang.

lene.kemps@knack.be

Lene Kemps

Andere schepen zijn gezonken, maar de Titanic, die microkosmos van een maatschappij die gedoemd was, blijft onze verbeelding gijzelen